Đối thoại ở Bắc Kinh
Một ngày cuối tháng 10, năm 2015, tình cờ sau khi đọc bài của nhà văn Phùng Nguyễn trên Facebook về chiến tranh Việt Nam, tôi gặp một nhà thơ Mỹ. Đó là nhà thơ nổi tiếng, thuộc lớp khá trẻ, thế hệ Rita Dove, Mark Doty, Carolyn Forché, Kay Ryan, Li- Young Lee, tôi ngưỡng mộ đã lâu. Tôi có hầu hết các tập thơ của ông. Trong buổi ra mắt sách ở hiệu sách, tôi mua một cuốn, mặc dù đã có, chỉ để xin chữ ký.
Ông hỏi tên tôi để viết trong một câu đề tặng, khá tỉ mỉ và thân tình. Nhận ra cái họ tiêu biểu của người Việt, ông ngước lên.
– Bạn đến từ Việt Nam, ah, tôi muối nói là sinh ở đó?
Are you from Vietnam, ah, I mean originally?
– Dạ đúng. Tôi sinh ra ở đó.
Yes. I was born in Vietnam.
– Thế thì vui quá. Tôi cũng vừa qua đó thăm.
Perfect. I have been there lately.
Nhận ra hàng người chờ phía sau khá đông, nhưng thấy ông vui vẻ thân thiện, tôi làm mặt lì, tranh thủ nối dài câu chuyện với một nhà thơ mình yêu mến. Vả lại, độc giả trước tôi, một cô gái trẻ, mặc cái áo nửa váy nửa xường xám, cũng rôm rả trò chuyện với ông ta có cả nửa tiếng, mặc cho tôi chờ, đồ bất lịch sự.
– Bạn có thích không?
How did you like it?
– Thích? Nhưng thích cái gì? Tôi yêu con người Việt Nam, tuyệt vời, nhưng mà…
Like it? But about what? Vietnamese people, oh, lovely people, but..
– (Sau một lúc.) Tôi xin lỗi.
(Pause.) My apology.
– Bạn xin lỗi về cái gì?
Apology for what?
– Chiến tranh, giết người…các liên can trong quá khứ của người Mỹ.
War, killings…our past involvements.
– Bạn không cần phải xin lỗi.
You don’t need to apologize.
– Sao không?
Why not?
– Tôi không phải là một người chống Mỹ. Bảy mươi tám phần trăm dân Việt nam yêu Mỹ.
I am not anti- American. Additionally, seventy eight pecent of Vietnamese people, statistically, love your country.
– Tôi thực không biết điều ấy. Nhưng cám ơn.
I did not know it. But thank you.
– Thêm một chút cá nhân. Máy bay Mỹ dội bom đã tiêu hủy căn nhà của cha mẹ tôi, nhưng trong một lần khác, lính bộ binh Mỹ đã cứu sống nhiều người ruột thịt của tôi, cả làng.
And a bit personal, your airstrike destroyed my parents’ house but on another time your soldiers rescued some of my loved ones, the whole village.
– Còn người khác? quá khứ của họ?
But other people? their past?
– Bạn có thể hỏi người khác, hỏi quá khứ, nhưng chỉ khi họ đứng trước mặt mình, như tôi, được thông tin đầy đủ, và hoàn toàn tự do.
You can ask other people, ask the past, but only when they can stand like this, informed, and free.
Tôi nghĩ, từ nay không phải gặp bất kỳ người Việt nào bạn cũng phải xin lỗi cả đâu.
From now on, I think, you don’t have to say apology to everyone who is from Vietnam.
– Tôi ước gì chúng ta có thêm thời gian để tranh luận. Nhưng chúng ta không có..bạn thấy đó…hàng dài người chờ. Tôi xin lỗi bạn.
I wish more time to discuss. But we don’t have any left.. you know…long line. My apology.
