Có gì để viết về cuộc sống này không?
Tại sao không, có nhiều thứ quá đi chứ.
Có thật là có nhiều thứ không? Đương nhiên là như vậy.

Những thứ của cuộc sống càng lúc càng trở nên nhiều hơn, đến và đi nhanh hơn, mang cùng lúc nhiều diện mạo hơn, và xuất hiện rồi biến mất rồi lại xuất hiện với một tốc độ càng lúc càng trở nên dồn dập và chớp nháng hơn. Mà tại sao càng lúc lại càng có nhiều thứ quá như vậy. Cuộc sống có cần nhiều thứ đến như vậy không. Không biết. Chỉ biết rằng cuộc sống đã, đang và sẽ bị tràn ngập bởi những thứ đã làm nên chính nó. Mọi thứ đang trùng lấp lên nhau, khiến cho mọi thứ đều trở nên mài mại và lập đi lập lại, với một tốc độ mà sự biến thiên nào cũng chưa kịp định hình. Đời sống càng lúc càng trở nên mài mại, và đó là cái giới hạn mới nhất hiện ra ở chân trời trong thời đại của chúng ta.

Bước vào thế giới viết của Nguyễn Tiến Đức là bước vào đời sống càng lúc càng trở nên mài mại đó, từ một thế giới bị vỡ ra thành nhiều phần mảnh và được ông ráp lại. Bất chấp cái tình đời nhàn nhạt, cái cảnh đời mài mại, dưới ngòi bút của ông, mỗi mảnh vỡ ra đều có nhịp đập hoan lạc riêng trong chính cái thân phận tan nát của nó. Chỉ là những nhịp đập của nhiều nhiều những phần mảnh được ông thản nhiên, ung dung, chăm chút ráp lại bằng chất keo đơn giản, hiện đại, qua bút pháp của riêng ông, ông đã trao được cho người đọc cái mảnh ráp cuối để cùng ông hoàn thiện bức tranh đời sống. Và tất cả dừng lại ở đó, một tổng thể của những nhịp đập còn đang nóng hổi. Dừng lại, thế thôi, là đủ, ông không muốn đi quá xa, nơi ông biết sẽ phải đối diện với linh hồn của muôn vàn mảnh vỡ. Đi với ông để cùng đến một điểm hẹn mà ở đó quá khứ đã chập chờn trùng lấp với tương lai, như dự báo của những thế giới đa bản mặt đang hiện dần ra trong thời đại số. Đi với ông để cùng ráp với ông cái mảnh cuối cùng cho bức tranh muôn đời của hủy hoại và tái sinh trong tiếng chuông dự báo của niềm tin sáng thế.

Đã hơn một lần ông nói với tôi rằng ông chỉ chọn viết về cái Đẹp, cái Đẹp theo nghĩa đen.

Nhưng Niềm Tin vốn cần và đủ để tìm kiếm, xây đắp và duy trì cái Đẹp. Với đời sống, Niềm Tin là chủ và cái Đẹp chính là vị khách được mời. Niềm Tin là cái vốn ròng, tuyệt đối chủ quan, có lúc đơn lúc đa, lúc vơi lúc đầy, nhưng là cái vốn uyên nguyên, quyết định sự có mặt, tồn tại và đi tới của đời sống. Bởi đó Niềm Tin sở hữu cả hai tính cách: mê muội và ích kỷ, và qua đó sở hữu một tính cách thứ ba, đó là sự kế thừa. Sự kế thừa vừa si mê cái Đẹp nên không chấp nhận phản biện (mê muội mà), mà lại vừa thay đổi cái Đẹp để thỏa mãn lòng tham (ích kỷ mà), và thế là đủ để Niềm Tin tạo thành dòng chảy vừa nuôi dưỡng, vừa tái sinh cái Đẹp.

