
René Magritte, La voix du sang (Tiếng gọi của máu), 1961
Trong một ngôi chùa ở ngoại ô Sài Gòn, có lần tôi gặp một nữ tu lặng lẽ, trang nhã, bà mù một mắt, nhưng tôi không nhớ mắt nào, sau này nhiều năm, đôi khi tôi nhớ mắt phải, đôi khi nhớ mắt trái, điều kỳ lạ là nhiều người khác có dịp gặp bà cũng có cảm giác ấy: khi họ nhớ bên phải, khi nhớ bên trái, mấy chục năm trước bà liên quan đến một vụ án, bị xử tù, sau đó được trả tự do theo điều khoản của một hiệp định hòa bình về việc thả tù nhân chính trị, tôi kín đáo nhìn kỹ hai bàn tay của bà, mảnh khảnh mềm mại, nhiều gân xanh của phụ nữ lớn tuổi, không có gì khác thường, người ta kể rằng, khi ra tòa, để phản đối bản án bất công và hiểm độc, bà đã tự chọc mù một mắt của mình, bằng cách nào? bằng dao? bằng que nhọn? hay bằng kim đan? hay đũa? hay muỗng? một người nói với tôi bà dùng một ngón tay, nhưng ngón tay nào? khuôn mặt bà làm tôi nghĩ đến cô Loan trong Đoạn Tuyệt, bà đã đánh mất một nửa thị lực của mình, và có lẽ nếu không bị ngăn lại, bà đã sẵn sàng đánh mất toàn bộ ánh sáng, can đảm từ bỏ cuộc đời này, từ chối con đường đi tới ngày mai, từ chối tham dự vào những diễn tiến hoại tử hoại thư của tương lai, bà chống lại sự suy đồi của dân tộc bằng chính khả năng tự hủy, vì cố gắng cao nhất của lòng can đảm là giành lấy vai trò của thời gian, sự im lặng không mô tả được thái độ của bà: chỉ có bóng tối mới làm được điều ấy, đó là một cố gắng kỳ lạ chống lại s ự dung tục, hơn mấy chục năm sau lần gặp gỡ ấy, tức là lúc tôi viết những dòng này, bà vẫn không được nhiều người biết đến, ba mươi năm sau nữa, cũng sẽ không có nhiều người biết đến, và đó là sự chọn lựa của bà, đó chính là người phụ nữ duy nhất đã nhìn ra ánh sáng của chính mình, của sự thật, và không cần đến bất kỳ thứ ánh sáng nào khác của mặt trời, khi bà đi qua những trò hèn hạ của xã hội ấy và của nền chính trị ấy và của nền văn học nô lệ ấy, và của bọn trí thức a dua ấy, cùng thời, để không phải chứng kiến những nhà văn đồng nghiệp mà bà thương hại nhiều hơn là khinh miệt, và những kẻ thù độc ác mà bà khinh miệt nhiều hơn căm hận, và trong bóng tối và trong im lặng mà bà đã chọn lựa, không có chỗ cho thói thỏa hiệp tầm thường, dù nhân danh bất cứ một lý do nào, hợp lý đến đâu, dưới bóng hai cây hoàng lan cao lớn, dịu dàng nhưng cô độc, người nữ tu ngồi đó, một nhà văn dũng cảm, một kẻ tàn tật tự nguyện, người làm chứng cuối cùng của tất cả thương tích của trí thức, ngước nhìn lên vòm lá cây xanh rợp nắng chói lóa, một buổi trưa mùa hạ, giấu một loài hoa thơm hương ngào ngạt mà lại thu kín mình sau lá, sau oi bức, bằng con mắt còn lại, bà phụ trách một quầy sách nhỏ, trong sân chùa, chuyên bán kinh kệ, nhưng lẫn với vài cuốn thơ văn hồi ấy rất hiếm, tôi chọn mua một tuyển tập thơ, bọc trong giấy ni lông, bà trả lại tôi tiền thối, những tờ giấy bạc cũ nhưng xếp ngay ngắn, tôi xin phép tặng lại bà số tiền lẻ, bà không lấy nhưng mỉm cười với tôi, vẻ biết ơn, đó là nụ cười rất đẹp, duy nhất của bà, khi về nhà, đọc trong cuốn sách bìa màu tím than, tôi tìm thấy bài thơ “Mắt buồn,” còn hai con mắt khóc người một con của trung niên Bùi thi sĩ.
