Nguyễn Việt Hùng, Personage # 3/The Queen
(sơn dầu trên vải bố 60 x 68)
“Muốn giải quyết vấn đề Việt Nam hiện nay ở quê nhà, đầu tiên là phải thay đổi đầu óc con người. Khi con người trong hoàn cảnh bần cùng, khổ cực đến đâu mà còn chấp nhận thân phận nạn nhân thì không thay đổi được điều gì. Muốn thay đổi đời sống chính trị và xã hội thì phải thay đổi lối suy nghĩ của mọi con người…. [N]ếu có sự thay đổi, cởi mở thì đừng coi cái đó là sự ban ơn. [Người dân] phải thấy đó là quyền sống của họ bị cướp đi, bây giờ phải đòi lại.”
Nhật Tiến,“Thảo luận về Mồ Hôi Của Đá với Định Nguyên, Nguyễn Mộng Giác, Nguyễn Xuân Hoàng, và Hoàng Khởi Phong” (Văn Học, số 38, tháng 3-1989)
Trong tuần này, chủ đề Sự nghiệp Văn chương Nhật Tiến sẽ tiếp nối với những bài viết và sáng tác liên hệ đến quan điểm tập hợp/giao lưu của nhà văn Nhật Tiến trong thời kỳ Đổi Mới, đề nghị người ngoài nước và người trong nước cùng nói chuyện với nhau để đưa ra những thay đổi nhân bản và ý nghĩa cho đất nước và con người Việt Nam. Trong cuộc thảo luận với Văn Học về Mồ Hôi Của Đá, ông định nghĩa quan điểm này như một sự “gợi ý … chứ không phải tôi đã vạch ra một con đường để mong đi đến đó. Chưa đến thời điểm đó. Ngay khi viết cuốn này, tôi cũng tự chế rất nhiều. Tất cả tác phẩm này chỉ là một gợi ý. Đã đến lúc mọi con người Việt Nam dù đến từ phía nào hay hoàn cảnh nào cũng phải ngồi lại với nhau để cùng thực hiện một ước mơ mà mọi người, dù bên này hay bên kia đã ấp ủ. Nhưng thực hiện theo cung cách nào, biện pháp nào, chính sách nào thì tôi chưa đề cập đến. Đây chỉ là một gợi ý cho nhu cầu tập hợp thôi.”
Như nhà văn đã tiên đoán, sự “gợi ý” rất can đảm và “chưa đến thời điểm” này đã gây cho ông vô số khó khăn từ những phần tử không hiểu ông, không đọc ông, nhưng sẵn sàng chụp mũ ông là thân cộng. Nhưng Nhật Tiến cũng có những người hiểu ông và nhận thức được tầm nhìn sâu sắc, khoáng đạt, và vượt thời gian của ông. Học giả Nguyễn Ngọc Bích đã gắn liền ý nguyện dấn thân và con đường văn chương của Nhật Tiến trong tinh thần thử nghiệm khi viết Lời Giới Thiệu cho Tuyển tập truyện ngắn Một Thời Đang Qua (1985) của nhà văn: “Song đó hiển nhiên là một quyết định, một lựa chọn mà chúng ta, ở trong cương vị người đọc, không thể không dành cho người viết được. Phải chăng đây là một thử nghiệm? Mà muốn mới, người nghệ sĩ bắt buộc phải thử nghiệm.” Hoặc như Mai Thảo nhận xét, “Thái độ [đứng dưới nắng, ngoài nắng] của Nhật Tiến có thể bị nhìn thấy là khô cứng quá khích… Tôi chỉ nhìn thấy tự nhiên và bình thường nơi người nhà văn lưu đày ở Nhật Tiến một ý muốn. Cái ý muốn được đứng cùng, đứng mãi với vượt biển thê thảm như đứng với quê nhà, với Việt Nam.”
Biên Khảo
“Giới Thiệu Một Thời Đang Qua” – nhận định của Nguyễn Ngọc Bích
“Đọc ‘Tiếng Kèn’ của Nhật Tiến – nhận định của Thụy Khuê
“Trò Chuyện với nhà văn Nhật Tiến” – phỏng vấn của Trần Văn Thủy (trong Nếu Đi Hết Biển)
“Nhật Tiến của 20 Năm Trước” phỏng vấn của Đỗ Quyên
Văn Xuôi
“Tiếng Kèn” của Nhật Tiến
“Chân Dung Người Nữ Diễn Viên” của Nhật Tiến (trong Một Thời Đang Qua)
Tưởng Niệm Ruth Bader Ginsberg, Thẩm phán Tối Cao Pháp Viện Mỹ
“RBG, Người Nhỏ Bé Vĩ Đại” – nhận định của Đinh Từ Thức
Giới Thiệu Một Thời Đang Qua của Nhật Tiến
Hai tập Tiếng Kèn và Một thời đang qua hay không phải vì tính cách chống cộng của chúng vì thiếu gì tác phẩm chống Cộng mà chẳng hay tí nào – nhưng là vì tính cách chân thật của chúng trong đó cái chất sống sờ sờ ra đó …. [N]ếu Đại học máu của Hà Thúc Sinh là một bản án đanh thép nhất đối với chế độ lao tù của Cộng sản thì Tiếng kèn và Một thời đang qua của Nhật Tiến là một bản án đanh thép không kém [về] chế độ bên ngoài lao tù ở quê nhà.
