Càng lớn tuổi càng kinh nghiệm, cô ấy càng quả quyết, sinh vật đó không thuộc về đàn ông, cho dù nó dính vào thân thể của họ. Sinh vật đó có tâm tình riêng, cảm xúc riêng, suy nghĩ riêng, hành động riêng, mà không cần kẻ đồng hành, người đàn ông, đồng ý hay phản đối. Những lúc xung đột, những lúc quyết liệt, nó mạnh mẽ hơn, đam mê hơn, cứng cáp hơn. Có khả năng điều khiển đàn ông theo ý nó, cho dù lúc bình thường, trông nó rất ủ dột.
Hàng ngàn câu truyện văn chương, truyện giật gân, truyện đen, diễn tả hành vi và đời sống của sinh vật này, văn vẻ có, mỹ thuật có, lãng mạn có, chi tiết có, khiêu khích có, dụ dỗ có, bẩn thỉu có… nhưng theo cô ấy, không chính xác. Những lời lẽ diễn tả về nó từ cao siêu, mơ hồ, cho đến lộ liễu, dường như chỉ sử dụng nó như món trang điểm hoặc thứ gì hữu ích cho xe hơi, để quảng cáo về những loại xe, dù là xe rẻ tiền nhưng mau hư như Hyundai, bền bỉ nhưng vỏ mỏng như Toyota, cao cấp nhưng quá đắt như Mercedes, nhưng giữa nó và đàn ông không phải là liên hệ tài chánh hay ngoại hình, mà liên hệ đến điều gì sâu xa hơn, dù dễ hiểu nhưng khó tin.
Từ khi tháng ngày bọc bên ngoài là cô độc, bên trong có cô đơn, quấn chặt bởi những sợi dây hiu quạnh. Đời sống bình an bằng cách chờ đợi sự bất ổn; nội tâm không còn dằn vặt xôn xao bằng cách trở thành chất phiền muộn. Cô biết ơn nó. Nhờ nó, cô đã sống sót đến ngày hôm nay và tự hào đã làm người một cách trung thực.
Lần đầu tiên khi gặp gỡ sinh vật này, cô vô cùng sợ hãi và đồng thời, vô cùng thích thú. Kỷ niệm ướt đó chỉ có mất trí nhớ mới có thể quên. Cô không biết nó đến từ ai, chỉ cảm giác nó bò một mình. Đêm không đèn. Phòng tối đen. Tuổi 13, con gái đã biết nhạy cảm. Khi nó đến gần, cô đã thức dậy. Nằm im. Vừa lo lắng, vừa tò mò, cảm giác còn mạnh mẽ hơn lúc nghe chị hàng xóm kể chuyện đàn ông.
Nó ngần ngừ một hồi khá lâu, rồi bắt đầu bò lên tay cô. Thân thể nó vừa láng vừa sần sùi, tương tựa trái bắp non thoa dầu bắt đầu nướng. Nóng dần. Nó bò rất chậm, thường dừng lại vừa thở vừa nín. Nó biết mở nút áo, kéo lê hơi ấm trên da thịt cô. Thụt thò chỗ này, khám phá chỗ kia, dường như không cố ý phát hiện điều gì nhất định. Cơ thể của cô tự nhiên phản ứng, ra ngoài ý muốn. Cô chỉ muốn nằm im, nhưng bỗng dưng thân người giật một chút. Cô giữ chặt cô xuống mặt giường. Tuy cử động rất nhẹ, rất nhanh, nhưng cũng đủ cho nó giật mình. Ngưng bò. Theo dõi hơi thở của cô. Và cô thở đều đặn, cố ý điều hòa, như đang ngủ say. Nó bắt đầu bò trở lại, bò khắp người, bò trong áo, bò ngoài quần, bò lui bò tới, lúc chậm lúc nhanh. Khi nó bò lên mặt, cô nhớ nó có mùi, nhưng không rõ là mùi gì.
Những tháng ngày đi buôn chợ trời, cô gặp gỡ nó nhiều hơn. Nó an ủi, cho cô niềm vui, rồi giận hờn, có khi làm cô khóc, nó hiền lành, nó quỉ quái, tuyệt nhiên không bao giờ nó nói gì. Sự im lặng khiến cho nó trở thành bí mật. Nó đi chung với đàn ông, mà hầu hết đàn ông nói quá nhiều, hứa quá nhiều, sự tương phản khiến cô thích nó hơn đàn ông. Nó ít nói mà làm nhiều, đàn ông nói nhiều, không làm được bao nhiêu. Nó và cô hiểu nhau trong lặng lẽ, trong bóng tối, trong những lúc đời buồn bã, những lúc tinh thần căng thẳng, những lúc cần xả hơi khi chiếc bong bóng quá căng đầy.