NĐT
bài đã đăng của Nguyễn Đức Tùng
- Đọc thơ Hoàng Vũ Thuật - 21.06.2022
- Đinh Thị Như Thúy, đã có sai lầm ở đâu đó - 26.05.2022
- MẸ TÔI - 09.05.2022
- ngón tay - 06.05.2022
- thầy bói - 05.05.2022
- thủy táng - 27.04.2022
- NGƯỜI ĐÁNH MÁY CHỮ - 02.03.2022
- Quán hớt tóc - 26.01.2022
- Nguyễn Hưng Quốc, gây sự với hư không - 20.01.2022
- Cái hộp giấy - 04.01.2022
- CUỐN SÁCH ĐẦU TIÊN - 08.12.2021
- Đọc thơ 34: Đỗ Quyên, cho ta khóc một hệ người - 29.11.2021
- HALLOWEEN - 01.11.2021
- Nguyễn Linh Khiếu, Nếu ta có một nắm đất - 19.10.2021
- NGƯỜI SĂN ĐUỔI CÔ ĐƠN - 28.09.2021
- Một Ngày Không Quên - 13.09.2021
- THƯ GỞI CON TRAI NHÂN NGÀY TỰU TRƯỜNG - 10.09.2021
- Vu Lan nhớ mẹ - 24.08.2021
- Nên tiêm loại vaccine nào? - 20.08.2021
- Nghĩ khi chờ ở biên giới Hoa Kỳ - 19.08.2021
- Bài thơ Afghanistan - 18.08.2021
- Nếu Cần Hãy Hỏi Alexa - 12.07.2021
- Thư gởi con trai nhân Ngày Lễ Cha - 21.06.2021
- Như Quỳnh de Prelle, mùa vĩnh hằng - 01.06.2021
- Vô cùng dịu dàng hoàn toàn nguy hiểm - 28.05.2021
- CÔ MÙI CÒN KHÔNG - 04.05.2021
- Tô Thùy Yên, ngọn gió lạ thường sẽ thổi tới - 26.04.2021
- Nguyễn Viện, Tụng Ca Nhục Cảm - 16.04.2021
- Đọc Truyện "Muối Của Rừng" Của Nguyễn Huy Thiệp - 02.04.2021
- TRẦN MỘNG TÚ, MÌNH EM MỘT NGÔN NGỮ - 23.03.2021
- Nguyễn Đình Toàn, Khi Em Về Trời Xanh Và Gió Mát - 12.03.2021
- XẬP XÒE ÉN LIỆNG - 24.02.2021
- Mười Bài Haiku - 10.02.2021
- Bài Thơ Đồng Tâm - 30.01.2021
- cánh bướm - 21.12.2020
- Trăng màu mận chín - 09.12.2020
- Mao ở Vũ Hán - 24.11.2020
- khi còn bé tôi đọc sách - 11.11.2020
- MA - 03.11.2020
- KHI CHỒNG BẠN GỌI BẠN MỘT TIẾNG RỒI IM BẶT - 18.09.2020
- Đêm trong vườn - 31.08.2020
- MUỐI ỚT TÂY NINH - 12.08.2020
- Chạy chậm - 03.08.2020
- Huy Tưởng, lục bát - 28.07.2020
- TRÊN ĐỈNH DỐC SƯƠNG MÙ - 14.07.2020
- KHU TỰ TRỊ - 24.06.2020
- TRONG BÓNG MÁT CỦA BỨC TƯỜNG - 21.06.2020
- Sinh Viên & Đại Hồng Thủy - 10.06.2020
- Cái Mũ - 04.06.2020
- VỤ ÁN - 21.05.2020
- PHẠM THIÊN THƯ, CÓ NGẦN ẤY THÔI - 08.05.2020
- TRƯỜNG NỮ ĐỒNG KHÁNH - 30.04.2020
- cà phê vỉa hè - 24.04.2020
- vàng xưa đầy dấu chân - 25.03.2020
