Hoàng Chính là một tác giả xuất hiện sớm trên văn đàn hải ngoại với những truyện đăng trên các tạp chí Làng Văn, Văn Học, Văn, Hợp Lưu và hiện nay trên trang web Da Màu.

Hoàng Chính chào đời ở Hải Phòng năm 1954. Ông lớn lên ở miền Nam, tốt nghiệp y khoa năm 1978, năm 1983 định cư ở Canada. Nơi đây ông làm thông dịch viên ở toà án liên bang để giúp những người đồng hương trong các vụ kiện tụng. Chính trong công việc ở toà án, Hoàng Chính đã thu thập được nhiều chất liệu để sáng tác. Ngòi bút của Hoàng Chính không ngớt hoạt động để đưa đến độc giả một loạt tác phẩm sau đây:

Nửa Đêm Nghe Mẹ Thở Dài (thơ),

Lời Tỏ Tình Đã Cũ (tập truyện),

Tình Khúc (truyện dài),

Mấy Sông Cũng Lội (truyện dài),

Viết Cho Mẹ Ở Quê Nhà (tập truyện),

Mùa Thu Cuối Cùng (tập truyện),

Tình Ở Đài Bắc (tập truyện),

Một Đoạn Trong Thánh Kinh (tập truyện),

Đêm, Từng Mảnh… (tập truyện),

Lời Nguyền Ở Thế Giới Bên Kia (truyện dài),

Thư Tình Viết Muộn (truyện dài),

Và Không Ngày Nào Tôi Thấy Hình Tôi (tập truyện).

Riêng Thư Tình Viết Muộn do Nhân Ảnh xuất bản ở Canada, năm 2007, có cái tựa đề kích thích sự tò mò của người đọc, cũng là dịp để chúng ta tìm hiểu nghệ thuật kể truyện của Hoàng Chính trong tác phẩm này.

Nội dung truyện Thư Tình Viết Muộn

Chuyện xảy ra trong cộng đồng người Việt ở Canada. Hai nhân vật chính đều không có tên, chỉ được gọi là « Người đàn ông » và « Cô ấy ». Người đàn ông không còn trẻ nữa, đã có hai con, một gái và một trai, cả hai đã trưởng thành và đi ở riêng, người vợ lưu lạc đâu bên Úc. Người đàn ông có bệnh động kinh nên được cơ quan xã hội trợ giúp, không phải đi làm. Ông ta chia cái nhà thuê với một người thanh niên tên T được xem là người em kết nghĩa của ông, T đem theo một cô bạn tên Jackie cho ở cùng nhà. Cạnh nhà người đàn ông có một phụ nữ rất trẻ, nhân vật « cô ấy », được một Việt kiều về Việt Nam cưới hỏi và đem qua đây. Nhưng người chồng này có một cuộc sống bê tha và tỏ ra hung bạo, vũ phu. Chẳng bao lâu cô ấy có hai con : một trai tên Timmy  và một gái tên Amy. Từ cửa sổ nhà mình, người đàn ông theo dõi cảnh sống của ba mẹ con và dần dà quen biết. Người đàn ông xúc động trước vẻ đẹp quá trẻ, trước tính tình và cách ăn nói ngây thơ, vô tội của cô ấy. Người đàn ông bèn đem lòng yêu thầm cô ấy, hết lòng giúp đỡ cô và cưng chiều hai đứa bé như chính con mình. Có lần cô ấy bận cho con bú, người đàn ông kín đáo chiêm ngưỡng làn da trắng của bộ ngực cô, rồi vô bếp giúp xào một món ăn, chẳng may vô ý ông làm dầu mỡ đang sôi hắt vào tay ông, ông ngã lăn quặn đau. Cô ấy vội đặt đứa con nằm xuống, chạy lo săn sóc vết bỏng trên lưng bàn tay của ông. Về sau vết cháy thành cái sẹo. Thế rồi ông cảm thấy ngày càng yêu cô ấy thêm, nhưng hai bên vẫn giữ cách ăn nói trổng với nhau, thiếu sự xưng hô rõ ràng. Trong khi cô gái Jackie ở cùng nhà thì gọi ông là « anh » và xưng « em » ngọt ngào. Jackie có thân hình khêu gợi, mùi hương da thịt lôi cuốn ông, Jackie tìm cách quyến rũ ông, nhưng ông một mực quay lưng, từ chối, ông chỉ biết có cô ấy.

