1. Anh/Chị có thích nhạc, chất thơ, và ý tưởng trong ca từ của Bob Dylan? Anh/Chị nghĩ thế nào về giải thưởng Nobel Văn Chương năm nay dành cho nhạc sĩ Bob Dylan?
NGUYỄN VIỆN:
Thú thật, tôi không phải là người nghe được tiếng Anh, nên nói về ca từ của Bob Dylan là điều không thể. Tuy nhiên, nghĩ thế nào về giải thưởng Nobel Văn chương dành cho nhạc sĩ Bob Dylan thì lại là điều có thể bàn đến đôi chút.
Trước hết, tôi tin rằng hội đồng chấm giải Nobel Văn chương không có ý định tranh giành ảnh hưởng với ban giám khảo Grammy cũng như các ban giám khảo khác khi quyết định trao giải Nobel văn chương 2016 cho đồng chí Bob Dylan. Vì thế, có lẽ vấn đề chỉ còn là ca từ trong các ca khúc của ông này. Bob Dylan đã được tôn vinh như người kể chuyện về thời đại mình theo truyền thống của những người hát rong, một loại hình nghệ thuật ban sơ nhất. Dẫu sao điều này cũng không quá bất ngờ với tôi, cũng như giải Nobel văn chương 2015 cho Svetlana Alexievich. Điều này cho thấy, hội đồng chấm giải Nobel văn chương rất quan tâm đến các vấn đề xã hội, chính trị mà văn chương có thể đụng đến. Văn chương không phải tháp ngà, nó cần lam lũ với con người trong cuộc sống hàng ngày. Và nó cũng không nhất thiết phải gò ép trong cái áo chật hẹp của sự phân biệt thể loại một cách khô cứng, trong khi chúng ta đang sống trong một thời đại mà tính chất “tổng hợp” (mix), hòa trộn đã trở nên quá phổ biến. Đường biên của giới tính, sex cũng như các loại thể chế xã hội đang mờ nhòe, đan xen vào nhau…như một cơn bấn loạn. Hẳn là không chỉ chúng ta, mà có thể cả hội đồng văn chương Nobel cũng đã hoang mang khi nhìn thấy những ánh chớp sáng lòa của thi ca nơi Bob Dylan.
2. Trong cương vị người viết, anh/chị nghĩ giải thưởng Nobel văn chương năm nay sẽ có tác động gì với việc viết và đọc tiểu thuyết, nghệ thuật tiểu thuyết, và văn chương nói chung?
NGUYỄN VIỆN:
Từ lâu, tôi đã là người viết thường xuyên phá bỏ đường biên giữa các thể loại. Cho nên, giải Nobel văn chương 2015 và 2016 chỉ là một xác tín về những gì con người có thể bộc lộ vượt qua các khuôn khổ, định kiến. Tôi không quên về một nhận định của Mặc Lâm trên RFA về tác phẩm của tôi, đại ý, một định nghĩa khác về tiểu thuyết. Tương tự như vậy, người ta cần phải định nghĩa lại rất nhiều khái niệm trong cuộc sống hôm nay, không chỉ trong lãnh vực văn học và nghệ thuật, mà cả các khái niệm về chính trị, kinh tế, xã hội. Tôi ví dụ, “chủ nghĩa cộng sản” hay “chủ nghĩa xã hội” hiện nay ở Việt Nam, Trung Quốc… không thể mang ông tổ của nó là Marx, Engels hay thậm chí Lenin ra dẫn chứng.
Tôi nghĩ hội đồng chấm giải Nobel văn chương đang đi những bước đi của thời đại nhằm tháo gỡ những cái vòng kim cô trói buộc chúng ta trong cái gọi là truyền thống. Mọi thứ đang thay đổi. Chúng ta đang thay đổi. Tất nhiên, viết và đọc tiểu thuyết cũng phải thay đổi.
3. Các giải Nobel Văn Chương gần đây cho thấy sự chuyển mình trong khuynh hướng tuyển chọn: Nobel năm 2013 dành cho Alice Munro nhà văn chuyên viết truyện ngắn, Nobel năm 2015 dành cho Svetlana Alexievich thuộc lãnh vực báo chí/phi hư-cấu, và năm nay 2016 dành cho ca sĩ/nhạc sĩ Bob Dylan. Anh chị có nghĩ rằng đây là cách Hội Đồng Nobel muốn mở rộng biên giới của văn chương ra các lãnh vực khác của thuộc khoa nhân văn như triết học, lịch sử, phê bình, trình diễn? Anh/chị nghĩ gì về khả năng giải Nobel Văn Chương dành cho một nhà làm phim, viết kịch bản phim, hay đạo diễn?
