Hoa Kỳ, từ lâu vẫn được nhiều người coi là ngọn hải đăng, là mẫu mực của nền dân chủ thế giới. Gian lận bầu cử, xảy ra tại các nước chậm tiến hay độc tài, là chuyện thường. Xảy ra tại Hoa Kỳ là chuyện hiếm, nhất là vào đầu thế kỷ 21.
Theo các tài liệu đã được sử gia Robert Caro công bố năm 1990, người sau này là Tổng Thống Lyndon Johnson đã đắc cử nghị sĩ năm 1948, nhờ gian lận. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1960, tuy biết rõ có dấu hiệu gian lận tại một số nơi, như ở Chicago và bang Texas, ứng cử viên Richard Nixon vẫn lên tiếng chịu thua, và chúc mừng đối thủ của mình là John Kennedy. Sau này, khi có cơ hội làm tổng thống, Nixon đã chứng tỏ là người thiếu ngay thẳng. Tuy vậy, ít nhất, ông đã có lần cố gắng tránh cho nước Mỹ nỗi xấu hổ nếu bới móc ra chuyện gian lận bầu cử.
Ứng cử viên dân biểu đơn vị 9 North Carolina Mark Harris, được Tổng Thống Donald Trump hỗ trợ vận động trong cuộc bầu cử Quốc Hội Liên Bang năm 2018
(Hình Sean Rayford/Getty)
Trong cuộc bầu cử tống thống Mỹ năm 2016, ngay trước ngày bầu cử, ứng cử viên Donald Trump đã tiên đoán sẽ có gian lận. Khi được hỏi thêm, ông nói, nếu ông đắc cử, là không có gian lận. Nếu đối phương của ông đắc cử, là có gian lận. Sau khi đắc cử, ông tuyên bố, phía ông không có gian lận, nhưng nhờ gian lận, bà Hillary đã hơn ông gần bốn triệu phiếu cử tri đại chúng.
Cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ tổng thống tháng 11 năm 2018 cực kỳ gay go, như mọi người đã chứng kiến. Hai đảng cầm quyền Cộng Hoà và đối lập Dân Chủ cố tranh nhau từng ghế tại Quốc Hội, vì đó là lẽ sống còn của mỗi đảng. Vấn đề bầu cử gian lận lại được nêu lên, nhất là về phía Cộng Hòa, đã tuyên bố: Sự thiêng liêng của phiếu bầu, phải được bảo vệ bằng mọi giá. Phải công nhận, ít có tổng thống đương nhiệm nào cố gắng tận lực bênh vực gà nhà của mình như ông Trump. Tất nhiên, bênh vực gà nhà cũng là bảo vệ quyền lợi của chính mình. Nhưng ít tổng thống chịu khó như ông Trump. Một trong những gà nòi của ông là Mark Harris.
Vốn là một Mục Sư của Baptist Church ở North Carolina, Mark Harris từ chức trưởng giáo (pastor) ở Charlotte vào giữa năm 2017 để tranh cử ghế dân biểu Quốc Hội Liên Bang tại đơn vị 9, bang North Carolina. Đối thủ của ông về phía Dân Chủ là cựu Thủy Quân Lục Chiến Dan McCready. Ông này cũng là người theo Thiên Chúa Giáo, từng chiến đấu ở Iraq.
Mark Harris được phía Cộng Hoà bảo thủ ủng hộ, và lọt mắt xanh ông Trump, vì có lập trường rất giống chủ nhân Nhà Trắng. Theo một bài báo của Elizabeth Dias trên New York Times ngày 7 tháng 12, 2018, một người bạn lâu đời của Harris là Mike Whitson nói rằng Harris là người cương quyết, là người có uy tín, là “người đi với Chúa” (He walks with God).
Vào cuối ngày bầu cử tháng 11 năm 2018, Mark Harris thắng đối phương 905 phiếu, trên tổng số vào khoảng 280 ngàn phiếu. Mike Whitson trấn an Harris rằng “Chúa xếp đặt các vua. Cứ tin vào Chúa về kết quả chung cuộc.” Nhưng Chúa không phải là người cấp giấy xác nhận ai đắc cử. Quyền này trong tay các thành viên Hội Đồng Bầu Cử của chính quyền tiểu bang (North Carolina Board of Elections).
Hội đồng này gồm 5 thành viên, hai người thuộc đảng Cộng Hòa, ba người Dân Chủ. Muốn được xác nhận trúng cử, cần sự đồng thuận của ít nhất 3 thành viên. Sau bầu cử, báo chí đã loan tin Mark Harris trúng cử. Nhưng ông không được chứng nhận thắng cử, để có thể đi Washington, chính thức trở thành dân biểu vào đầu tháng 1, 2019. Cho đến cuối tháng 2, 2019, đơn vị 9 North Carolina là đơn vị bầu cử chót chưa giải quyết xong cuộc bầu cử từ ba tháng trước.