Con gái ông đến thăm ông đem theo người bạn trai, cô mong bố mình vui vẻ chấp nhận người bạn trai. Con trai ông thỉnh thoảng cũng đến thăm ông, có lần nó thấy cô ấy nó nhìn đăm đăm. Ông nghĩ thầm : đừng có hỗn với dì nghe chưa.

Một hôm ông bế con bé Amy, nó ọc sữa trên áo ông, ông liền vào buồng tắm để rửa ráy, bỗng nhiên ông thấy cái áo che ngực của cô ấy màu đen phơi trên cái cây treo màn phòng tắm, ông xúc động tưởng tượng da thịt cô ấy trong chiếc áo ngực.

Đến gần ngày lễ Valentin, lễ của Tình Yêu, của Những Tình Nhân, những người yêu nhau thường có thói quen tặng nhau quà. Ông cũng muốn tặng quà tình yêu cho cô ấy, gọi là tình yêu đến muộn. Có lần Jackie khoe với cô ấy trước mặt ông rằng T tặng Jackie rất nhiều đồ lót phụ nữ, và nói : Yêu dữ lắm mới tặng mấy thứ đó. Cô ấy ngạc nhiên, khám phá một điều mới lạ khiến cô thẹn đỏ mặt. Về sau cô hỏi người đàn ông : Bộ tặng đồ lót là yêu dữ lắm phải hôn ? Vậy quà tình yêu cho cô ấy phải là đồ lót của phụ nữ, như một lá thư tình. Lâu lắm rồi tôi không viết thư ; nói gì đến thư tình. Nhưng với cô ấy thì khác, tôi sẽ viết cho cô ấy một lá thư, một lá thư tình viết muộn. (tr. 63)

Ông sực nhớ đến chiếc áo ngực của cô ấy trong phòng tắm, tiếc sao lúc đó không để ý số mấy. Nhằm lúc ông cạn túi tiền, nhưng tình yêu quá mãnh liệt, ông phấn khởi vào tiệm quần áo. Khi đến gian hàng áo quần lót phụ nữ, ông mân mê một chiếc áo che ngực màu đen, có ren, lén bỏ vào túi và lấy thêm quần lót phụ nữ, ông chọn quần áo cỡ nhỏ vì cô ấy nhỏ người. Rồi ông thong dong bước ra khỏi tiệm. Liền lúc ấy ông bị bắt, bị cảnh sát đưa về nhà giam.

Khi ra tòa, ông có luật sư biện hộ, và thông dịch viên giúp ông hiểu ngôn ngữ ở tòa án. Luật sư muốn biết sự thật để dễ bề biện hộ. Nhưng ông nhất định không cho biết sự thật và cứ trả lời ấm ớ. Ông lại được đưa đến bác sĩ tâm thần vì bị nghi là có tâm lý lệch lạc, mua đồ lót của phụ nữ với kích thước quá nhỏ như cho trẻ con, sợ e sẽ có xúc phạm đến trẻ con. Ông qua nhiều phiên tòa và cuối cùng ông được tại ngoại hầu tra, ông sẽ được người thân lãnh ra. Người thân là cô ấy, ông ngạc nhiên, làm sao cô ấy có tiền mà bảo lãnh cho ông, tuy nhiên ông cảm thấy hạnh phúc tràn đầy và biết ơn cô ấy. Nhưng người ta cho biết thêm có người bảo lãnh thứ hai, đó là con trai ông, ông lại ngạc nhiên, con trai ông đâu có gắn bó nhiều với ông. Rồi ông ngỡ ngàng khám phá con trai ông và cô ấy đã sống chung với nhau như vợ chồng. Thế mà ông không hề hay biết. Ông rơi vào một tâm trạng ê chề, tuyệt vọng, lại thêm có sự hiểu lầm của Jackie. Cô này tưởng ông ăn cắp đồ lót của phụ nữ để tặng cô ta, bèn xúc động khóc rưng rức.

