Tous les Éléments or Les Quatre Élément/ Tất Cả hay Bốn Nguyên Tố– sơn dầu trên bố- 70.8 by 106.5cm
Ragnar von Holten viết về tác phẩm này: “Bốn nguyên tố trong tranh– đất, lửa, không khí và nước – là đá, cánh chim, nhật thực và sóng biển. Những biểu tượng này không có gì khác thường; tuy nhiên, điều khiến chúng ta ngạc nhiên là sự miêu tả không gian nơi các nguyên tố này hội tụ. Tất cả được đặt tại rìa thế giới, ở một góc xa xôi nhất của địa cầu, nơi có bề mặt màu xanh dương. Giữa bờ và mặt biển là con mắt rực rỡ của mặt trời đang bị nhật thực; một chiếc lá nhỏ rung động ở tiền cảnh trống trải, đi kèm với một ‘đường may’ kỳ lạ của tia sét với những màu sắc của đất, không khí và nước trên đường chuyển động của ánh sét.”
Toyen (Marie Cerminová) là thành viên chủ chốt của phong trào Siêu Thực Tiệp Khắc. Bà chọn tên Toyen để bày tỏ quan điểm độc lập về giới tính (từ khước cách xác định giới tính trong tên họ: phụ nữ Tiệp phải có mẫu tự a ở cuối họ, và cái tên Toyen trong tiếng Tiệp có thể được hiểu là “cô ta là anh ta“).
Toyen tốt nghiệp Trường Mỹ Thuật Prague năm 1922, cùng năm đó, bà gặp họa sĩ kiêm nhà văn trẻ Jindrich Štyrský. Hai người sát cánh nhau trong mọi sinh hoạt nghệ thuật và triển lãm tại Tiệp Khắc và các quốc gia Âu châu khác. Năm 1923, cả hai tham gia nhóm Devětsil, là nhóm các nghệ sĩ tiên phong thử nghiệm các hình thức nghệ thuật và bày tỏ thái độ chính trị. Toyen là một nhân vật độc đáo trong cộng đồng các nghệ sĩ này.
Năm 1925, Toyen và Štyrský đến Paris và khởi xướng một phong cách nghệ thuật mới có tên là Artificialism (Chủ Nghĩa Nhân Tạo/Phản Hiện Thực). Trong tuyên ngôn, họ mô tả Artificialism là “dòng ý thức trừu tượng về thực tại, cấu thành từ những cảm thức mang chất thi ca về ký ức.” Họ đề xướng những cách tạo hình mới, chẳng hạn như nhỏ giọt hoặc phun sơn qua lưới, khuôn ép, và các vật thể khác nhau. Artificialism cũng tập trung vào việc khám phá các thuộc tính của sơn dầu và những chất liệu khác nhau.
Năm 1934, bà là một trong những sáng lập viên của Nhóm Siêu Thực Tiệp Khắc. Các bức tranh, bản vẽ, và tranh khắc của bà mang những biểu tượng phi thực, như bóng ma, ảo ảnh, vật thể trong mơ, và cả ám chỉ về tính dục. Trong thời kỳ Đức Quốc Xã chiếm đóng Tiệp, bà phải hoạt động bí mật và đã chạy thoát sang Paris trước khi Tiệp Khắc rơi vào tay Cộng Sản năm 1948.
“Tied and reconnected”/”Ràng Buộc và Tái Hợp”
Da Màu tiếp tục giới thiệu Toyen tuần này trong tinh thần “Cô Ta là Anh Ta” cùng truyện ngắn “Dị Miêu vs Nguỵ Khuyển” của Trần Thị NgH.
Trong tuần:
“Trên Gối Đá”- truyện ngắn của Haruki Murakami/Phạm Vũ Thịnh chuyển ngữ
“Mòn Mỏi Đợi Ai Đó Trở Về”- truyện ngắn của Hoàng Chính
“Tối và Sáng”- truyện ngắn của Trần C. Trí
“Một Xóm Đạo Ven Rừng”- tuỳ bút của Ngự Thuyết
“Dị Miêu vs Nguỵ Khuyển”- truyện ngắn của Trần Thị NgH.
“dic-chic, đỏm dáng độc tài”- nhận định của Peter York/Phó Từ chuyển ngữ
Tuần tới: truyện ngắn của Thu Phong; nhận định của Tino Cao, Bùi Vĩnh Phúc; truyện dài của Huy Nguyên (lần đầu cộng tác với Da Màu)…
Khi gặp cô, tôi là sinh viên năm thứ hai đại học, chưa đến hai mươi tuổi, và tôi đoán cô có lẽ giữa lứa tuổi hai mươi. Cả hai chúng tôi đều làm việc bán thời gian ở cùng một chỗ, cùng một thời kỳ. Thế rồi hoàn toàn tình cờ mà rốt cuộc chúng tôi đã qua đêm với nhau. Và rồi không bao giờ gặp lại nhau nữa.