Mark Harris bị từ chối chứng nhận thắng cử, vì cơ quan thẩm quyền về bầu cử nghi ngờ có gian lận. Nghi ngờ bắt nguồn từ những sự kiện bất thường liên quan tới số “phiếu vắng mặt” (absentee ballot), là số phiếu không do cử tri trực tiếp bầu tại phòng phiếu, mà được gửi tới cơ quan bầu cử qua đường bưu điện. Có tố cáo rằng ứng cử viên Harris đã thuê Leslie McCrae Dowless, đứng đầu một nhóm người chuyên thu lượm phiếu vắng mặt, với danh nghĩa khuyến khích và giúp đỡ cử tri hoàn thành nhiệm vụ công dân, đem về “xào nấu,” thêm bớt hay sửa chữa để có lợi cho “thân chủ” mình, rồi gửi cho cơ quan bầu cử.
Báo cáo cho biết, trọng tâm địa bàn hoạt động của nhóm Dowless là Bladen County. Tài liệu ghi nhận được cho thấy con số yêu cầu mẫu phiếu bầu qua đường bưu điện tại đây cao hơn hẳn so với những nơi khác trong tiểu bang. Đồng thời, số phiếu không gửi lại cũng cao bất ngờ, nhất là đối với những cử tri gốc Phi châu hay bản địa. Luật bầu cử không cấm việc vận động hay giúp cử tri làm bổn phận công dân, nhưng quy định cử tri phải tự mình, hay nhờ thân nhân gửi phiếu bầu vắng mặt. Người ngoài gom phiếu rồi tự ý gửi là bất hợp pháp.
Đã từng ứng cử nghị sĩ, và dân biểu, vào các năm 2014, và 2016, nhưng đều thua khít khao, năm 2017, Harris được giới thiệu và làm quen với Dowless, kẻ đã được nhiều người biết tới như một chuyên viên có khả năng đặc biệt trong việc thu gom hiệu quả phiếu bầu vắng mặt.
Sau cuộc điều tra kéo dài, vào tuần lễ cuối tháng Hai, giám đốc cơ quan bầu cử North Carolina cho biết Dowless đã điều hành một chiến dịch bất hợp pháp, được cung cấp đầy đủ tài chánh để thu lượm phiếu trong cuộc bầu cử 2018, và làm việc cho Harris. Đồng thời, nhân viên của Dowless tại vùng nông thôn Bladen County khai rằng, họ được chỉ thị làm giả chữ ký, thu gom phiếu bầu còn trống hay chưa hoàn tất từ cử tri, và ngay cả điền vào những chỗ bầu cho ứng cử viên các chức vụ ở địa phương mà họ không được bầu.
John Harris, con trai của Mark Harris, làm chứng vào ngày thứ ba (Thứ Tư 20-2, 2019) trong cuộc điều trần công khai kéo dài nhiều ngày tại Raleigh về cuộc bầu cử không bình thường tại đơn vị 9, North Carolina
(Hình: Travis Long/The News & Observer via AP, Pool)
Mark Harris từng tuyên bố ông không bao giờ nghi ngờ cách làm việc đứng đắn và hợp pháp của các cộng sự viên. Nhưng trong khuôn khổ cuộc điều trần kéo dài nhiều ngày, vào ngày Thứ Tư, 20 tháng 2, 2019, một nhân chứng đã làm sửng sốt mọi người, đưa cuộc điều tra tới kết quả hoàn toàn bất ngờ. Nhân chứng này, không ai khác hơn là con trai của Mark Harris. John Harris, 29 tuổi, là luật sư phụ tá công tố liên bang, ngành dân sự, trực thuộc Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ, cơ sở tại Raleigh. John nói đã tình nguyện ra làm chứng với tư cách một công dân thường, không phải là một nhân viên bộ tư Pháp. Ngay cả người trong gia đình cũng không biết trước John sẽ ra làm chứng.
John Harris nói rằng, ngay từ năm 2016, anh đã báo động cho cha mình rằng việc làm của nhóm Dowless có thể là phi pháp, vi phạm luật bầu cử. Cùng với lời báo động, còn gủi cho cha một bản luật bầu cử. Vẫn theo lời John, lời báo động của anh đã bị bỏ qua, vì các nhà lãnh đạo đảng Cộng Hoà ở địa phương đã khuyên Mark Harris cộng tác với Dowless, vì anh ta có khả năng đem lại nhiều phiếu. Cố giữ để khỏi khóc, John Harris nói khi quyết định ra làm chứng, anh đã nghĩ nhiều đến các con anh, hơn là cha mẹ mình.
Mark Harris đã không cầm được nước mắt trong khi nghe con trai làm chứng tại North Carolina State Bar ở Raleigh
(Hình: Travis Long/The News & Observer via AP, Pool)
Anh nói tiếp: “Tôi yêu bố, tôi yêu mẹ, O.K.? Chắc chắn là tôi không có lý do gì để trả thù họ, không có hơn thua gì trong gia đình để phải dàn xếp, O.K.? Tôi nghĩ họ đã sai lầm trong tiến trình này, và chắc chắn là họ đã làm khác những điều nếu tôi làm. Chúng ta phải tiến tới chỗ vượt qua chính trị đảng phái, và sự lợi dụng tiến trình như thế này để thủ lợi về chính trị. Đối với cả hai đảng, Dân Chủ và Cộng Hoà. Cũng như đảng Tự Do (Libertarians)”.