Một nghệ thuật dựng truyện độc đáo

Truyện Thư Tình Viết Muộn dài 182 trang, không được phân chia thành phần, thành chương. Là một tự sự dài hơi được ghép với hai mạch viết : mạch viết từ hiện thực và mạch viết từ nội tâm của nhân vật.

Có hai người kể truyện trong hai mạch viết : một người từ bên ngoài kể những sự kiện khách quan ở tòa án và người kể truyện thứ hai là chính nhân vật người đàn ông, người này kể những sự kiện mình đã trải nghiệm qua những liên tưởng.

Vào truyện người đọc thấy ngay quang cảnh phòng xử của một tòa án, sắp xử một vụ trộm áo quần lót của phụ nữ. Có ông quan tòa, ông biện lý mà can phạm không biết rõ gọi là ông mặc áo đen, ông luật sư, người thông dịch viên để giúp can phạm hiểu tiếng Anh và hiểu những danh từ chuyên môn. Can phạm thì ở trong một thứ lồng kính có hai người cảnh sát gác. Phiên tòa bắt đầu bằng bản cáo trạng của ông biện lý, ông vừa hùng hồn nói vừa tung ra những tang vật. Rồi đến phiên ông luật sư biện hộ, người thông dịch giải thích cho can phạm. Cảnh tượng phiên tòa đến đây do người kể truyện từ bên ngoài miêu tả.

Nhưng can phạm, tức nhân vật người đàn ông, cứ mãi nghe người này đến người kia nói đâm chán : …tôi không để ý nghe nữa, lòng trí ông bèn nghĩ đến cô ấy. Thế là người đọc rời người kể truyện khách quan trên đây để rơi vào nội tâm của người đàn ông, tức người kể truyện thứ hai. Người đàn ông nghĩ đến cảnh gia đình cô ấy, người chồng hay ghen và luôn sẵn sàng sừng sộ, hung bạo với cô ấy.

Ngoài phiên xử, chỉ cần một lời nói của ai đó cũng đủ cho người đàn ông trôi vào liên tưởng và ôn lại kỷ niệm đã qua mà trung tâm luôn luôn là cô ấy.

Chẳng hạn khi ông luật sư để ý nơi lưng bàn tay người đàn ông có một vết sẹo, liền hỏi : Tay ông sao vậy ? Thế là người đàn ông liên tưởng đến chuyện bàn tay mình bị dầu mở đang sôi làm bỏng, nhớ đến thái độ cuống cuồng của cô ấy chạy đến săn sóc ông. Ông nghĩ : Trong đời tôi, chưa bao giờ tôi thấy người đàn bà nào đẹp như vậy. Hai con mắt long lanh sóng sánh nỗi lo âu và lấp lánh cơn sợ hãi thất thần. Bỗng dưng cảm giác rát bỏng trên lưng bàn tay trở nên dịu dàng. Đau dữ hôn. Cô ấy mấp máy đôi môi hồng. Có sao hôn. Không sao hết. Tôi nén nỗi lo âu trong lòng. Nén luôn cơn xúc động trái mùa (tr 23).

Hoặc khi ông bác sĩ chuyên khoa tâm thần hỏi người đàn ông :

Ở đây với ai ?

Câu hỏi làm tôi nhớ tới cô ấy. Tôi không vội trả lời. Tôi để cho hình ảnh cô ấy lướt thướt dịu dàng trong trí nhớ. Rồi tôi trả lời cộc lốc, « Một mình ». (tr. 82-83)

Vẫn ông bác sĩ hỏi :

Bao lâu làm tình một lần ?

