Bài đã đăng của Nguyễn Tà Cúc
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 7)
Khi Dương Nghiễm Mậu viết [về quyết định ở lại của ông], tôi đoán chắc ông không ngờ Cộng sản sẽ chiếm được hoàn toàn Miền Nam và, bởi thế, tưởng lầm Sàigòn vẫn sẽ là chỗ trú ẩn cuối cùng cho người dân vô tội chỉ mong được sống trong Tự Do, như ông. Tôi có cơ hội liên lạc với ông sau này, nhưng đã không bao giờ hỏi: “Có bao giờ ân hận với quyết định ấy?”
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 6–phần B)
Nếu căn cứ trên hơn mươi vấn đề thượng dẫn cùng nhận xét, phát biểu hay phản bác của nhà văn Mai Thảo, nhà văn Nhật Tiến, nhà văn Võ Phiến, kịch tác gia Hà Thúc Như Hỷ và tài liệu dẫn chứng, vị trí và ảnh hưởng của Nhã Ca tại Văn Học Miền Nam 1959-1975 chắc chắn sẽ không giống như chân dung mà Olga Dror đã vẽ ra …
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 6–phần A)
Tôi sẽ đề cập tới những chi tiết “không phản ảnh đúng đắn hay đầy đủ một phần văn sử của Văn học Miền Nam và lịch sử của người Việt tỵ nạn tại Hoa Kỳ” mà tiến sĩ Olga Dror đã trình bày trong Bài Giới Thiệu cho quyển Mourning Headband for Hue, mà bà đã dịch từ tác phẩm Giải khăn sô cho Huế của Nhã Ca.
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 5)
Một nền văn học nghệ thuật có những văn nghệ sĩ không quỵ xuống ca ngợi kẻ bắt mình hoặc/và quay sang đấu tố đồng nghiệp …. Một xã hội 1954-1975 vẫn giữ được lễ nghĩa … Một cộng đồng vẫn có nhiều người tiếp tục tình nguyện nghiên cứu về VNCH và Văn Học Miền Nam dù đã xa quê hương cũ nửa thế kỷ … thì đã chứng tỏ cộng đồng ấy càng giữ được danh dự mà họ tốn công xây dựng trong 20 năm 1954-1975.
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 4)
Tuy nhiên, phủ nhận hoàn toàn nỗ lực của chính phủ VNCH [cho mặt trận tâm lý & văn hóa] thì không chính xác. Chính phủ VNCH đã bảo trợ cho tạp chí văn hóa, Trung Tâm Văn Bút Việt Nam….Những cuốn phim như Người tình không chân dung có cả quân lính tham dự …. Nếu nhắc tới Chiến Sĩ Cộng Hòa, không thể không nhắc tới nhật báo Tiền Tuyến.
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 3)
Tuy Chính Luận cho đăng các tin tức khác liên quan đến các bản tuyên cáo hay cáo trạng của Linh mục Trần Hữu Thanh nhưng không đăng nguyên văn bản tuyên cáo. Theo Sóng Thần, chỉ có thêm 2 nhật báo đăng bản cáo trạng đó. Hơn 40 năm sau, vào tháng 2.2015, tôi biết được lý do không đăng của Chính Luận qua một bài viết cặn kẽ của Đinh Từ Thức trên Diễn đàn Da Màu ….
từ một góc california – gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 2)
Câu hỏi đương nhiên phải đặt ra là: Sóng Thần nhắc tới “nhân dân Miền Nam VN”, nhưng có đúng toàn thể làng báo cùng toàn dân và toàn quân Miền Nam đồng ý với Linh mục Trần Hữu Thanh về các tin tức liên quan tới các bản Cáo trạng Chống Tham nhũng? Có đúng toàn dân và toàn quân đều ao ước Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu từ chức ….