tháng mười, buồn cười ta thật điên rồ
tháng mười, những hồn thơ nhàn nhã
thường mang căn bệnh oái oăm thích thú được cô đơn
thèm ngậm hạt mưa bay chạnh lòng bi ai mùa thu tắt thở
xa xỉ chăng, tâm hồn như sợi khói hoang vu
Trả Lại Sự Công bằng Cho Văn Học Miền Nam
Di sản tinh thần của Võ Phiến để lại có hoàn toàn tốt đẹp không? Những nhà văn nhà thơ dầy công đóng góp cho Văn Học Miền Nam đã từng bị Võ Phiến bêu riếu, nhục mạ trong bộ sách phê bình của ông thì có đáng bị phê phán như Võ Phiến đã phê phán họ không ?
Chiếc Áo Tây Vàng
Thiếu nữ cảm thấy những móng sắc của bà ta bấu cứng lấy da thịt mình. Ngay khi đó thì nàng biết mình vừa làm một chuyện sai lầm. Nàng đã tiếc cái áo một cách dại dột nên thay vì bỏ chạy đi, nàng đã xông tới.
lăn lộn với Rorschach
hắn cứ càm ràm về những ẩn dụ dát đủ ve chai lấp lánh
trong lúc tôi nở phình hiện nguyên hình
hỗn loạn diễn dịch mùi ham muốn lưng chừng
bén góc từng lá bài tưởng chừng như bất phân bất bại
Nhật Tiến, Khánh Trường, và 12 Năm Hợp Lưu
Nhà văn Nhật Tiến, người cha tinh thần đỡ đầu cho Hợp Lưu, người chủ trương giao lưu sớm nhất từ Mồ Hôi Của Đá, đã gánh chịu không biết bao nhiêu phỉ báng, một trong những lý do khiến ông buộc lòng rời khỏi ban chủ biên. Không ai có thể trách tác giả Thềm Hoang là một nhà văn thiên tả … một nhà giáo không gương mẫu, hay … thiếu đạo đức. Nhưng cũng không ai chịu hiểu tinh thần quang phục đất nước chỉ là một tinh thần hoang tưởng đầy ảo vọng.
Một Cách Nhìn về Mười Ba Năm Văn Chương Việt Ngoài Nước (1975-1988)
Có hay không một dòng văn học Việt ngoài nước? Bài nhận định dưới đây là một trả lời cho câu hỏi ấy. Nó đã được những nhà nghiên cứu văn học xem là một nỗ lực đầu tiên, trong một vài nỗ lực được thực hiện một cách có hệ thống…
NU NA NU NỐNG – XỨ MÊMAN | Kỳ 2
gã chăn bò lúc ấy mới tỏ ra mình cũng là người hiểu biết nói
các bậc thánh nhân đã dạy bảo con người hãy sống hồn nhiên như cây cỏ mây trời
thượng đế dưới dạng một ông lão cười nói
đấy là các ông thánh nói
không phải ta
mi đừng quên
các ông thánh cũng phải ăn
Thụy Khuê về Nhật Tiến: Văn Chương là Tình Người
Toàn thể Thềm hoang được cấu trúc như một kịch bản dài mà chính ngôn ngữ tạo thành chân dung đặc thù của mỗi nhân vật trong xóm Cỏ nghèo nàn, nửa quê nửa tỉnh, Bắc Nam hòa hợp lam lũ sống chung trong một thời gian bất định.
Vài Khuôn Mặt ở Sài Gòn…..gần 40 Năm Trước (trích đoạn truyện dài Mồ Hôi Của Đá)
Tuy nhiên Nguyệt cũng đủ thông minh để nhận thấy chẳng có tình thân thiết đúng nghĩa nào nẩy nở được trong xã hội này. Mỗi người tự đi trên sợi dây của chính mình. Kẻ tốt lành thì cố kìm giữ cho đứng vững, kẻ bất lương thì tệ mạt hơn, còn tìm cách xô ngã người khác để giành chỗ rộng thêm cho mình.
