Tam Đảo 04-14-2024
(Đinh Từ Bích Thúy chế biến từ ảnh Đặng Thơ Thơ chụp Noguchi Garden, Pacific Arts Plaza, Costa Mesa, California)
Lịch Trình Trong Tuần
“Ai Vượt Cạn, Ai Trầm Mình Giữa Quen và …
Những lời man mác, ý tình bàng bạc, ngôn ngữ rất mới, của thơ, tạo những biểu cảm sâu lắng như vậy mà cấm được ư! Chỉ vì một Phạm Duy không còn chung hang ngũ, mà đành tâm tận diệt những tác phẩm đáng lưu dời vậy sao! Hoàng hôn, nhóm một bếp lửa dưới mái tranh nghèo, nấu một nồi khoai, cùng nhau chấm muối mà ăn. Sáng thức giấc. Nhìn làn sương mỏng phủ trên mái tranh, hàng trúc đầu vườn bạc đầu, lại tủi cái thân nghèo, đàn con nhỏ. Có ai than thở ru đưa cái kiếp nghèo, như Phạm Duy.
Đợt ấy, nàng nói lung tung. Chuyển đột ngột từ chuyện này sang chuyện kia. Không theo kịp câu chuyện của vợ nên anh chỉ gật đầu. Anh gật đầu liên tục trong lúc nàng thao thao hết chuyện này sang chuyện khác. Nàng kéo lê anh từ xứ sở thần tiên ra cuộc sống sần sượng bên ngoài. Đang từ vực sâu của cơn trầm cảm nàng bay vút lên cao như ngọn pháo bông, và nổ tung, tỏa sáng khắp bầu trời.
Tiểu luận này tập trung phân tích một vài khía cạnh nghệ thuật của thơ Thanh Tâm Tuyền, trên căn bản những bài thơ trong tập “Thơ Ở Đâu Xa”, những bài thơ, trong mắt nhìn của tôi, rất lạ và đẹp, của thời bị giam hãm của ông.
Các giáo sĩ người Âu sang Đại Việt, luôn luôn có giáo sĩ Nhật đi kèm, làm thông ngôn; bởi vì người Nhật có thể bút đàm với người Việt, vì chữ Nhật chính là chữ Hán đọc thành tiếng Nhật. Ngoài ra, những giáo sĩ Nhật còn có kinh nghiệm chữ quốc ngữ Nhật la tinh hóa. Nhưng công lao của người Nhật (cũng như người Việt) trong việc sáng tạo chữ quốc ngữ, thường bị các giáo sĩ người Âu bỏ qua.
Bạn hỏi: anh có nhớ gì về nhà thờ Di Loan ở Quảng Trị không. Nhà thờ Di Loan, hay Di Luân, nay không còn nữa, khi xây dựng gần xong, bắt đầu sử dụng, …
Trong Birth Canal, không có sự tương giao giữa khả năng sinh sản và tình mẫu tử, vì một người đàn bà có thể sinh con nhưng không có năng khiếu làm mẹ, hay ngược lại, có tiềm năng trở thành một người mẹ tuyệt vời nhưng lại không thể có con. Khái niệm “cửa mình” —hay “kênh sinh” —nếu dịch sát từ tựa Birth Canal, là một khái niệm vừa “mở toang” vừa trắc trở, theo đúng nghĩa sinh vật học của nó …
Tôi ngồi giữa một nơi có nhiều nhóm người đang làm những chuyện khác nhau. Dưới gốc tre là một nhóm đang tập ca hát cho những buổi diễn ban đêm ở đây vào tuần …
Phạm Duy bị Việt Minh kết án phản quốc, theo giặc Pháp. Nhạc Phạm Duy bị bôi lọ là phản chiến, ủy mị, cá nhân chủ nghĩa, tư sản lãng mạn, có nguy hại cho công cuộc toàn dân chống ngoại xâm. Nghĩa là xóa trắng tất cả danh dự và danh nghiệp của Phạm Duy. Trong các vùng quê có cả một vở kịch tự biên tự diễn, “Đả Đảo Phạm Duy”.
Trong tình yêu riêng của mình, Thanh Tâm Tuyền đã sống và chết trong đời sống như thế, đã hạnh phúc và đớn đau như thế, nhưng người thi sĩ ấy không để tình yêu che mờ hết những rung động khác trong con người chàng. Thanh Tâm Tuyền đòi hỏi tự do. Tự do trong mọi thể thái của nó.
Bối cảnh văn học Mỹ thế kỷ XX
Nước Mỹ thế kỷ XX cống hiến cho nhân loại sự phong phú và đa dạng của các trào lưu, chủ đề và tiếng nói trong văn học. …
Ông hầm hầm mặc áo quần, mặt đỏ gay, loảng xoảng tìm chìa khoá xe trong cái đĩa trên tủ cạnh cửa ra vào, bộ điệu hung hăng khiến bà vợ phát sợ. Chuyện gì …
Không có mặt những từ ngữ “bề thế, thời thượng”, những hữu thể, hư vô, hố thẳm, tha nhân, buồn nôn phi lý, những nan vấn triết học. Nhưng lời ca rất hàn lâm, gọn, đẹp. Ý tình tha thiết, êm đềm, trải rộng tình nhân gian. Đó là Phạm Duy.
Thanh Tâm Tuyền đi vào đời sống với tất cả những say đắm, yêu thương, thơ dại và phẫn nộ chất chứa trong hồn ông. Bây giờ, Thanh Tâm Tuyền vẫn đang ở tại quê nhà, vẫn còn canh giữ cho ta những giấc mộng cũ, và những bài thơ của ông, lang thang ở những xó góc tối tăm nào đó của đời sống, của trí óc ta, thỉnh thoảng vẫn còn khua gõ những bước chân âm thầm trở về.