Mark Harris đã khóc khi nghe con làm chứng, với nội dung trái hẳn những lời lẽ của mình từ trước. Thì ra, tuy “đi với Chúa,” ông đã hợp tác với kẻ phạm pháp, bất chấp cả sự can ngăn của con. Sau giờ nghỉ trưa trong cuộc điều trần tiếp tục vào hôm sau, Thứ Năm, 21 tháng Hai, Harris bất ngờ đưa ra lời tuyên bố:
“Qua những chứng từ được nghe trong ba ngày qua, tôi tin rằng cần phải có một cuộc bầu cử mới. Tôi đã nhận thấy rằng sự tín nhiệm của công chúng đối với cuộc tổng tuyển cử tại đơn vị 9 đã bị phương hại tới mức cần phải được bảo đảm bằng một cuộc bầu cử mới.
Tuyên bố của Mark Harris chứng tỏ ông đã từ bỏ quyền đòi được xác nhận là người trúng cử trong cuộc bầu cử tháng 11 năm 2018. Hội Đồng Bầu Cử North Carolina sau đó đã dễ dàng đi tới đồng thuận 5/0, quyết định sẽ tổ chức một cuộc bầu cử mới cho ghế dân biểu liên bang tại đơn vị 9 North Carolina.
***
Người ta thường nói một tấm hình có giá trị bằng ngàn lời nói. Tuy nhiên, nhìn hình Mark Harris khóc khi nghe con làm chứng, khó biết được tại sao ông khóc. Vì giận, vì nhục, hay vui mừng? Giận vì “thằng con bất hiếu,” đã không giúp bố, còn làm bố mất mặt, mất công của vận động, và mất cả chức dân biểu đã trong tầm tay. Nhục, vì vốn được coi là một nhân vật uy tín chính trực, nay bị con phanh phui là một kẻ gian trá. Mừng, vì con hơn cha, biết trước những điều bố không nhìn thấy, chỉ vì bị quyền lợi và địa vị làm mờ mắt.
Mối liên hệ giữa hai bố con Mark và John Harris, khiến người ta không khỏi liên tưởng tới một liên hệ khác tương tự, cùng thời đại. Đó là Donald Trump, và Donald Trump Jr. Cặp này hoàn toàn khác với cặp trước. Trump Jr giúp bố từ đầu trong cuộc tranh cử. Bố đạt kỷ lục nói sai sự thật, theo liệt kê của Washington Post, mỗi ngày trung bình công khai nói sai trên dưới 10 lần. Con cũng nói không đúng sự thật lu bù, ví dụ trong vụ gặp luật sư Nga ở Trump Tower, New York. Bố o bế người Nga, con cũng giao thiệp với Nga. Bố bị điều tra, con cũng bị điều tra. Bố tweet, con cũng tweet …
Mark Harris nghĩ thế nào khi khóc trong cuộc điều trần, không ai biết. Người ngoài có thể mừng cho ông, vì theo cách ngôn Việt Nam, “Con hơn cha, nhà có phúc”. Trong mối liên hệ thứ hai, cách ngôn cũng nói rõ: “Cha nào con ấy.” Không kèm theo bình luận là có phúc, hay vô phúc.
Lại một chứng cớ nữa cho thấy nước Mỹ nay không thiếu giới trẻ không vì lợi ích cá nhân, gia đình mà ủng hộ việc làm sai trái, vậy ta vẫn còn có thể tin tưởng vào nền dân chủ ở nước Mỹ này.
Canh bạc tố láng của đảng DC, Mueller report
Report dự định sẽ được CTV đặc biệt Robert Mueller gởi đến Bộ Tư Pháp một ngày gần đây. Và BT bộ Tư Pháp cũng hứa sẽ công bố phần lớn bản tổng kết báo cáo điều tra này.
Khó có thể nói là bản báo cáo sẽ không đầy đủ tất cả chi tiết mà nó muốn có. Tòa Bạch Ốc gần như đã hợp tác cung cấp tất cá những gì CTV yêu cầu. Phía Tòa Bạch Ốc dường như ban cố vấn pháp lý của TT đã sẳn sàng “nghênh tiếp”
Ngay từ đầu, tôi đồng ý với quan điểm cúa ông Trump về sự vụ là việc can thiệp của người Nga vào hệ thống computer bầu cử của Hoa Kỳ. Quý vị hẳn còn nhớ ông Trump chủ trương người Mỹ nên coi lại khả năng tự vệ (và kể cả giáng trả) của mình trên mặt trận cyber.
Sắm con trâu được thì phải sắm sợi dây buộc trâu được. Hà cớ gì phải lo sợ bị bọn bất lương rình rập?