Nguyễn Đức Tùng
bài đã đăng của Nguyễn Đức Tùng
- Người tình - 14.10.2019
- Nguyễn Bình Phương: Lời thì thầm của em sáng lại - 08.10.2019
- MÙA HÈ - 09.08.2019
- Du Tử Lê, Mẹ Về Biển Đông - 23.07.2019
- TÂN LIÊU TRAI - 25.06.2019
- NGƯỜI ĐÀN BÀ SỐNG TRONG CHIẾC GIÀY - 14.06.2019
- “rồi mùa toóc rạ rơm khô”[*] - 01.05.2019
- Lưu Quang Vũ, càng thương yêu càng không vừa ý - 26.03.2019
- TRƯA HOÀNG LAN - 14.03.2019
- Con chuột - 22.01.2019
- MARY OLIVER, BẠN BIẾT MÌNH CẦN PHẢI LÀM GÌ - 18.01.2019
- XUÂN QUỲNH, ĐÃ YÊN NGÀY THÁC LŨ - 28.11.2018
- DƯƠNG TƯỜNG, BẢN NHÁP CHIỀU TƠ LIỄU - 30.07.2018
- Năm bài thơ tình - 19.07.2018
- Ngày Lễ Cha, Hai Vì Sao - 25.06.2018
- NGƯỜI ĐÀN BÀ TRÊN BẾN SÔNG - 31.05.2018
- CÁI LU NƯỚC - 03.05.2018
- TRẦN DẠ TỪ, THUỞ LÀM THƠ YÊU EM - 18.04.2018
- Chúng ta nói về những cơ hội đã mất - 11.04.2018
- Trần Nhuận Minh, Lịch Sử và Số Phận - 01.03.2018
- Ý NHI, TRÁI TIM TỰ DO - 10.01.2018
- MAI VĂN PHẤN, CUỘC ĐỜI QUYẾN RŨ - 08.12.2017
- KHI HỌ HÔN NHAU MƯA BẮT ĐẦU RƠI TRÊN MẶT SÔNG - 25.10.2017
- HOÀNG HƯNG, NGƯỜI VỀ - 11.10.2017
- NGƯỜI ĐI XE ĐẠP - 28.09.2017
- THƯỜNG QUÁN, TIẾNG NÓI TỪ BÊN TRONG - 07.09.2017
- THANH THẢO, TÔI CHÀO ĐẤT NƯỚC TÔI - 06.07.2017
- LỜI GIỚI THIỆU TẬP TRUYỆN CUỘC ĐỜI YÊU DẤU - 19.06.2017
- TRẦN MẠNH HẢO, MÌNH ANH TRONG MỘT THẾ GIỚI - 08.06.2017
- Cung Trầm Tưởng, sự thăng hoa - 19.05.2017
- CHIỀU HÔM, MỘT NGƯỜI KHÁCH LẠ - 28.04.2017
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Chúng Tôi Vì Đàn Ông - 04.04.2017
- Chúng Tôi Vì Đàn Ông, tập thơ Nguyễn Thị Hoàng Bắc - 03.04.2017
- NHÀ XƯA CÓ HOA MIMOSA VÀNG - 31.01.2017
- NGUYỄN BẮC SƠN, NGOÀI CHIẾN TRANH - 03.01.2017
- TRÁI TIM - 11.08.2016
- NGƯỜI CHO THUÊ TRUYỆN - 04.05.2016
- Đêm ở Cô Tô ♦ Con nhện ♦ Những người dũng cảm - 12.02.2016
- ĐỌC MỘT BÀI THƠ NHƯ THẾ NÀO - 13.01.2016
- Ba bài thơ tưởng niệm Đinh Cường - 11.01.2016
- NHÂN VẬT - 04.01.2016
- Bốn bài thơ khóc Phùng Nguyễn - 22.11.2015
- Hai bài thơ cho Paris - 16.11.2015
- BẠN CÓ THỂ NÓI GÌ KHI MỘT NHÀ THƠ MỸ XIN LỖI - 02.11.2015
- CÓ MỘT MÙA TỰU TRƯỜNG - 29.09.2015
- Thơ ca Hoa Kỳ tưởng niệm 9.11 - 15.09.2015
- GẶP MỘT NGƯỜI GIA RAI Ở NỮU ƯỚC - 04.09.2015
- HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG: ĐÙA THÔI NHÉ, THIÊN ĐƯỜNG MỘNG ẢO - 31.08.2015
- NHỮNG TRUYỆN RẤT NGẮN - 18.08.2015
- BẠCH CÚC - 29.07.2015
- WALLACE STEVENS: MƯỜI BA CÁCH NGẮM CON CHIM SÁO ĐEN - 20.07.2015
- BỐN MƯƠI NĂM THƠ HẢI NGOẠI: ĐI TÌM TIẾNG NÓI MỚI (chương 5) - 10.06.2015
- BỐN MƯƠI NĂM THƠ HẢI NGOẠI: THI PHÁP CHẤN THƯƠNG (chương 4) - 03.06.2015
- BỐN MƯƠI NĂM THƠ HẢI NGOẠI: Bi Kịch Chiến Tranh (Chương 3) - 27.05.2015
- QUÊ HƯƠNG NHƯ MỘT NGÔN NGỮ: Bốn mươi năm thơ hải ngoại - Chương 2 - 18.05.2015