Trên hành trình viết của mình, Nguyễn Tiến Đức không đụng đến Niềm Tin, vốn quá linh thiêng, hoặc giả là ông đã giấu nó đi. Ông chỉ đụng đến chỗ mong manh nhất của cái Đẹp, cái thân phận huy hoàng của vị khách được mời, để rồi một ngày kia sẽ bị từ bỏ và bị thay thế. Ở trên những phế tích vẫn còn thoi thóp đó, ông cống hiến chữ của mình cho cái khoảnh khắc ngắn nhất, cái tồn tại mong manh nhất của những mảnh hỗn mang, và gom tất cả lại cho cái Bây Giờ. Bây Giờ theo nghĩa đen, bởi vì thời gian vật lý không có ý nghĩa gì nhiều trong thế giới của ông, cả trong cuộc đời thường và trong chữ. Mọi dấu mốc thời gian của những mảnh vỡ đời thường đều trở nên hiện tiền qua bút pháp phần mảnh. Ông viết trong dòng chảy mê hoặc với thời gian bị triệt tiêu của những người viết Tiểu Thuyết Mới, nhưng sự khác biệt là ông gom góp và nối kết nhịp đập hoan lạc của những mảnh rời, đa phần vụn vặt, như giun như dế, để hình thành nên một khí hậu viết riêng, không vướng quá khứ, không bận tương lai, chỉ có hiện tiền, và không có tuổi.

Không có tuổi. Đẹp quá. Phải không.

Vâng, bởi vì cái hiện tiền là cái Bây Giờ của những cái Bao Giờ, ở đó đời sống không còn hàm số của trước sau. Cả người viết và người đọc đều tham gia vừa tức thời vừa vô thời hạn vào cái chu kỳ của biến mất và của quay trở lại, thuận cùng Lời Thường mặc khải của siêu nhiên. Đó cũng là âm bản của cái bóng gợn trên những vòng tròn đồng tâm, vừa tan loãng vừa hiện ra, trong dòng mực Nguyễn Tiến Đức.

Những gì ông kể về kinh nghiêm viết chính là phương pháp văn chương của cái hiện tiền, cái Bây Giờ. Đó là kết quả của sự chọn lọc đa chiều và cái vốn đọc đa dạng của ông trong đủ mọi thể loại viết bằng tiếng Anh, từ bích chương, quảng cáo, báo chợ cho đến các tác phẩm văn học. Qua đó, ông hình thành nên phong cách viết của riêng ông, phong cách đa cực và phần mảnh, điều tiết bằng chất keo của ngôn ngữ, rồi trao lại cái chìa khóa đơn giản và đơn cực để người đọc tự tạo ra mảnh ráp cuối, hoàn thành cùng với ông bức tranh của cái Bây Giờ. Thế giới viết của ông càng mới hơn với dấu ấn của ngôn ngữ kịch ảnh hiện lên trên sân khấu của chữ. Những phân cảnh, chuyển cảnh, thực và ảo, hiện biến rồi hiện, đan xen qua cách viết mảnh rời. Mỗi mảnh rời phải hội đủ hai yếu tố, vừa phải đủ sức mạnh cá thể để đóng trọn vai diễn, vừa phải đủ sức mạnh hội nhập để tạo nên cái toàn thể cho văn bản.

Ông kể truyện hầu hết với Tôi ở ngôi thứ nhất số ít, hiện đại, xuyên suốt và gẫy gọn, bằng bút pháp kể truyện-không-truyện với Tôi-không-tôi. Với khả năng vô cảm hóa cái tôi, ông dường như đã hoàn toàn thoải mái nhập vào cái mới của tự thân, mà không để lộ những gai góc trong thao tác của sự tìm tòi trong viết lách. Không hẳn là như vậy. Bởi cái chất của ông là luôn đi tìm cái mới mà không bao giờ đẩy đến tận cùng của sự phiêu lưu. Ông có khả năng chọn lựa cái hợp giữa những cái mới. Cái giới hạn giữa cái vô hạn. Cái giá phải chăng mà chính ông có thể trả được sòng phẳng trước sự cám dỗ của các trào lưu của chữ. Cái giới hạn của con người và của văn chương. Cái khoảng tồn tại giữa tất cả thành tựu rồi sẽ đi vào qui luật của đào thải.

Và trên hết, ông có khả năng chọn lựa cái phẩm giá vô định của cái Bây Giờ.

Với cái tôi tiến dần đến triệt tiêu trong thời đại số, con người cùng một lúc sống với tâm trạng biết hết tất cả và không biết gì cả, trong giấc mơ chữ của riêng ông, Nguyễn Tiến Đức đã viết ngắn, và đơn giản, đến mức tưởng chừng như ông đã tiết lộ được cánh cửa nào là cánh cửa của im lặng.