Tôi nghĩ đến cô ấy. Tôi nghĩ đến dòng tóc đổ ngang vai. Tôi nghĩ đến hai vòm cong xuôi phía dưới chiếc cổ trắng ngần (…). Tôi nghĩ đến cái lưng thon lúc cô ấy diện áo thun, đến đôi chân suông đuột khi cô ấy diện quần jean. (tr. 83)

Đang làm việc với thông dịch viên, người đàn ông lại nhớ đến cô ấy : Hai núm đồng tiền xoáy vào nụ cười. Hai núm đồng tiền xoáy vào lòng tôi. (tr. 124)

Bất cứ ở nơi nào ông cũng tưởng nhớ đến cô : Đêm ở trại giam, tôi thích nhìn trăng qua ô vuông trên tường, chỗ cao hơn đầu người. Sao trăng lại tình cờ lấp ló. Nhớ trăng trên mái nhà cô ấy, từ phòng tôi ngó qua. (…) Trăng ở đây không tròn bằng trăng trên mái nhà cô ấy (tr. 26).

Những liên tưởng, những độc thoại nội tâm cho thấy tình yêu của ngưởi đàn ông ngày càng lớn mạnh, và hơn ai hết, ông hiểu rõ tâm hồn trong trắng của cô ấy. Có lần trong đêm khuya, sau khi đi lễ ở chùa, cô ấy và người đàn ông đi quá giang xe của một tên mà về sau người đàn ông gọi là « thằng râu dê ». Trên xe, hắn chụp lấy sợi dây an toàn lợi dụng việc giúp cô gắn sợi dây để đụng chạm đến da thịt cô. Cô ấy lặng thinh. Nhưng tôi biết cô ấy đang thẹn chín người. Những người như cô ấy sẽ còn thẹn hoài, tới ngày đầu bạc. (…) Bởi những gì xảy ra trong đời cô ấy có khác chi một chuỗi những biến cố áp đặt, những chiếm đoạt, những chiếm đóng, những tiếp thu. Cô ấy chưa có một lần tình nguyện, hiến dâng, cô ấy suốt đời vẫn là một cô gái trinh nguyên.

Và tôi, tôi sẽ chờ hoài cái lần dâng hiến ấy. (tr. 78)

Vậy từ liên tưởng này đến liên tưởng khác xen kẽ với những cảnh hiện thực – như phòng xử ở tòa án, trại giam, trao đổi với luật sư, với người thông dịch… – một tình yêu thành hình, và dần dần lớn lên, vươn đến đỉnh cao để rồi đi đến một tình trạng bất ngờ.

Với truyện Thư Tình Viết Muộn, Hoàng Chính đã làm mới lối kể truyện với thủ pháp ghép hai mạch viết : hiện thực và mơ tưởng. Qua thủ pháp này ta thấy được cái ý tưởng bi quan là con người khó được toại nguyện về tình yêu : một người đàn ông yêu say đắm, mãnh liệt, nhưng là một tình yêu đơn phương, phải chăng vết sẹo trên lưng bàn tay ông ta là vết thương của một tình yêu vô vọng ? Rồi một người phụ nữ không biết mình được yêu và một người phụ nữ khác tưởng lầm mình được yêu.

Liễu Trương

Tác giả Hoàng Chính đọc truyện của ông trên youtube: Truyện Hoàng Chính

bài đã đăng của Liễu Trương

• sáng tạo của thảo trường - 23.09.2025
• nguyễn mộng giác viết giữa trời biển mênh mông - 08.07.2025
• DƯƠNG NGHIỄM MẬU VÀ MÊ LỘ CỦA NGƯỜI ANH HÙNG - 03.06.2016
• Vấn Đề Văn Chương Nhập Cuộc ở Pháp - 17.03.2016