- mỗi người đều có một cái giếng bỏ hoang trong đời - 24.01.2020
- Người tình - 14.10.2019
- Nguyễn Bình Phương: Lời thì thầm của em sáng lại - 08.10.2019
- MÙA HÈ - 09.08.2019
- Du Tử Lê, Mẹ Về Biển Đông - 23.07.2019
- TÂN LIÊU TRAI - 25.06.2019
- NGƯỜI ĐÀN BÀ SỐNG TRONG CHIẾC GIÀY - 14.06.2019
- “rồi mùa toóc rạ rơm khô”[*] - 01.05.2019
- Lưu Quang Vũ, càng thương yêu càng không vừa ý - 26.03.2019
- Con chuột - 22.01.2019
- MARY OLIVER, BẠN BIẾT MÌNH CẦN PHẢI LÀM GÌ - 18.01.2019
- XUÂN QUỲNH, ĐÃ YÊN NGÀY THÁC LŨ - 28.11.2018
- DƯƠNG TƯỜNG, BẢN NHÁP CHIỀU TƠ LIỄU - 30.07.2018
- Năm bài thơ tình - 19.07.2018
- Ngày Lễ Cha, Hai Vì Sao - 25.06.2018
- NGƯỜI ĐÀN BÀ TRÊN BẾN SÔNG - 31.05.2018
- CÁI LU NƯỚC - 03.05.2018
- TRẦN DẠ TỪ, THUỞ LÀM THƠ YÊU EM - 18.04.2018
- Chúng ta nói về những cơ hội đã mất - 11.04.2018
- Trần Nhuận Minh, Lịch Sử và Số Phận - 01.03.2018
- Ý NHI, TRÁI TIM TỰ DO - 10.01.2018
- MAI VĂN PHẤN, CUỘC ĐỜI QUYẾN RŨ - 08.12.2017
- KHI HỌ HÔN NHAU MƯA BẮT ĐẦU RƠI TRÊN MẶT SÔNG - 25.10.2017
- HOÀNG HƯNG, NGƯỜI VỀ - 11.10.2017
- NGƯỜI ĐI XE ĐẠP - 28.09.2017
- THƯỜNG QUÁN, TIẾNG NÓI TỪ BÊN TRONG - 07.09.2017
- THANH THẢO, TÔI CHÀO ĐẤT NƯỚC TÔI - 06.07.2017
- LỜI GIỚI THIỆU TẬP TRUYỆN CUỘC ĐỜI YÊU DẤU - 19.06.2017
- TRẦN MẠNH HẢO, MÌNH ANH TRONG MỘT THẾ GIỚI - 08.06.2017
- Cung Trầm Tưởng, sự thăng hoa - 19.05.2017
- CHIỀU HÔM, MỘT NGƯỜI KHÁCH LẠ - 28.04.2017
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Chúng Tôi Vì Đàn Ông - 04.04.2017
- Chúng Tôi Vì Đàn Ông, tập thơ Nguyễn Thị Hoàng Bắc - 03.04.2017
- NHÀ XƯA CÓ HOA MIMOSA VÀNG - 31.01.2017
- NGUYỄN BẮC SƠN, NGOÀI CHIẾN TRANH - 03.01.2017
- TRÁI TIM - 11.08.2016
- NGƯỜI CHO THUÊ TRUYỆN - 04.05.2016
- Đêm ở Cô Tô ♦ Con nhện ♦ Những người dũng cảm - 12.02.2016
- ĐỌC MỘT BÀI THƠ NHƯ THẾ NÀO - 13.01.2016
- Ba bài thơ tưởng niệm Đinh Cường - 11.01.2016
- NHÂN VẬT - 04.01.2016
- Bốn bài thơ khóc Phùng Nguyễn - 22.11.2015
- Hai bài thơ cho Paris - 16.11.2015
- BẠN CÓ THỂ NÓI GÌ KHI MỘT NHÀ THƠ MỸ XIN LỖI - 02.11.2015
- CÓ MỘT MÙA TỰU TRƯỜNG - 29.09.2015
- Thơ ca Hoa Kỳ tưởng niệm 9.11 - 15.09.2015