NGUYỄN VIỆN:
Dù sao, tôi cũng lấy làm buồn cho các nhà viết tiểu thuyết, ngoại trừ trường hợp Haruki Murakami (sở dĩ tôi nhắc đến ông này vì tôi thấy rất nhiều độc giả VN kỳ vọng vào ông ta). Nhưng tôi cũng vui không kém nếu hội đồng chấm giải Nobel văn chương phát giải cho những bài tản mạn của Phạm Công Thiện hay những tác phẩm triết học của Kim Định, nghiên cứu lịch sử của Tạ Chí Đại Trường (tiếc là họ đã chết).
Và khi chúng ta có thể lạm bàn đến tính văn học, tính thơ trong nghệ thuật thời trang của Minh Hạnh, hay những phim của Clint Eastwood… thì họ cũng có thể là một Bob Dylan khác lắm chứ.
Đảng Cộng sản VN của ông Nguyễn Phú Trọng còn tự hào “dân chủ đến thế là cùng” thì chuyện gì cũng có thể xảy ra, trong phạm vi một quốc gia hay thế giới cũng thế.
bài đã đăng của Nguyễn Viện
- 36 bài tụng ca nhục cảm - 04.04.2021
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 9 (kỳ cuối) - 06.01.2021
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 8 - 30.12.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 7 - 15.12.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 7 - 28.11.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 6 - 16.11.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 5 - 09.11.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 4 - 14.10.2020
- nu na nu nống – xứ mêman | kỳ 3 - 02.10.2020
- NU NA NU NỐNG - XỨ MÊMAN | Kỳ 2 - 21.09.2020
- NU NA NU NỐNG - XỨ MÊMAN | Kỳ 1 - 12.09.2020
- KỊCH NGẮN 2019 - 25.10.2019
- Nguyễn Viện Trả Lời Phỏng vấn Chuyên đề Kịch - 25.10.2019
- NHỮNG GHI CHÚ KỲ CỤC TRÊN ĐÁM MÂY (KỲ 10) - 09.05.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 9) - 02.05.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 8) - 23.04.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 7) - 11.04.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 6) - 04.04.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 5) - 29.03.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 4) - 20.03.2019
- những ghi chú kỳ cục trên đám mây (kỳ 3) - 11.03.2019
- NHỮNG GHI CHÚ KỲ CỤC TRÊN ĐÁM MÂY (kỳ 2) - 04.03.2019
- NHỮNG GHI CHÚ KỲ CỤC TRÊN ĐÁM MÂY (kỳ 1) - 01.03.2019
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 9) - 06.11.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA Tiểu thuyết NGUYỄN VIỆN (kỳ 8) - 01.11.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 7) - 26.10.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 6) - 18.10.2018
- MA & NGƯỜI: tiểu thuyết Nguyễn Viện - 13.10.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 5) - 10.10.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 4) - 05.10.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 3) - 27.09.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 2) - 17.09.2018
- NHỮNG KHOẢNG TỐI CÓ MA (kỳ 1/9) - 09.09.2018
- Thơ Xàm Cú - 27.02.2018
- SInh Ra Từ Trứng- phần 17: Kịch bản/ Những quả trứng của mẹ tôi/ Từ trứng sinh ra/ Ở xứ sở của rồng/ Từ Sinh Ra Trứng - 05.01.2017
- Sinh Ra Từ Trứng-phần 16: Bố Tôi/Kiếm cơm/ Chị Tôi/Hồi Đó - 22.12.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 15: Kịch bản/Phòng Làm Việc/Em Gái Tôi/Kịch Bản/Bất Cứ Ở Đâu, Bất Cứ Khi Nào/Ngày Này Tháng Nọ/ Chị Tôi/Kịch Bản - 15.12.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 14: Trong Tù/Chị Tôi/Ngoài Tù/Em Gái Tôi/Chúng Tôi Muốn Sống/Mẹ Tôi - 08.12.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 13: Những đứa con của người đàn bà sinh ra từ trứng/Thương tật của lịch sử/Người đàn bà sinh ra từ trứng/Di chúc của ông hoạ sĩ - 01.12.2016
- SInh Ra Từ Trứng- phần 12- Những đứa con của người đàn bà sinh ra từ trứng/Bên ngoài chân trời/Giấy phép đi đường và những chuyến xe than - 18.11.2016