Nguyệt vụt tìm ra nguồn gốc của những cơn sợ hãi vẩn vơ của mình. Nó đúng là cái cảm giác của một kẻ thấy rõ mình đang đứng trên một sợi dây căng mà lại không phải là một kẻ chuyên nghiệp đi dây.
những ngọn đồi trong đời
từ một nơi cao ngất, hắn nhìn xuống
triền đồi cát bên trái, nơi họ tìm thấy
vết tích chuyến đi: hai bình cách nhiệt
cho cà phê và rượu trắng, một khăn quàng cổ
KHI CHỒNG BẠN GỌI BẠN MỘT TIẾNG RỒI IM BẶT
Một đứa trẻ đã từng dẫn bạn đi qua chông gai của cuộc đời, để cho bạn ôm chặt qua những vòng đua gắt gao chóng mặt, đã bồng bạn trên tay đi qua căn phòng rộng ồn ào bạn bè nghịch phá như giặc trong ngày cưới, đã dẫn bạn đi qua chiếc cầu khỉ dài, bên dưới là dòng kênh tối đen trôi đầy lục bình nhưng bạn cứ tưởng là bọn cá sấu ….
Portland & Seattle- Đi Giữa Mùa Covid và Cuộc Nổi Dậy Của Black Lives Matter
ùng Tây Bắc Hoa Kỳ nơi chúng tôi có những người bạn văn nghệ sĩ nổi tiếng đang sống ở đó như nhạc sĩ Từ Công Phụng, nhạc sĩ Vũ Thành An, nhà báo Mặc Lâm,… và đặc biệt, chúng tôi được dịp đến xem tận mắt những nơi đã và đang xảy ra những cuộc biểu tình
Tranh, tiếng nói cuối cùng
Suốt bao năm dài, anh hay dùng những màu âm u, lạnh lẽo, những màu tái ngắt, lạnh tanh. Bức tranh cuối cùng anh dùng màu hoàng kim, rực rỡ và ấm áp.
Sự im lặng của anh đang dàn trải trong tranh…
Độ Đường Vừa Lỡ
Đám đông như sinh vật kỳ quái. Như thân loài rắn thần phập phồng sự sống; cái thân rắn ấy không ngừng mọc ra những cái đầu méo mó hay những nhánh đuôi dị dạng. Ngọn đèn nê ông gắn trước quầy vé chợt lóe lên tia sáng èo uột rồi lịm tắt, như hơi thở hắt ra từ cái miệng há hốc của bệnh nhân hấp hối.
Phố màu hoa dại
Dưới gầm cầu, bây giờ hình như không chỉ có ba đứa trẻ nữa. Giữa tấm vải, tôi chợt nhận ra thêm khoảng năm, sáu, gương mặt nhỏ bé khác. Bao nhiêu cặp mắt nhìn chăm bẳm vào tôi, và tất cả gương mặt trở nên tối đậm hơn.
Con trai người thợ rèn
Người thợ rèn biết được nhiệt độ chính xác để cho ra những tấm kim loại với độ nóng hoàn hảo. Anh biết cách ấn mạnh tay của mình vào những chỗ nào và nương nhẹ tay ở những chỗ nào khác. Anh cũng biết cách chạm tay vào thân thể của vợ mình…
Tự do để hít thở – Freedom to breathe
Có hề chi khi nơi đây chỉ là một mảnh vườn tí ti, bao quanh bởi những tòa nhà năm
tầng như những cái chuồng trong sở thú. Tôi chẳng còn nghe tiếng động cơ của xe
máy, tiếng lải nhải của đài phát thanh, những phát biểu dai dẳng của loa phát thanh.
Basho & Mandela
Như Basho từng nói—
đây là con đường hẹp lên miền sâu thẳm—như Mandela từng nói
sự phân ly ngẫu nhiên sau trở thành phân ly như hợp tấu
nhịp nhàng
NU NA NU NỐNG – XỨ MÊMAN | Kỳ 1
Ngày xửa ngày xưa
có một con quỷ thật xinh đẹp
tất cả các thiên thần đều say đắm nhan sắc của nó
nhưng không một ai chinh phục được trái tim bí ẩn của nó
cũng không một chiếc gương soi nào phát hiện ra nó là quỷ
Vết Thương Dậy Thì
Mấy thằng cóc con trong Xóm mỗi khi chơi đùa với tôi thường cố ý đụng chỗ này, đụng chỗ kia. Tôi vô tình, không quan tâm nhưng từ khi kép Chiến cho tôi tiền để hành hạ, để mua cái đau của tôi thì tôi đặt ra luật lệ quy định giá cả mỗi chỗ da thịt khi bàn tay con trai sờ đến. Bàn tay con trai… sự mua bán.