Cô hiểu: Nó sinh ra đời có nghĩa vụ vô cùng quan trọng. Không phải trách nhiệm, không phải bổn phận, chính xác là nghĩa vụ tạo ra thú vui và tiếp tục sự tồn tại của đời sống. Chuyện này ai chẳng biết, nhưng điều mà ít ai biết, là nó rất yêu thích tự do, muốn được hoàn toàn tự do để làm việc đó, nhưng không phải vì nghĩa vụ, mà vì ý thức và chọn lựa. Nhưng vĩnh viễn nó bị trói buộc vào đàn ông. Rồi đàn ông thường làm cho nó mang tiếng xấu, khiến cho nó bị hiểu lầm, không cho nó lộ mặt nghinh ngang với đời, bịt mắt bịt mũi giấu giếm nó. Hơn nữa, những khi vào nhà thờ, nhà chùa, toà án, nhiều nơi công cộng khác, thường xuyên xỉ vả, kết án nó như một thứ gì đáng trừng phạt, đáng phỉ nhổ, đáng hủy diệt.
Nhưng họ chỉ nói thôi, họ đạo đức giả, không bao giờ dám nói sự thật. Tận trong đáy lòng, họ yêu quí nó hơn mọi thứ gì đáng quí nhất. Khi một mình, họ nâng niu nó. Khi nhớ nhung, họ cưng chiều nó. Khi bị thúc bách, họ cầu cứu nó. Khi cần yêu đương, ôi thôi, họ có thể làm bất cứ điều gì để nó chịu nghe lời họ. Nó giống như đàn bà mà đàn ông phải đối phó. Có cũng mệt, không có càng mệt hơn.
Cô cũng vậy, có càng mệt, không có càng mệt thêm. Không cần đàn ông, cô quả quyết, nhưng cô cần nó. Nó lại lôi theo đàn ông. Vui chơi với nó mà không vui chơi với đàn ông thì khó khăn như đun nước sôi mà không cho gia tăng độ nóng.
Rồi đến một lúc, cô và nó sống chung. Nó câm. Có ai đã từng nghe người câm hát mùi mẫn những câu tình ca trong giai điệu lãng mạn? Cô nghe nó hát trong những giấc mơ. Lần đó, cô phải đi làm xa, để nó ở nhà trong một thời gian khá dài. Nhớ nhau, nó tìm đến cô lúc nửa khuya. Đêm đó, nó vừa hát lại vừa múa. Âm thanh ú ớ mà đầy nhiệt tình. Vũ điệu thụt lui thụt tới như múa lân. Con lân không có sừng, nhưng có đôi mắt tóe lửa, cái đầu rung lên như bị điện giật. Rõ ràng nó hoàn toàn tự do. Không thấy đàn ông ở đâu, chỉ thấy nó. Nó một mình. Nó linh động. Nó hăm hở. Và sau cùng đôi mắt nó rơi lệ. Nó khóc vì nhớ cô. Cô khóc vì thương nó quá.
Cô cãi nhau, chửi nhau với đàn ông, nhưng không bao giờ xung đột với nó. Nó là một linh vật, chẳng những biết cảm thông nỗi buồn của con người, mà còn biết làm cho con người vui, quên đi những khó khăn, ray rứt trong đời sống. Cô không tâm sự với người, nhưng tâm sự với nó. Nó lắng nghe những việc đời vui buồn, nỗi lòng ốt dột của chuyện làm người, những khó khăn mà cô phải gánh chịu hàng ngày, những phi lý, những bất công tưởng chừng có thể làm cô nổ tung hoặc xé tan tâm trí ra từng mảnh; vậy đó, nó nghe, nó kiên nhẫn, nó nhịp nhàng, đều đặn, từ từ đưa cô vào trạng thái thoải mái, xa dần những phiền muộn, rồi đến một lúc cô sẽ quên hết mọi thứ đã làm cô khổ sầu trước đó khoảng 20 phút. Cô hoàn toàn chiến thắng nỗi buồn. Khi đang vui sướng, làm sao buồn khổ có thể lấn vào. Buồn sẽ bị hẩy ra, hất ra, văng thật xa. Cô bật người lấy trớn chuẩn bị cú nhảy sau cùng. nhảy vào chốn quên lãng, nơi hồi phục lại những tổn thương do đời sống gây ra, nơi cô lấy lại năng lượng mới để chuẩn bị đối đầu với tháng ngày mới, nơi cô tìm thấy bản thân, một bản thân vui vẻ. Bỗng dưng nó bắt đầu ra dấu hiệu, nhảy đi, nhảy đi, và cô nhảy. Thường xuyên cô và nó nhảy cùng một lúc, đôi khi có đứa nhảy trước, đứa nhảy sau. Cảm xúc trong khoảnh khắc nhảy ngắn ngủi nhưng chơi vơi, mê man, chới với, mê sảng… không có thứ gì trên cõi đời có thể thay thế.
Khi tuổi đến gần sát 80, cô sống một mình. Nó đã bỏ cô đi xa, thật xa, hai năm trước.
