Bia các Tiến Sĩ tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám (ảnh Phạm Đính)
Chuyên đề Kịch tiếp tục với:
Treo Đầu Dây Quan Họ – kịch dài 4 kỳ của Nam Dao
Nam Dao trả lời phỏng …
Paul Theroux: Chuyến xe lửa Sàigòn-Biên Hòa (1973)
Chuyến xe lửa bị phục kích ít nhất mỗi tháng một lần, nhưng [người dân miển Nam] nói tới “các vụ tấn công” bằng giọng chấp nhận giống như khi nói về trận gió mùa ắt sẽ đến. Và họ tiếp tục đi chuyến xe này mỗi ngày. Chuyến đi nguy hiểm …. Đối với họ cuộc sống không hề thay đổi, và mối đe dọa của địch quân thì tiên đoán được và bất biến, tựa như thời tiết.
THỰC THỂ CỦA CÁI TÔI
Cũng giống như mỗi người chúng ta là khán giả và não bộ của chúng ta là một ảo thuật gia; chúng ta được ảo thuật gia nầy khéo léo tạo ra những ảo giác làm chúng ta tưởng là mình có thật mặc dù không có gì trong thực tế xác minh được điều nầy.
Đại Cáo: Huyền Thoại về Vị Vua Khai Quốc Lê Lợi (Kỳ 5)
Đầu thế kỷ XV có thật đã tồn tại cộng đồng mệnh danh “dân tộc Việt” ở vùng đất nay là miền bắc và bắc miền trung? Có thật công cuộc chống ngoại xâm hay xây dựng đê điều trên hệ thống sông Hồng đã thúc đẩy việc sớm hình thành dân tộc Việt?
Vị thuyền trưởng Hy Lạp
Bộ râu quai nón tuy không rậm lắm nhưng cũng mang đến cho gương mặt sạm nắng nét hùng dũng của một vị thuyền trưởng chuyên chở dầu qua lại vùng biển Thái Bình Dương. Ông trạc 40.
– Nếu họ có chết thì chính là lỗi của các ông.
Ba đại thi sĩ về thăm quê nhà
199 năm sau, Nguyễn Du về thăm quê cũ.
Đi với Tản Đà từ bắc vào nam.
Cả hai giật mình:
Ở Thiên An Môn ♦ Đóa hoa cho mọi thế hệ
những cái chết, hay đau đớn sẽ làm giảm dân số, và sẽ giúp anh
đạt tới trạng thái du dương của cách mạng
rồi môi anh sẽ tự nhiên bật lên một chuỗi ngôn ngữ tuyệt vời:
Chợ phiên ở thành phố Lincoln ♦ Thành phố lạ
những trái bắp tươi mơn mởn
người ta ghi 0,5 đồng một trái
ba trái 1,5 đồng
con tôi mỉm cười chắc người Mỹ không biết làm tính nhân
Toni Morrison: người thay đổi diện mạo của văn học Mỹ
Mặc dầu tập trung viết về thân phận của phụ nữ như thế, nhưng bà không xem mình thuộc về phong trào nữ quyền. Vì theo bà, “tôi đã không tán thành chế độ phụ hệ thì mắc mớ gì phải tán thành chế độ mẫu hệ.”
MÙA HÈ
Từ nhỏ chàng khoái những tường, nơi mà chàng bị bắt phải ngồi áp lưng trong nhiều giờ sau khi phá rối trong lớp học, nơi mà chàng phải dùng hết sức để bay vù qua trong một cuộc rượt đuổi không cân sức giữa chó và người …. [B]ức tường vẫn chinh phục chàng một cách kỳ lạ, khoái lạc và khổ đau cùng lúc, thì bao giờ mà chẳng thế, đối với đàn ông.