Từ một góc California – Gìn giữ tấm dư đồ như nâng niu áo trận (kỳ 1)
Chân dung VNCH bao gồm mọi khía cạnh của một xã hội có tự do, có pháp luật dù có hạn chế tại Miền Nam. Do đó, muốn trả lời đầy đủ cho các thắc mắc [về khái niệm Tự do ở miền Nam trước 1975], tôi tìm hiểu, không phải về các tờ báo nằm vùng, mà về [Sóng Thần], một tờ báo không-Cộng sản và không-nằm vùng của Miền Nam đã đụng độ với chính quyền.
Những tử thi đi giữa chúng ta
Anh chàng Tử thần mân mê lưỡi hái nằm gọn trong lòng bàn tay. Từ lúc lão Tử thần bị đọa lên cung trăng chặt cây quế mà chặt mãi không xong–chặt tới đâu, cây …
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 6)
Sự trở lại và lập nhà xuất bản của Nguyễn Thị Hoàng có 2 lý do. Thứ nhất, khi một tác giả đã lượng định được sự thành công về mặt tài chánh, họ sẽ thêm phần tự tin vào sự độc lập, nhất là sau khi một tác phẩm gây tranh luận ồn ào dù chỉ đa phần trong báo giới lá cải. Thứ hai, nhiều nhà văn hay nhóm nhà văn, đã lập nhà xuất bản và tự phát hành để hưởng trọn công sức thay vì trông cậy vào [các nguồn thông tin văn hóa] khác.
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 5)
Tôi có thể kết luận quả Lê Ngộ Châu và Võ Phiến chịu trách nhiệm về việc Túy Hồng. Hai ông biểu diễn thái độ không tôn trọng phụ nữ, từ tác giả cộng tác (Túy Hồng) tới độc giả phụ nữ …. Về phần Ngô Thế Vinh …[ô]ng trộn lẫn loại chi tiết truyền khẩu trong phòng khách gia đình hay lối viết bóng gió với tiểu sử của tạp chí Bách Khoa và nhân thân Lê Ngộ Châu nhằm để bào chữa theo lối sùng bái cá nhân ….
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 4)
[M]ột vấn đề đáng được quan tâm: Sự đối xử với phụ nữ, nhất là phụ nữ cầm bút, trong nghịch cảnh và trong sự thiếu ảnh hưởng hay quyền lực tại lãnh vực họ hoạt động. Với trường hợp Túy Hồng, tôi không ước đoán tầm thiệt hại cho danh dự cá nhân cũng như công việc trong nghề, nhưng sẽ xác định trách nhiệm của Lê Ngộ Châu và Võ Phiến trong việc phổ biến tin tức cá nhân (qua mối liên hệ với Võ Phiến) của bà ….
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 3)
Mỗi lần gặp lại Phan Ngọc Diên hay chứng kiến nhiều văn nghệ sĩ xuất thân từ Văn nghệ Miền Nam, tôi lại có cảm tưởng bất di bất dịch là cộng đồng văn nghệ Miền Nam [ở] ngoài nước đã giữ được bản sắc … của Miền Nam trước 1975, chỉ tiếp tục xa hơn. Điều đó không nhờ phép lạ, chỉ nhờ vào nghệ thuật và những giá trị truyền thống mà họ mang theo từ quê hương.
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 2)
Tôi nghĩ quá khứ không đồng nghĩa với một thứ của hương hỏa cho người thoát thân may mắn, như một rương châu báu lâu lâu mang ra ngắm nghía hòng tự an ủi. Tuy thế, chính vì rương châu báu nên có kẻ bèn vu cho đó là hàng mã một cách không “sòng phẳng”. Đối lại, cộng đồng tỵ nạn, từng liều mạng với cơn sóng dữ Biển Đông hay biên giới hãi hùng, sẽ tiếp tục ghi lại lịch sử cùng với rương châu báu ấy.
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam (Kỳ 1)
Một Bức Ảnh, Bảy Nhân Vật: Nhà Xuất Bản Kim Anh trong Tình Cảnh Xuất Bản tại Miền Nam sẽ đề cập đến bảy nhân vật. Đó là bà Giám đốc Nguyễn Thị Nhiên, nhà văn đồng sáng lập Nguyễn Thị Thụy Vũ, nhà văn Hồ Trường An, ký giả Lê Phương Chi, họa sĩ Phan Ngọc Diên, nhà văn Túy Hồng và sau chót, nhà văn Nguyễn Thị Hoàng.