- NGUYỄN VIỆN trả lời phỏng vấn của Da Màu về chuyên đề Nobel - 16.11.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 11: Cô Gái/Những đứa con của người đàn bà sinh ra từ trứng/Chó và Mèo/Những đứa con của người đàn bà sinh ra từ trứng/Hang Động Cá Ngựa - 11.11.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- Phần 10- Có Một Ngã Ba Khác/ Con Đường/ Những đứa con của người đàn bà sinh ra từ trứng/ Một Con Đường Khác/ Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng/ Ông Hoạ Sĩ - 03.11.2016
- SInh Ra Từ Trứng- phần 9: Trong Lúc Chờ ngày Chúa lại đến/Chúng Tôi Muốn Sống/Người Đương Thời/Ông Hoạ Sĩ/Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng/Ngã Ba Sung Sướng/Giấc Mơ của Giấc Mơ - 27.10.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 8: Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng/Cô Gái Ngồi Quán/Cánh Cửa Tự Do/Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng - 21.10.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 7: Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng- Đường Đi của Cô Gái- Trong Căn Phòng Tầng Áp Mái-Đám Đông-Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng - 14.10.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- Phần 6: Người Đàn Bà Sinh Ra Từ Trứng/Và người đàn ông mặc bộ đồ nỉ đỏ cũng đã đứng dậy/Hồ Sơ Chuyên Án/Hồi Ức Ông Hoạ Sĩ - 05.10.2016
- SInh Ra Từ Trứng- phần 5: Cô Gái và Tôi-Thiếu Nữ Trong Vườn- Cô Ấy Đã Trở Lại - 24.09.2016
- SInh Ra Từ Trứng- phần 6: Trong Quán Cà Phê/ Giấc Mơ Kiều - 15.09.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- phần 4:Cô gái có mái tóc như một cánh rừng/Căn Phòng Tầng Áp Mái/Linh Hồn Ông Hoạ Sĩ/Chuyện Kể của Cô Gái - 08.09.2016
- Sinh Ra Từ Trứng/ phần 3: trong quán cà phê- bí mật nhỏ của tôi - 01.09.2016
- Sinh Ra Từ Trứng- “Đứa Con Ngoại Hôn”/”Người đàn ông mặc bộ đồ nỉ đỏ”/”Ông Hoạ Sĩ” - 25.08.2016
- Sinh ra từ trứng- phần 1 “Căn Phòng Tầng Áp Mái” - 18.08.2016
- Nguyễn Viện: Xác Lập Sự Tự Do Cá Nhân - 05.05.2016
- EM CÓ GÌ BÍ MẬT, HÃY MAIL CHO ANH… Tiểu thuyết mở của Nguyễn Viện - 25.03.2015
- Đĩ Thúi & Phần Còn Lại Ở Cõi Chết – tiểu thuyết của Nguyễn Viện - 09.03.2015
- Làm thế nào để giết một con bọ? - 21.04.2014
- Nguyễn Viện-MỌI RANH GIỚI ĐỀU KHÔNG CÓ THẬT - 21.04.2014
- NHẢY MÚA ĐỂ CHẾT: Tiểu thuyết mới của Nguyễn Viện - 18.02.2014
- ĐĨ THÚI – Tiểu thuyết mới của Nguyễn Viện do NXB Cửa ấn hành - 23.08.2013
- những bản thế vì khai sinh bị xé rách (2) - 13.10.2011
- những bản thế vì khai sinh bị xé rách (1) - 12.10.2011
- đạp chân vào bầu trời - 05.10.2011
- NGỒI BÊN LỀ RẤT TRÁI – Truyện & Kịch Nguyễn Viện - 31.08.2011
- Chuyện khôi hài ở phố Bolsa - 07.02.2009
- KHÔNG QUÊ HƯƠNG - 08.12.2008
- NÍN THỞ & CHẠY & MỘT HƠI - 26.11.2008
- Nguyễn Viện: Về "Đi tìm bản kinh thánh cuối" của Đặng Thơ Thơ - 21.09.2008
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 14) - 15.07.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 13) - 30.06.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 12) - 15.06.2007
- ĐẤT THÁNH - 15.06.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 11) - 31.05.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 10) - 15.05.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 9) - 30.04.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 8) - 18.04.2007
- vô tận không - 27.01.2007
- đi tới cuối đường rồi ... (Kỳ 7) - 27.01.2007
- Đi tới cuối đường, rồi ... (kỳ 6) - 20.01.2007
- đi tới cuối đường, rồi ... (Kỳ 5) - 13.01.2007
- Đi Tới Cuối Đường, Rồi ... (Kỳ 4) - 06.01.2007
- Đi Tới Cuối Đường, Rồi ... (Kỳ 3) - 30.12.2006
- Tác động của thơ Việt hải ngoại - 23.12.2006
- Đi Tới Cuối Đường, Rồi ... (Kỳ 1) - 16.12.2006
- I perceived the sound of your breathing from the other side of the world - 09.12.2006
- TÔI ĐÃ NGHE THẤY TỪ BÊN KIA THẾ GIỚI TIẾNG EM THỞ - 25.11.2006
- I perceived the sound of your breathing from the other side of the world - 25.11.2006
- thơ Nguyễn Viện - 18.11.2006
- Flash stories by Nguyen Vien - 18.11.2006
- Hội kín - 11.11.2006
- Về nhà / Going home - 09.09.2006
- KHAI SINH Ở HẢI DƯƠNG / Birth Certificate in Hai Duong - 02.09.2006
- Cà phê buổi sáng - 26.08.2006
- Đi Tới Cuối Đường, Rồi ... (Kỳ 2) - 23.12.2005