Đại Cáo: Huyền Thoại về Vị Vua Khai Quốc Lê Lợi – Phần II: Đại Cáo (kỳ 4)
Ngọn cờ nhân nghĩa của Lê Lợi không hấp dẫn đến thế. Qua tám năm trận mạc, khi tiến ra bắc năm 1426, dù được chào đón niềm nở nhưng quân Lam Sơn vẫn đi lại đơn độc vùng Thiên Quan, Quảng Oai, Tam Giang.(72) Hào kiệt chỉ tấp nập yết kiến khi Lê Lợi vây thành Đông Quan, tuy nhiên, số nhân sự phù hợp vẫn chưa đủ để trông coi quân dân vùng mới giải phóng. Suốt từ lúc còn chiến đấu mãi đến sau đăng quang, Lê Lợi luôn kiên trì kêu gọi sự hợp tác của thành phần có năng lực thông qua tuyển mộ, tiến cử, khảo hạch…. Nhưng dường như ông không thành công bằng người Minh trong vấn đề chiêu tập hiền tài, nhất là hiền tài châu thổ.
Xứ Đen Và Phượng Đỏ
Chiều đi trên đoạn đường hướng về phố núi, dưới triền đồi của hải đảo Tenerife. Ngoài kia là biển và bên trong là khu phố với những dãy chung cư cao tầng và những ngôi nhà thâm thấp, màu trăng trắng, từ xa nhìn vào thấy khu phố như nằm dựa vô ba bên vách núi và mặt ngoài hướng ra biển. Tôi cắm cúi đi tới dưới tàn của một hàng cây mà tôi hổng hay, chợt thấy bông gì rụng đỏ trên đường
những tuồng hẹn ước sao cho vừa
2019.
Kế hoạch đánh chiếm có lẽ sẽ lan ra cái đập nước. Thưa cô vào tháng chín mùa lũ qua đây sẽ xoá lối đi. Việc còn lại cô phải tích …
Nghĩ cùng, nghĩ tiếp, nghĩ khác với Nhã Thuyên
Một quan sát nữa mà Nhã Thuyên trình bày, cho thấy cần thiết phải xem “văn học Việt Nam” như một thực thể tồn tại ở dạng số nhiều chính là sự hiện diện những bộ phận ngoại biên, hầu như cho đến giờ vẫn chưa được chú ý nhận diện trong những mô tả văn học sử đang giới thiệu ở các giảng đường đại học tại Việt Nam. Ngoại biên ở đây là không gian của những tiếng nói thiểu số, những lựa chọn ngược dòng chính, hay như cách nói của Nhã Thuyên, “những hiện diện [tự-] vắng.”
Đại Cáo: Huyền Thoại về Vị Vua Khai Quốc Lê Lợi- Phần II: Đại Cáo (kỳ 3)
Chúng ta thử đặt Đại Cáo song song với các văn bản đồng đại để xem xét và cố gắng hiểu nó như trí thức đương thời, những người có cùng mã ngôn ngữ với soạn giả, đã hiểu. Đặc biệt nếu đối chiếu với các văn bản hành chính của người Minh, sẽ dễ dàng phát hiện trận chiến về chân-ngụy trớ trêu nằm sau cuộc chạm trán vũ trang. Đại Cáo không đơn thuần thông báo chiến thắng của Đại Việt trước Đại Minh đến các tầng lớp dân chúng mà còn phản ánh trung thực hiện trạng xã hội. Điều quan trọng là hùng ca này dù được sao chép lại nhưng khả năng nội dung vẫn gần nguyên gốc vì không dễ cho bất kỳ ai tái biên tập trên cơ sở cấu trúc chặt chẽ của văn bản, cũng vì nó không nằm trong tầm ngắm của các chính trị gia đời sau như Toàn Thư hay Lam Sơn Thực lục. Về mặt thông tin Cáo Bình Ngô khả tín hơn sử chính thống hoặc tư nhân.
Đứa Văn Hay Chữ Tốt Trong Nhà
Mẹ tôi đập cái điện thoại xuống bàn. “Anh ấy muốn chết cũng không được nữa hay sao!” Mẹ tôi khóc. “Ngay cả sự chết cũng phải đi sau Bà Nội! Sợ cái gì chứ, sợ tin buồn làm bà lăn ra chết à? Không có cái gì giết bà ấy được hết á. Bà ấy bất khả xâm phạm! Đâm cọc vào tim bà ấy cũng chẳng chết!”