Ý-THỨC LÀ GÌ? Ý-THỨC TRONG TRIẾT-HỌC WITTGENSTEIN VÀ TRONG NHỮNG TƯ-TƯỞNG KHÁC Ở VĂN-HÓA TÂY-PHƯƠNG–kỳ 2/ THE ONTOLOGY OF CONSCIOUSNESS IN WITTGENSTEIN PHILOSOPHY AND IN OTHER SCHOOLS OF THOUGHT OF WESTERN CULTURE (2)
Ngay trong câu mở đầu ở trên, chúng ta đã chợt nhìn ra vấn-đề “thế nào là ý-thức”. Làm sao để có thể có ý-thức khách-quan về thế-gian dù là ý-thức khách-quan tương đối. Chỉ có Thượng-đế mới có cái nhìn khách-quan về thế-gian. Do lẽ đó, ý-thức là những cách nhìn thế-gian. Nói thế không có nghĩa cuộc-đời và thế-gian là một.
Nhìn Xuống
Nếu tôi và mẹ Thế cùng ngoi ngóp dưới sông và nếu chỉ cứu được một người chàng sẽ không ngần ngại kéo mẹ vào bờ và khi đến đất sống rồi chàng mới nhỏ xuống sông vài giọt nước mắt khóc thương người vợ xấu số; và chưa đoạn tang tôi, mẹ chàng lại lễ mễ na trầu cau đi hỏi vợ hai cho con, rồi tấn bi hài kịch gia đình lại tiếp diễn: mẹ Thế ghen với dâu mới.
Cưng ngủ đi cưng
Fosse được xem như một trong ‘tứ trụ’ của văn chương Na Uy hiện đại, cùng với Per Petterson, Dag Solstad và Karl Ove Knausgaard. Ông cũng được so sánh với Ibsen và Beckett trong giới viết kịch (…) Fosse đã được trao Giải thưởng Văn học của Hội đồng Bắc Âu (Nordic Council’s Literature Prize) năm 2015 cho tác phẩm Andvake (Sự tỉnh táo), Olavs draumar (Những giấc mơ của Olav) và Kveldsvævd (Sự mệt mỏi). Ông thường xuyên được nhắc đến mỗi năm như một người viết có triển vọng nhận giải Nobel Văn Chương.
Một sự vu khống Nhất Linh Nguyễn Tường Tam
Trong khi tìm hiểu về Tự Lực văn đoàn, chúng tôi đã đọc được một số thông tin về Nhất Linh Nguyễn Tường Tam hoàn toàn vô căn cứ, trong đó có việc vu khống Nguyễn Tường Tam hâm mộ Hitler, không thể chấp nhận được.
Chúng tôi thấy cần phải đưa vụ việc này ra trước, mong sớm ngăn chặn được những tác hại của loại “thông tin” này. Trích đoạn dưới đây là một phần trong chương 15 của cuốn sách “Tự Lực văn đoàn, văn học và cách mạng” mà chúng tôi đang soạn.
Về Túy Hồng*
Túy Hồng viết tiểu thuyết như thể để cãi nhau với Nhất Linh. Giọng văn của bà không hề điểm khôi hài nhẹ hay khôi hài kín đáo. Bà viết mà không để thấy công phu đi tìm cái cần nhất, cái nó định đoạt giá trị cuốn tiểu thuyết. Bà không viết giản dị, bình thường.
MÙA XUÂN GIẢ ĐỊNH
Anh Tâm nói chuyện, chuyến tàu hỏa chở tù về Nam có dừng lại vài giờ ở Hà Nội. Hắn nhớ Hà Nội trong thơ văn anh Tâm: …Hay nửa đêm Hà Nội / Anh là thằng điên khùng / Ôm em trong tay mà đã nhớ em ngày sắp tới… Hắn hỏi anh Tâm:
combo | hành trình không rõ về đâu
combo x ̶ ̶ có thêm khoai tây chiên và nước ngọt
combo y ̶ ̶ có thêm món súp hay xà-lách hoặc cả hai
combo z ̶ ̶ có thêm một số phụ kiện không mấy cần thiết
combo xyz ̶ ̶ có thêm rắc rối phức tạp phiền toái
Thể loại
Bàn tròn (541)
- Biên Khảo (4226)
- Các Số Da Màu định kỳ (2377)
- Chuyên Đề (2284)
- Dịch Thuật (2321)
- Học Thuật (579)
- Kệ Sách eBook (118)
- Nghệ Thuật (610)
- Sáng Tác (17733)
- Sinh Hoạt (807)
- Tòa Soạn (1190)
Bình Luận mới