nước việt nam đang đứng ở đâu?
người việt nam ở đâu trên quả địa cầu?

Nhắc tôi đi buổi chiều khốn nạn ơi?
Tôi đang thèm mùi thơm
Miếng thịt con chó đang ăn
Tôi đang biểu diễn cho một nhân vật chính
Kìa, thiếu thốn, khó khổ vô cùng

Người đàn bà đứng tựa lưng vào thành cửa nhìn theo. Con chó xuất hiện ở phía xa, bên chiếc chòi canh cao, người lính chậm lại, tiếng súng nổ chát chúa, đứa nhỏ giật mình, một tay bấu vào cổ người đàn bà. Người lính đã chạy lên quốc lộ, hơi nắng oằn oại trong khung cảnh trơ trọi màu đất cát nhoa nhuếch và những hàng kẽm gai.

Các tình nhân của ông mê bộ răng ông. Sau chiếc hôn, miệng cắn vào miệng, họ đều ve vãn lưỡi mình vào từng chiếc răng. Lưỡi các em nhỏ như một thứ bản chải loại mềm dành cho trẻ con, và từng chiếc răng của ông được dịp mát-xa.

người diễn viên
cố thuyết phục tấm gương
rằng nó sẽ diễn hay hơn anh ta
một khi nó ưng thuận
bước ra khỏi tấm gương

Hãy nghĩ tới nó. Cơn đau thắt ngực là một nơi chốn. Anh đã tới nơi. Một người bạn của anh đã tới. Và những người khác, sẽ tới, sẽ tới. Giữa những người ấy, bao giờ nó cũng chú tâm tìm người quan trọng nhất, gần gũi nhất, cần thiết nhất. Bao giờ cũng một người ấy … một người phụ nữ. Chị đứng đó, tựa người vào lan can, tóc bay trong gió, im lặng ….

Người ta có thể nhìn vào Las Vegas khoảng một dặm (mile) xa, từ tuyến đường 91 mà không thấy nhà cửa, cây cối, chỉ có bảng hiệu. Những bảng hiệu đó, chúng trụ trên tháp cao, chúng xoay, chớp nháy, khi ẩn khi hiện, chỉ để tạo sự chú ý cặp mắt người nhìn.

Nơi những bài ca được khâu bằng súng đạn
tiếng nghiến răng của những chiếc xe Tăng lao lên từ buổi sớm.
Tiếng xẻng chôn người, tiếng nín thở chờ xung phong

Phải có một phong tục mới cho tang ma mới phải, phải khóc mà chào đón những đứa trẻ ra đời và phải vui cười, tấu nhạc khi mình nằm vào trong quan tài. Tiếng cười vang lên nghe sảng khoái khác thường, tiếng cười mà chúng tôi vẫn thường nghe thấy trong những lần gặp gỡ. Có phải anh ấy đang cười bọn mình không?

cứ tửng rồi tưng lên quả bóng
cứ xẹp rồi mẹp xuống mu rùa
a. cuộc đời cong sao bẻ quẹo
cái mà đường thẳng lặn về mô

Tôi chỉ cho họ chỗ cách đó độ năm thước, tôi quả quyết còn một cái nữa – và họ tiếp tục đào cho tôi nhặt mảnh chai, sắt vụn. Tôi nghĩ giá hồi xưa biết vậy tôi chết quách chỗ này cho bây giờ họ nhặt lấy xương mà làm ma, làm chay và cho là bố họ có hơn không.

cá trắng lớp. mùi biển lấn
rấn thuyền ngư dân vỡ, rấn ngư trường
ai bênh ai. chờ định hướng
cá nằm phơi trăng, ngất ngưởng thiệt thòi

Chị Ngọc Trang có viết bài tiểu luận nghĩ về tác phẩm Gia Tài Người Mẹ. Chị cũng đặc biệt yêu Đêm Tóc Rối và Tuổi Nước Độc. Có trao đổi ý kiến với tác giả những hôm nhà văn Dương Nghiễm Mậu ra Huế, được anh Đinh Cường dẫn về nhà thăm. Duyên khởi mối tình hai người hình thành từ “biến cố văn học” đó. Mình đồ vậy. Cuối cùng là cái đám cưới tổ chức ở Đà Nẵng vào năm 1971.