mùa hè đang đi qua
cả tuần nay tôi như con ong
lặng lẽ kiên nhẫn sắp xếp những phiến đá
lát mặt đường
sao thật bằng phẳng
c(t)hiến ca
hắn đứng trên bao lơn khách sạn nhìn ra biển
mùa hè rổn rảng cánh chim sắt
thành phố sực nức mùi gà quay
mùa hè trừu tượng
hắn nhẩn nha vẽ chừng nửa chục con cừu và dăm
ba con voi thong dong đi lại trên cánh đồng xanh
mượt. hắn đặt thêm người nữ khỏa thân mặn
Hai thùng… ♦ Thượng đế là… ♦ Bài thơ cho… ♦ Mơ ước
Thượng đế là một bộ lạc đã cố gắng khai sáng
cho những thị thành mù điếc, ồn ào
chạy qua chạy lại khung thành của những cơn điên
Đại Cáo: Huyền Thoại về Vị Vua Khai Quốc Lê Lợi- phần 1- kỳ 2
Ý thức về căn cước dân tộc Việt Nam không tồn tại trước cuộc xâm lược của nhà Minh, cũng không nảy sinh trong thời gian quân Minh chiếm đóng. “Nước Đại Việt ta” riêng biệt, khác biệt, đối xứng Hoa Hạ, vì là phần dương (nam, sáng, thiện) trong hai phần của Thái cực đồ theo mô hình tư duy cổ-trung đại. Nhiều bằng chứng suốt chiều dài lịch sử Đại Việt-Đại Nam-Việt Nam cho thấy ý thức dân tộc mới manh nha vào cuối thế kỷ XIX, tượng hình đầu thế kỷ XX và đến nay vẫn còn trong quá trình hoàn thành.
MÙA HÈ KHÔNG ĐI
Vào mùa hè dân Tây cuốn gói đi khỏi nơi mình sống như một nghi thức thường niên. Công chức, doanh nhân, bác sĩ , y tá, giáo viên, thợ làm bánh, bếp trưởng, nhân viên bán hàng, người trồng rau quả, công nhân tạp vụ, cô giữ trẻ, phu đổ rác, vân vân, tất cả a-lê-hấp lên đường! Làm việc quần quật suốt năm chỉ để có một kỳ nghỉ ngắn ngủi vài tuần ở miền quê, miền núi hoặc miền biển. Đầu hè họ hỏi nhau năm nay tính đi đâu, cuối hè gặp lại nhau họ ríu rít sao, sao, vui không? Chà, rám nắng nhe!
Nhín
Nhín chịu khó nghe ngóng đại gia nào chiếm đất xây biệt thự vừa mới đi ngang, khu nghỉ mát kia đang gặp rắc rối gì, chia chác với quan chức địa phương ra sao. Nhín thích khoe trong rì-xoọt hoành tráng có những trò chơi gì, đắt tiền bao nhiêu, tuy chưa bao giờ Nhín bước chân vào. Trong câu nói của Nhín thường mang một chút hãnh diện về sự hào nhoáng và sang trọng của các rì-xoọt dọc đường, dù anh chẳng được dự phần trong đó. Nhín cũng sính dùng tiếng “Tây” như các ông bà trí thức rất nửa mùa, anh hay kể về các khu ăn chơi “tóp teng” ở Việt Nam, như thể tiếng Việt không có chữ để diễn nghĩa cái “tóp” và cái “teng” ấy.
Hôm nay có phải
Hôm nay có phải ngày đó không… Con chim bất chợt sà xuống giường, đậu ngay trên vai chàng. Mình xanh đầu đen mỏ đỏ. Chân nó giẫm cả lên tóc tôi. Tôi khiếp vía tung chăn bật dậy, cài lại khuy áo. Hôm nay có phải ngày đó không… Cái giọng tựa như bé gái lại lảnh lói từ vai chàng. Câm miệng! Chàng quát trong lúc kéo tôi nằm xuống lại. Con ác là phá lên cười ranh mãnh rồi phóng vút ra ngoài cửa sổ
Đại Cáo: Huyền Thoại về Vị Vua Khai Quốc Lê Lợi- Phần 1- Kỳ 1
Bình Ngô đại cáo, gọi gọn là Đại Cáo, có lẽ là văn bản được quan tâm nhất trong lịch sử văn học Việt Nam, không chỉ bởi người Việt mà còn bởi học giả ngoại quốc. Quan niệm về Đại Cáo thay đổi theo thời và không gian. Riêng ở Việt Nam, từ lúc văn bản được chuyển sang quốc ngữ, chủ yếu nó được đọc và hiểu dưới tán che của chủ nghĩa dân tộc. Góc nhìn đặc biệt cường điệu mang lại phấn chấn cho cả người giải thích lẫn người được giải thích, tuy nhiên, nhiều yếu tố quan trọng khác của văn bản vô tình bị bỏ qua. Bài viết này nhặt nhạnh những gì chìm lấp để dựng lại giá trị của Đại Cáo đúng như nó đã từng có.