Phạm Duy, ông đến từ Hôm Ấy, vắng mặt Hôm Nay. Ông cỡi-hạc-ra-đi đã nhiều năm, nhưng ông vẫn còn lơ lửng trong mắt người. Như một con diều giấy rực rỡ bay trong một chiều vàng no gió, khi diều đã đứt dây, rơi rụng, bọn trẻ nhắm mắt, con diều thân yêu vẫn còn bay trong bóng tối mắt mình.
Tập thơ đầu tay của Nhã Ca, tên Nhã Ca Mới, ra đời năm 1964. Đó là một ra đời lừng lẫy, với Nguyên Sa đề tựa, Dương Nghiễm Mậu viết bạt, Nghiêu Đề vẽ bìa, Duy Thanh, Nguyễn Trung vẽ chân dung, Đằng Giao, Cù Nguyễn, Viên Linh phụ bản. Tập thơ được trao giải Thi ca toàn quốc…
Ra đời từ 1921 Phạm Duy không là kẻ “bất phùng thời”. Mà, “gặp thời”. Nhưng “gặp thời” này rơi vào một kẻ khác, không là Phạm Duy, hẳn chúng ta không có hàng nghìn bản nhạc, trong đó hàng trăm là những danh tác. “Gặp thời” này là một quà tặng thời thế dành riêng cho Phạm Duy. Phạm Duy thật lòng, làm quà tặng, tặng lại cho đời.
Cũng là một trong những khuôn mặt tham gia trong phong trào đô thị Huế trước 1975, Trần Hoàng Phố – một người tôi biết khá rõ nhưng không thân -, về sau này, chọn …
Trời đang mùa đông ở New York. Ngày 8, tháng Một, 2014… Nhiệt độ mấy ngày nay xuống thấp và hôm nay tụt hẳn xuống 4 độ rét cóng. Lạnh quá không thể nào đi …
Vào thứ sáu 13 tháng 10 Da Màu đã tham dự đêm dạ tiệc- ca nhạc mang tên Bóng- Illuminating Queerness để kỷ niệm 10 năm thành lập VROC (Viet Rainbow of Orange County), một …
Ở một nơi mà ba quyền căn bản trong việc trị nước, Lập pháp, Hành pháp, và Tư pháp chỉ quy vào một nơi; nơi này có toàn quyền trong hành trình theo dõi, bắt người, giam tù, xử án; còn phía kia, tiêu biểu là dân chúng, phải tuyệt đối chịu trận, tuân thủ, dù phải tuân thủ một bản án chết oan; thì đương nhiên công lý chết toi.
Đêm đó, tôi được biết một Phùng Quán nhiệt thành, một Bửu Ý thẳng thắng và một Hoàng Phủ Ngọc Tường vô cùng cực đoan, khăng khăng bênh vực chế độ và sự chọn lựa của mình không gì lay chuyển nổi. Hình ảnh của Hoàng Phủ Ngọc Tường khiến tôi rút ra một kết luận bất ngờ. Xu hướng cực đoan cung cấp cho con người một đặc tính lạ lùng: hiên ngang, thách đố với thế lực này để lại hoàn toàn bị khuất phục trước một thế lực khác!
Ngay sau ngày Hiệp Định Paris ký kết đầu năm 1973, gặp ông tại quán cà phê Tôn, giữa đám bạn bè đủ loại, ông hào hứng nói chuyện hòa bình và rồi, sang sảng đọc “Trường ca hòa bình”. Tôi nói nhỏ với ông, “Nói nhiều không tốt, anh nên cẩn thận giữ mình.” Ngô Kha cười ha hả, bảo “Ông đúng là vẩn vơ, hòa bình rồi, làm gì có chuyện bắt bớ tù đày mà sợ.” Có lẽ ông thành thật tin như vậy. Nhưng chỉ ít ngày sau đó, ông bị bắt và không bao giờ về nữa.
Greta Thunberg và Fridays for Future Sweden
Chuyển Ngữ: Phạm Văn
Greta Thunberg tại buổi biểu tình ở Stockholm, Thụy Điển, phản đối cuộc tấn công của Israel vào Gaza, 24.11.2023. Ảnh: Anadolu/Getty Images
Lời người dịch: Do Thái …
Hieu Minh Nguyen
Ban Biên Tập chuyển ngữ
Hieu Minh Nguyen là nhà thơ, nghệ sĩ trình diễn đồng tính Mỹ gốc Việt. Anh là tác giả các tập thơ Not Here (Coffee House Press, 2018) và This …
Bà biết ông không còn sáng suốt như thời trai trẻ. Bà đã chuẩn bị cho cái ngày hình ảnh bà nhòe đi trong trí nhớ ông, và ông ngập ngừng nhìn bà, nói với bà bằng cái giọng rụt rè quen thuộc, “Xin lỗi, bà là ai; tôi có quen bà không?”
Cô bé ôm chặt lấy mẹ. Con có lạnh không? Dạ hơi hơi lạnh. Con nhìn trời xem có thấy ngôi sao lớn nhất kia không? Dạ có, mẹ ơi có phải ngôi sao đã chỉ đường cho ba vua đến hang Bê-lem nơi Chúa hài đồng được sinh ra phải không mẹ? Ờ, và nó vẫn toả sáng soi đường cho chúng ta. Họ nói chuyện không dứt, vì lạnh, vì sợ.
Trước năm giờ sáng tôi đã dậy. Thành phố vẫn mơ màng cơn say. Người trong nhà không ai thức vào giờ này, đèn sáng đột ngột khi mặt trời còn chưa ló là dấu …
Bình Luận mới