Nhà văn/Trung Tá Tâm lý chiến Văn Quang trên hành trình cùng Văn Nghệ Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa (phần III)
[Văn Quang] hỏi tôi, Làm thế nào để viết tại một nơi xa lạ? Ông đã chứng kiến một số nhà văn không thể sáng tác được nữa sau khi rời Miền Nam …. Dễ dàng, tôi trả lời. Tự do là quê hương của tôi. Miền Nam đã trở thành cố hương… mà tôi muốn lưu giữ bằng chữ trong khi Hoa Kỳ thành quê hương bây giờ, nơi tôi được chọn lựa để viết và để sống, Ràng buộc vào ý niệm ngoại quốc, hay ngoại cuộc, chưa bao giờ xâm chiếm hoạt động viết của tôi.
Nhà văn/Trung Tá Tâm lý chiến Văn Quang trên hành trình cùng Văn Nghệ Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa (phần II)
Biên giới giữa quân đội, nghệ sĩ hay người dân giảm bớt qua tác phẩm thuộc văn nghệ sĩ (một thành phần nhập ngũ) và thái độ của nhà cầm quyền với văn nghệ. [Thí dụ], ngày nay, khi “nhạc vàng” hoàn toàn chiếm thế thượng phong, tử thi đã yên nghỉ trong bờ rừng, bãi bể hay chiến hào đã trỗi dậy theo nhiều bài hát lính, cũng như đã trỗi dậy từ tạp chí, tác phẩm [văn chương] thuộc Miền Nam.
Nhà văn/Trung Tá Tâm lý chiến Văn Quang trên hành trình cùng Văn Nghệ Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa (phần I)
Toàn cảnh một nền văn học hay xã hội quan trọng hơn nhận xét của một cá nhân. Văn nghệ Quân đội Việt Nam Cộng Hòa đã hiện hữu trong một chính thể cho phép người lính tự do như Trung Tá/nhà văn Văn Quang sáng tác, và sinh hoạt của ông trên tạp chí Khởi Hành-Sài gòn (1969-1972), thuộc Hội Văn Nghệ Sĩ Quân Đội, rồi Khởi Hành-Hoa Kỳ (1996-2018)–cùng tiểu sử của các tổ chức này–đã góp phần vào Văn học Miền Nam cũng như Văn học Việt Nam.
Nhà văn Bùi Bích Hà [1.1938-7.2021]- Từ Tràng-An báo, Huế, Việt Nam đến Phương trời khác, Little Saigon, Hoa Kỳ (kỳ 5–hết)
[Bùi Bích Hà] ủng hộ nhiệt liệt cựu tổng thống Trump, thậm chí mạt sát Đảng Dân Chủ căn cứ trên loại tin tức không chính xác dẫn đến quá nhiều sai lầm đáng tiếc …. Nhưng như đã nói, tôi hoàn toàn tôn trọng ý kiến của bà: Chúng ta ra đi mang theo quê hương để tìm tự do tại một quê hương khác thì không thể áp dụng lỗi lầm của những kẻ độc tài.
Nhà văn Bùi Bích Hà [1.1938-7.2021]- Từ Tràng-An báo, Huế, Việt Nam đến Phương trời khác, Little Saigon, Hoa Kỳ (kỳ 4)
“Bạn gái nhỏ to” và “Thư chiều thứ bẩy” cung cấp một kho tài liệu rất khó tìm được tại nơi nào khác. Qua những lá thư hỏi ý, một trong những hậu quả đoạn trường nhất của các vượt biển vượt biên và chế độ Cộng sản áp đặt lên Miền Nam sau 1975 là những cuộc tình duyên hôn nhân tan nát …. , là những day dứt về đời sống không như ý nhuộm cô đơn tại nơi đất lạ, là những đổi đời đau đớn.