Hàm ý lời đùa của Obama là: ông Trump không chỉ làm cho Nhà Trắng trở nên dung tục mà còn biến nó thành của riêng, thậm chí thành một câu lạc bộ kiểu Mar-a-Lago. Có mặt tại buổi tiệc hôm đó khi Obama thuyết trình, Trump nhìn giận dữ ra mặt. Nhiều nhà bình luận sau đó nói vui rằng chính trong tối hôm đó, Trump đã ‘hạ quyết tâm’ trở thành tổng thống.
Buổi tối trước khi tôi rời khỏi mảnh đất quê nhà tội nghiệp trong những ngày xưa cũ đó, tôi hãy còn một cái tên, Khiếm, như tất cả những ai chung quanh mình. Tôi …
Người đàn bà vẫn khóc, vẫn kể lể bằng cái giọng ướt sũng. Âm thanh quấn vào nhau. Như những ngụm hơi thở thoát vội qua chiếc cổ họng đang bị kẻ nào đó siết cứng. Tôi vẫn chỉ bắt được những chữ “Mẹ ơi!” Và nước mắt tôi lại tuôn ra như mạch nước ngầm vừa bị nhát cuốc nào đó khơi trúng.
Hồi nhỏ tôi là đứa học trò lười, bị điểm kém trong hầu hết các môn học. Tại trường bị cô giáo chê, về nhà bị bố la. Nhưng có một môn học tôi được …
Mười sáu năm trước Lâm Vị Miêu 18 tuổi, sau khi tốt nghiệp chương trình trung học phổ thông với số điểm vừa đủ đậu, nhờ may mắn hay phần số gì đó mà được …
Đà Lạt! Chiều xám đặc, ánh sáng dường như không len nổi qua ngôi miếu bỏ hoang, nhiều năm âm u với những mảng cỏ dại phủ đầy dưới chân, xung quanh là những tầng …
Bên kia đường, những người sinh viên của Phúc đang tuần tự lật tay cho người đàn bà xem bói. Mây nghe lạnh xương sống khi nhận ra miệng bà ta nói mà mắt cứ hướng về Mây, thỉnh thoảng mới nhìn xuống lòng bàn tay bọn trẻ. Bà ta muốn gì nơi mình?
Những người mới dần hiểu: đây không phải công ty, mà là đường dây lừa đảo xuyên quốc gia. Tiền ảo, cho vay nặng lãi, game, cá độ… được điều hành từ những nơi nầy. Họ – những sinh viên thất nghiệp, những người nghèo mơ đổi đời – bị biến thành công cụ.
Lúc này tôi run rẩy mất kiểm soát, đầu óc choáng váng như thể bị hàng trăm lần búa gõ liên hồi. Tôi ngất lịm đi trên giường. Từ trong cơ thể tôi, một đàn bướm xanh chui ra. Chúng như tiếp tục câu nói của tôi với ý thức:
“Để rồi chúng ta đánh mất tư cách cảm nhận đau khổ! Ta rơi vào vị trí chẳng thể nào kêu gào hay khóc lóc, chỉ có thể lạnh lùng đứng nhìn nỗi đau ấy trôi đi! Còn ta thì ức nghẹn phẫn uất với chính ta như một sự khổ đau mới!”
Chính nghĩa đứng về phía cơm gạo, thậm chí chính nghĩa còn đứng về phía khoai sắn. Đéo mẹ nó, cán bộ nói thì phải đúng bởi vì hàng ngày cán bộ được ăn no và cán bộ có súng còn anh là tù lúc nào anh cũng đói cũng lả đi đứng không vững thì anh phải sai anh phải học tập những điều tào lao người ta nói.
Người viết và người đọc gặp nhau qua một cuốn sách, người viết thèm viết cuốn sách để đời còn người đọc tìm một cuốn sách thấu tận tâm can. Đã mê đọc thì ai cũng đọc sách từ sớm với đủ loại sách từ kinh điển đến hiện đại. Tôi tự làm mình thiệt thòi khi khước từ văn hóa đọc, mãi đến khi theo nghề viết mới chịu đọc.
Doãn Quốc Sỹ là một trong những nhà văn hàng đầu của văn học miền Nam. Ông sinh năm 1923, tại tỉnh Hà Đông. Ngay từ thời trẻ ở miền Bắc, ông đã có ý …
Tôi không nhớ mình đã rẽ vào con phố này từ lúc nào. Có thể là vì đèn đỏ đổi màu, cũng có thể là vì bản “Les valses de Vienne” vang lên bất chợt …
Laszló Krasznahorkai tiếp cận nghệ thuật kể chuyện từ góc độ của hỗn loạn và thất bại. Những nhân vật của ông là những anh hùng điên hoặc các vị tiên tri bị đày ải bởi không gian và thời gian.
Các chủ doanh nghiệp mang gia đình sang Việt Nam được công ty trả tiền nhà và một phần học phí cho con em. Cứ thế, họ ồ ạt đổ bộ y như thời kỳ Gold Rush thế kỷ 19, thiết lập cộng đồng riêng với sinh hoạt chợ búa, siêu thị, nhà thờ, có cả trường mẫu giáo tiểu học trung học dạy bằng tiếng Hàn.