Tôi thấy thật gần vô số những con mắt đang ngắm chúng trong tôi như trong gương; …. Tôi thấy những sa mạc trên vòng cung xích đạo và trong từng sa mạc là những hạt cát; tôi thấy … mỗi mẫu tự trên mỗi trang sách (hồi nhỏ, tôi thường lấy làm lạ là những mẫu tự của quyển sách đóng không bao giờ bị lộn nhào hay lạc mất qua đêm)

Thời các Sa Hoàng, người dân không có cái gì, vì tất cả đều thuộc về triều đình. Thời Cộng sản, nhà nước và Đảng giàu mạnh, nhưng dân thì hoàn toàn vô sản. Trong khi thời Cộng Hoà ngày nay, cái gì cũng có, nhưng dân không có tiền mua

chiếc kim đồng hồ
rớt xuống giọt mắt
khóe cười tinh anh
chớp tắt tắt chớp

Hỡi vô vạn trái tim trốn khỏi ô ngục
vỗ đập đáy lòng cạn bám nặng những vì sao phù du bật tắt
hy vọng lịm nở nổ bùng nô đùa trong đám đông chật chội
Một ngày buốt vùng do dự. Ta phải trổ hết sợi lông sóng sầu đau

Tại sao tôi phải chống lại tôi? Tại sao tôi phải đổi tên? Tại sao tôi phải phủi bỏ tôi? Tại sao tôi phải xoá sạch ba năm lính tráng? Tại sao tôi phải ngồi trả lời những câu hỏi đại loại như: “Anh là ai? Từ đâu tới? Tổng thống Mỹ hiện nay tên gì? Vì sao anh muốn trở thành công dân xứ này? Tại sao ông không chịu đi làm mà hưởng trợ cấp bệnh tâm thần?

Bến xe của những chất đống bao tải củ nâu đã dời đi, chiều kín miệng, cánh dơi.

Mưa rây tam giác chóp mái, đường dây thép trổ ngang xương

cách tân hiện đại từng khoảnh chỗ trú
bất động sáng tạo khuôn mặt tù đày hiện thực
bia mộ ngôn ngữ lộn ngược cứu rỗi niềm tin
dấu hỏi âm hồn trong ngọn đèn ảo giác
làm sao để vượt qua khỏi đường chân trời bị gãy khúc

Đúng là Dương Nghiễm Mậu, độc lập một trời riêng, tách biệt một đường riêng, phản chiếu trong văn viết và trong một tấm hình nổi tiếng độc đáo của Trần Cao Lĩnh, Mậu nhắm mắt mỉm cười dưới một mặt kim đồng hồ kim phút kim giờ cùng ngộ nghĩnh rớt xuống.

[C]húng tôi vào một căn nhà (được chọn cho du khách thăm). Đồ đạc, bếp núc sơ sài gần như không có gì, người đàn bà nét mặt thản nhiên … không nói, không cười, đang đứng cạnh cái bếp giữa nhà …. Một đứa bé … ngước đôi mắt như hai viên ngọc đen … nhìn chiếc đĩa giấy để trên mặt cái bàn gỗ tạp giữa nhà ngoài, trên đĩa có ghi chữ Donation.

Sự trừng phạt lại đang đến. Trên trang giấy, các dòng chữ lại đến, nhưng lần nầy lại là : Lũ chữ chúng tôi thật cô đơn / Lũ chữ chúng tôi thật cô đơn, rồi lại nguệch ngoạc : Lũ chữ chúng tôi thật cô đơn…

Những đứa trẻ lưu lạc bay về dưới một cánh đồng cỏ
giọng nói suy nhược của ánh trăng chảy xuống mặt hồ
những con thuyền lướt đi trong mây
và cánh buồm căng lên từ ngọn cây đầy tiếng hư linh

Chuyện đi tàu chỉ đơn giản thế sao, chỉ việc dịch chuyển từ nơi này qua nơi khác? Suy nghĩ và cuộc sống của các cá nhân có quan hệ gì? Ai sẽ cho mình một định nghĩa…? Thử duỗi chân dài cho đỡ mệt, quay một vòng vẫn trống không…có lẽ cuộc đời mình phải do mình định đoạt, chứ chẳng thể nhờ vào ai khác, kể cả cuộc ra đi này.

Khi Bert hết hạn công tác phải trở về Mỹ, tôi đang dịch những trang cuối cùng của cuốn sách. Bị lôi cuốn vào không khí mê hoặc của cuốn truyện, tôi tiễn anh nhưng không buồn lắm. Vả lại, giữa Bert và tôi có những khác biệt, đặc biệt về cái nhìn đối với cuộc chiến lúc bấy giờ. Bert thuộc lớp người chống lại việc Mỹ tham chiến ở Việt Nam.

Sáng nay Lan ghé đưa cuốn sách luyện thi quốc tịch Mỹ. Bỗng dưng trong tôi nhen nhúm nghĩ ngợi về “nước Mỹ” chút xíu. “Không bao lâu nữa anh sẽ già.” Lan nói. “Già thì vào viện dưỡng lão ở.” Tôi nói. Tôi thề quyết không bao giờ về lại Việt Nam khi còn bóng dáng quân thù

dăm tiếng cười gằn
lấy hơi tru tiếp
con sói đơn độc
lông rụng phần đuôi.