Mười hai tiếng đồng hồ. Những lời tự sự và những góc nhìn (Twelve hours – Narratives and Perspectives)
Cha luôn luôn ở xa, đi ra nước ngoài, bận rộn, và giờ thì cha vẫn cứ như vậy chỉ có là không ở trong căn nhà này thôi. Ly dị cũng không làm cuộc sống mình thay đổi, nhưng nó làm mẹ đổi thay. Mẹ kiếm được việc làm, và mua một cái tủ lạnh có ngăn đá, và giờ lại cặp với tên Alex đỏm dáng gần như xêm xêm lứa tuổi mình. Mình nghĩ Alex thì cũng được đi. Tuy nhiên mẹ có thể kể với mình sớm hơn một tí. Cho mình chuẩn bị chứ.
Một mình ♦ Tội nghiệp những chiếc bóng…
những con đường không than khóc vì nặng nề
nhưng nặng nề lắm những tâm hồn than khóc trên đường
một chút yên lặng sau giấc ngủ
nhưng giấc ngủ đã yên lặng sau vài mươi năm không ngủ
Thể loại
Bàn tròn (530)
- Biên Khảo (4042)
- Các Số Da Màu định kỳ (2377)
- Chuyên Đề (1937)
- Dịch Thuật (2187)
- Học Thuật (571)
- Kệ Sách eBook (118)
- Nghệ Thuật (548)
- Sáng Tác (17116)
- Sinh Hoạt (768)
- Tòa Soạn (1107)
Bình Luận Mới
Là độc giả của Da Màu lâu ngày, thật thú vị lại được nghe những bài nhạc hay chuyển sang tiếng Việt. Cám ơn Kẻ Jazz cùng Da Màu đã đem âm...
Ga xép, vở kịch hay, đặc biệt Nét đặc biệt thứ nhất là cái không khí hòa huỡn. Ai muốn...
Không bình luận gì cả. Chỉ trích một đoạn từ báo ‘Tuổi Trẻ’ (13/05/2007):...
Người Do Thái thấu hiểu nỗi đau khủng khiếp của chính dân tộc họ, người Nhật thấy rõ sự mất mát đau thương ngay trên đất nước họ… nên ngày nay dân...
Chừng nào thì người Việt có được trở lại các ban kịch (ca,...
Trong khi tôi đồng ý với rất nhiều điều Black Raccoon nói ở trên, nhất là về thói ưa...
Khó mà có nghệ thuật kịch trong một xã hội như VN hiện nay. Thứ nhất, bởi đặc tính...
Không...
Xin cám ơn Black Racoon đã nêu quan điểm của mình về kịch.
Thoại kịch VN Ấy là dưới thời VNCH trước 1975. Có thể nói thoại kịch thời này chia làm hai...
Kịch VN Kịch là thể loại trình diễn, kịch phải được xem, nếu chỉ được nghe trên radio thì cái hay...
Theo sự dọ hỏi một số thân hữu có liên quan đến bài Trưng Vương Khung Cửa Mùa Thu, thoạt kỳ thủy ca khúc này...
Chân thành cám ơn black raccoon đã chia sẻ ý kiến sâu sắc và ý nhị về một câu hỏi mà T đã đặt...
Khi Thanh Lan thu âm bản Trưng Vương Khung cửa mùa thu trong băng Nhạc Trẻ 8 trước 1975, phần dịch giả có tên Nam Lộc...
Chúng ta dần dà có yêu mến những nghệ sĩ robot này như chúng ta từng yêu mến Picasso, Van Gogh,...