Như vậy chỉ có súng đạn là thứ vượt qua được mọi biên giới của con người. Và ngày nay, trong bối cảnh xã hội Hoa Kỳ, điều mà Thảo Trường ám chỉ vẫn hợp thời, hay là hợp thời hơn bao giờ hết. Nhãn hiệu Mỹ của Tu Chính Án thứ 2, gần như một thứ giấy phép hợp pháp cho phép những người quá khích và cuồng tín xử nhau bằng vũ khí do bất đồng chính kiến. Bạo lực chính trị mang nhãn hiệu Mỹ. Chuyện tranh giành lẽ phải và công lý trong xã hội phân cực bây giờ mang nhãn hiệu Mỹ. Nạn xả súng vào đám đông, trường học, nơi thờ phượng mang nhãn hiệu M (…) Tư tưởng và dự cảm chính trị sâu sắc của Thảo Trường đã mang lại tính phổ quát cho truyện ngắn này, dù đặt vào bất kỳ thời đại, xã hội hay cuộc chiến nào.
Mỗi thế kỷ đều có ít nhất một người chọn đi hết quãng trăm năm của nó bằng chữ nghĩa, coi chữ nghĩa như con đường vừa riêng tư vừa phổ quát để vượt thời gian. Thế kỷ hai mươi của Việt Nam có Doãn Quốc Sỹ. Ông không làm cách mạng, không diễn thuyết tranh luận, nhưng đời sống của ông lại là một bằng chứng về khả năng tồn tại của tinh thần tự do trong những giới hạn ngặt nghèo nhất.
Trong một đêm nhạc thính phòng trình bày nhạc Từ Công Phụng và Ngô Thụy Miên được tổ chức tại Vancouver, Canada, ít năm trước đây với sự có mặt của hai nhạc sĩ, tôi …
Những ai theo dõi đời sống chính trị Venezuela đều hiểu, Machado không đại diện cho Washington mà cho hàng triệu người Venezuela đã mất niềm tin vào một hệ thống quyền lực luôn tìm cách tước đoạt cả phẩm giá lẫn bát cơm của họ. Chính họ, chứ không phải Nhà Trắng, đã xuống đường đòi hỏi phải chấm dứt chế độ độc tài ở Venezuela.
Từ hơi thở của câu văn, thế giới của Krasznahorkai mở ra không như một tấm bản đồ mà như một trường tồn tại, nơi con người không còn giữ vị trí trung tâm. Ông nói: “we belong more to the world of animals; we are animals, we are just the animals who won”. Ở đây, “chiến thắng” không phải là kiêu hãnh mà là cay đắng. Chúng ta là loài vật đã chiến thắng, nhưng chính vì thế mà mất đi khả năng hòa hợp với thế giới.
Như đã dự cảm trong một status tôi viết cách đây hai tuần, linh cảm ấy hôm nay trở thành hiện thực. Ngày 9 tháng 10 năm 2025, Viện Hàn Lâm Thụy Điển đã chính thức công bố Giải Nobel Văn Chương năm nay thuộc về nhà văn Hungary László Krasznahorkai.
Bác sĩ bảo: đi bộ tốt cho sức khỏe
nhất là khi vừa ốm dậy
Tôi tự lôi mình vào ánh sáng
lặp lại nhịp điệu bước chân
vá mặt đường loang lổ
Ừ mà nếu sợi cước đứt được. Con cá sẽ thoát chết, ông già sẽ tiếc rẻ nhưng Tuyên sẽ hài lòng. Có thể đứt lắm chứ. Sợi cước thật nhỏ bé và trong vắt. Con cá lại to. Ông già cũng cố trì kéo, đứt là phải. Một cách giải quyết êm đẹp nhất, ông già có tiếc cũng không trách cứ gì được, vì đó là số mạng con cá.
Cách đây năm ngày, Thuận gửi qua email cho tôi bản thảo tiểu thuyết B-52 của chị. Tôi đang bận với nhiều việc riêng, nhưng ngay khi mở tập bản thảo ra, tôi đã bị hút vào những trang chữ, đọc một mạch gần như không dừng lại.
Ngày tôi lên tám, gia đình theo cha di chuyển vào Quy Nhơn, một vùng mới được chính phủ Quốc gia tiếp thu. Sau những năm dưới ách cai quản của Liên khu 5 Việt …
Tôi xin nói thẳng: từ rất lâu, tôi đã mang trong mình những ý nghĩ về cái chết. Nhiều lần, trong những khoảnh khắc tĩnh lặng hoặc tuyệt vọng, tôi tự hỏi: tự sát là một lối thoát, một sự giải phóng hay chỉ là ngõ cụt cuối cùng của một tâm hồn kiệt sức?
Lời người dịch:
Carnival là lễ kỷ niệm cơ hội được tận hưởng những thú vui trong cuộc sống. Nhiều năm trước khi khám phá ra Tân Thế giới, Giáo hội Công giáo ở Ý đã …
Bình Luận mới