Nhà văn Bùi Bích Hà [1.1938-7.2021]- Từ Tràng-An báo, Huế, Việt Nam đến Phương trời khác, Little Saigon, Hoa Kỳ (kỳ 3)
Bùi Bích Hà thú nhận không thể tiếp tục sáng tác được nữa sau khi trở về thăm Việt Nam vào năm 2001. Bà nhận ra sự bất lực, thậm chí vô bổ, của văn chương chữ nghĩa trước nỗi thống khổ của người dân Việt dưới chế độ Cộng Sản.
Nhà văn Bùi Bích Hà [1.1938-7.2021]: Từ Tràng-An báo, Huế, Việt Nam đến Phương trời khác, Little Saigon, Hoa Kỳ (kỳ 2)
Biết tôi là người cực kỳ riêng tư–tối kỵ những kẻ nhân danh văn chương nghệ thuật để tự tô điểm, than thở hoặc [dùng] loại tabloid/lá cải nhân danh nữ quyền để nhăng cuội về đời riêng cũng như đời văn người khác dù chưa hề giáp mặt–Bùi Bích Hà đã thổ lộ: “Em ạ, nếu chị nói rõ [về mình] đến thế thì người đọc mới tin, mới hiểu rằng những đối đáp với họ cũng là từ trái tim, kinh nghiệm sống của chị ….”
Nhà văn Bùi Bích Hà [1.1938-7.2021]: Từ Tràng-An báo, Huế, Việt Nam đến Phương trời khác, Little Saigon, Hoa Kỳ (kỳ 1)
Những Bùi Bích Hà đánh giá Dương Thu Hương, Trần Mạnh Hảo hoặc phản bác hay bênh vực nhà phê bình Thụy Khuê … không phải [là] một Bùi Bích Hà dò dẫm. Khởi hành từ năm 1986, bước cô đơn quyết định cuộc lữ thứ nhiều thử thách đã bắt đầu tại Ban Chấp Hành Trung Tâm Văn bút Nam California vào năm 1988 về dự thảo Trăm Hoa Vẫn Nở Trên Quê Hương.
Từ Giải khăn sô Cho Huế của Nhã Ca đến Mourning Headband for Hue của dịch giả Olga Dror: Hồi Kýhay Truyện Ký?
Khi dịch giả Olga Dror, qua Nhã Ca, phát biểu rằng Giải Khăn Sô cho Huế “là quan điểm, là tiếng nói đích thực của người dân Miền Nam Việt Nam”– một Miền Nam, mà theo Nhã Ca, “phải lãnh phần trách nhiệm” về tội tàn sát dân lành và tàn phá Huế vào tết Mậu Thân 1968 — thì lời phát biểu đó cần phải có sự phản bác từ bất cứ một người dân Miền Nam nào khác.
Nguyễn Tà Cúc diễn thuyết về đề tài "Nhân vật nữ trong tác phẩm Bình Nguyên Lộc, Mai Thảo, Nguyễn Mạnh Côn, Mặc Đỗ, Viên Linh"
Trăm năm Văn học Tự do: Văn học Miền Nam hay “Văn học Đô thị Miền Nam 1954-1975”?
Cái “hoài niệm về quê hương, xứ sở” mà Giáo sư Nguyễn Thị Thu Trang nói đến là cái hoài niệm của một hay nhiều thành phố tự do đã mất, không phải cái-bây-giờ, cái Hà Nội không còn giọng Hà Nội, cái thủ đô của cả nước mà cho đến nay chưa có một nhà xuất bản tư nhân chính thức nào được phép hoạt động.
Vài tương đồng chính trong Văn học Việt Nam qua hai cuộc lánh nạn Cộng sản – Nhà văn Miền Nam và Mặc Đỗ trong Văn học Miền Nam Biển ngoài
[H]ẳn sẽ thiếu sót lắm nếu người phê bình … chỉ biết đến Thanh Tâm Tuyền hiện sinh, “Tôi gào tên tôi cho nguôi giận/ Thanh Tâm Tuyền…” chứ không biết tới Thanh Tâm Tuyền “Như bú dù gánh hát Sơn Đông” mà hình dạng trở lại thời tiền sử.
Bình Luận mới