- BỐN MƯƠI NĂM THƠ HẢI NGOẠI - 06.05.2015
- Đọc hai bài thơ Tân hình thức - 08.04.2015
- Tại sao làm thơ (IV-V) - 31.03.2015
- Tại sao làm thơ (III) - 25.03.2015
- Những kẻ phá hoại - 23.03.2015
- Tại sao làm thơ (I-II) - 19.03.2015
- CÂY SÀI GÒN - 03.03.2015
- Ngày Ấy Em Như Hoa Sen - 20.02.2015
- Thật vui mừng ♦ Chùa Bát Nhã - 13.02.2015
- Je suis Charlie - 12.01.2015
- CON MA - 06.01.2015
- THƠ NHÂN CHỨNG: NGỌN LỬA CUỐI CÙNG CỦA TỰ DO - 31.12.2014
- MẢNH VỠ CỦA BỨC TƯỜNG - 13.11.2014
- Nguyễn Đức Tùng: PHÁC THẢO VỀ TRUYỆN NGẮN - 18.04.2014
- BÀN TRÒN: Nguyễn Đức Tùng trả lời - 07.04.2014
- CON MÈO CỦA TAKASHI - 18.03.2014
- Tại sao Tân Hình Thức? - 04.03.2014
- Dưới bóng cây bàng - 25.02.2014
- Haiku tình yêu - 14.02.2014
- Năm mới - 04.02.2014
- Tùy Bút Giao Thừa - 30.01.2014
- Patrick Lane: Nếu tình cờ cái đẹp xuống trên tay - 06.12.2013
- Canh thức im lặng - 15.08.2013
- Tháng Bảy, Trân Châu Cảng, Vòng Hoa Tưởng Niệm - 23.07.2013
- NGÀY LỄ CHA: NHỮNG VÌ SAO - 17.06.2013
- Tuyệt thực - 13.06.2013
- bài gởi thi sĩ - 05.06.2013
- Trong Đêm Gặp Bạn Cũ Ở Quảng Trị Dưới Sao Trời - 07.05.2013
- ĐỐI THOẠI VĂN CHƯƠNG – Nguyễn Đức Tùng và Trần Nhuận Minh (phần 2) - 17.01.2013
- ĐỐI THOẠI VĂN CHƯƠNG - Nguyễn Đức Tùng và Trần Nhuận Minh - 07.01.2013
- Bức tượng - 26.12.2012
- Những bài thơ nhân cái chết của một thi sĩ - 15.10.2012
- Chiếc áo - 03.09.2012
- Mẹ - 27.08.2012
- Nguyễn Quang Thiều: Trở về mái nhà xưa - 25.07.2012
- Lịch sử làng tôi - 25.06.2012
- Chiếc nhẫn - 01.05.2012
- Robert Frost: Dừng chân tuyết xuống rừng chiều - 13.01.2012
- Lời Cám Ơn Nhân Lần Phát Hành Thơ Đến Từ Đâu Trong Dạng Ebook - 26.12.2011
- chùa bát nhã, trong khi bão đổ bộ ở miền trung - 13.10.2011
- Mặt trời lặn xuống ở California - 26.09.2011
- Thư nhà - 30.08.2011
- Đối thoại bên tường - 02.08.2011
- Sau cơn mưa trời chưa sáng - 04.07.2011
- Mai Văn Phấn: Từng ngón đêm lóe sáng - 20.05.2011
Gởi Ba Nguyễn:
“– Bạn có thể hỏi người khác, hỏi quá khứ, nhưng chỉ khi họ đứng trước mặt mình, như tôi, được thông tin đầy đủ, và hoàn toàn tự do.
You can ask other people, ask the past, but only when they can stand like this, informed, and free.”
NĐT
Xin lỗi bạn Đức Tùng,vì có lời hơi khác với bạn ở mục đối thoại Bắc Kinh.Bạn yêu kính nhà văn nhà thơ Mỹ,không sao họ là người tài,và là người biết phải trái,khi họ xin lỗi Việt Nam.Đó cũng là tâm thức của nhiều cựu chiến binh Mỹ sau một thời gian đã ngộ ra được lẽ phải.Nhưng thấy bạn phản ứng thì tôi thấy nó làm sao ấy.Cái phản ứng của bạn nó mang tâm thế của kẻ dưới.Sao lại như thế.Mà bạn là gì mà đại diện cho 90 triệu dân Việt,nói là không cần phải xin lỗi nữa nếu gặp người Việt mình.Bạn là ai mà ngoa ngôn vậy.