Nó chết vì tuổi già, cô nghĩ, có lẽ vì lao động quá độ. Kiệt sức. Trước khi qua đời, trông nó ốm teo. Nằm rũ liệt. Cô vỗ về, chăm sóc, tuy thích nhưng không còn thú, nó gục đầu, làm dấu hiệu cảm ơn. Về sau cô mới hiểu, đó là cử chỉ từ giã của một sinh vật đã làm tròn nghĩa vụ.
Nó là một sinh vật đầy ấp tinh chất đàn ông, nhưng không giống đàn ông. Như con ốc phải gánh chịu sức nặng của vỏ ốc, nó phải gánh chịu những tội lỗi, xấu xa của đàn ông. Cô biết, ước mơ lớn nhất của nó là được tự do, được rời xa đàn ông, được độc lập thực hiện nghĩa vụ của mình. Nó tin rằng, khoa học mai sau sẽ giải phóng dân tộc nó. Người ta đã giải phóng nô lệ. Nó còn tệ hơn nô lệ vì vĩnh viễn phải theo hầu đàn ông. Bây giờ, nó đã được tự do. Cô biết, không phải là tự do nó mong muốn, nhưng từ nay, không còn làm nô lệ.
Người ta giữ nó trong nhà quàn ba đêm. Cô ở với nó suốt cả thời gian yên nghỉ trong quan tài. Mỗi đêm, trước khi ra về, khi nhà quàn không còn ai, cô lần tay vào hai ba lớp vải, vuốt ve nó. Tội nghiệp, nó lạnh tanh, cứng ngắt, dù tóc tai vẫn mềm mại. Chỉ vậy thôi. Cả một đời dài cùng chia sẻ thăng trầm sướng khổ, cùng yêu thương gánh chịu với nhau, cùng vì nhau vượt qua bệnh tật, cùng vì nhau sống sót, muốn đau đớn giùm nhau, cũng không được, muốn chết thay nhau, cũng không được, để rồi, chỉ vậy thôi.
Người ta biến nó đi bằng một cái bấm. Lửa phù lên, lửa phà xuống, lửa bốn bên phừng phực, từ đỏ chuyển sang xanh. Nó không còn nhảy nữa, nó bay. Bay cao. Cô không khóc, nhưng nước mặn ngậm đầy trong miệng. Lần đầu tiên gặp gỡ, không nhớ nó có mùi gì, nhưng cô nhớ mãi lần sau cùng khi vĩnh biệt, nó có mùi thịt nướng.
Từ khi tháng ngày bọc bên ngoài là cô độc, bên trong có cô đơn, quấn chặt bởi những sợi dây hiu quạnh. Đời sống bình an bằng cách chờ đợi sự bất ổn; như con thú chấp nhận sống trong chuồng, không biết lúc nào sẽ bị làm thịt. Nội tâm không còn dằn vặt xôn xao bằng cách trở nên chất muộn phiền; như con thú đó thừa nhận cái chuồng là quan tài, cái chết là phát hiện sau cùng về nỗi buồn lớn lao khác. Cô cảm tưởng đời mình đã hòa tan tất cả thành một chất lỏng, không thể bỏ đi, cũng không thể uống.
Cô gọi thứ đó là tình yêu, thực ra, cô không hiểu rõ là gì. Những thứ trừu tượng không bao giờ được định nghĩa đúng đắn. Mà tình yêu không có gì cụ thể, chỉ có một số thứ đại diện nhưng mơ hồ và hay thay đổi. Nhưng nó chứng minh tình yêu bằng cử chỉ, hành động cụ thể. Nó mang lại cho cô sự hài lòng thực tế, không phải là thứ hạnh phúc mơ màng, lấp ló. Nó yêu một cách có thật. Không thể giải thích rõ ràng, nó muốn tự do hay cô muốn nó được tự do?
Bây giờ cô mới hiểu tại sao trước khi qua đời, nó đã dịch qua tiếng Việt bài hát Ne Me Quitte Pas của Jacques Brel, tiếng Anh gọi là If You Go Away, cho cô hát. Nó muốn nghe cô hát, nhưng chính xác hơn, nó muốn cô nghe cô hát, khi không còn nó.
Lúc đó, có những ca từ mà nó biến dịch cô cho là cường điệu như: “Con dao chém con tim. Con tim khóc con dao…” Bây giờ cô mới hiểu, vĩnh biệt là cú chém chẻ sâu vào con tim, không phải là những thứ đau đớn, sầu khổ thường nghe kêu gào, mà là một cú chém để chết.
Đêm đêm nằm ngủ một mình, cô bấm chiếc iPhone để nghe chính cô hát Ne me quitte pas:
“… Đừng vội xa tôi nhé, vì tình như giọt nước, khi yêu rơi thành mưa, tắm ướt môi tình khô… Đừng vội đi anh nhé, một đời tôi thề hứa, hiến xác thân linh hồn, cho dù chết không quên…
Sao anh muốn xa tôi…
Sao anh muốn xa tôi…
Sao anh bỏ tôi đi…
Sao anh
bỏ
tôi
đi…”