Sednaya, phía bắc Damascus, là một trong những nhà giam khét tiếng nhất trên thế giới. © Moises Saman / Magnum Photos-
Moises Saman, người được giải Pulitzer 2025 về thể loại Feature Photography (nhiếp ảnh chủ đề), với những bức ảnh phô bày sự kinh hoàng của chế độ Assad ở Syria, chụp ở Damascus và các vùng lân cận sau khi chế độ độc tài này xụp đổ vào tháng 12, 2024. Ống kính của Moises Saman đã ghi lại bằng chứng về sự tra tấn và tàn sát tại cại các nhà xác, nhà tù, nghĩa địa, và sự điêu tàn, tang tóc trên đường phố. Tính đến năm ngoái, ước tính số người dân Syria bị chế độ sát hại kể từ năm 2011 đã lên tới 620,000 người, và 14 triệu người — hơn một nửa dân số cả nước — đã mất nhà cửa.
Một người đàn ông đứng trong nghĩa trang bị bỏ bom ở Jobar, một trong những khu vực giao tranh ác liệt nhất trong cuộc nội chiến. © Moises Saman / Magnum Photos
Sednaya, Syria. © Moises Saman / Magnum Photos
Ngoài nhiếp ảnh, trong tuần này Da Màu cũng giới thiệu nhà văn/nhà thơ người Palestine: Mosab Abu Toha đã nhận giải thưởng Pulitzer về thể loại văn bình luận, qua bốn bài tiểu luận ghi lại cuộc sống và sự thống khổ của người Palestine ở Gaza trong bối cảnh bị Israel xâm lược sau biến cố Hamas khủng bố vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, cùng bài tổng hợp xoay quanh Pulitzer văn chương dành cho cuốn James của Percival Everett.
Trong tuần:
“Quan Niệm của Kant và Heidegger về Tính Riêng của Sự Vật”- chuyên luận triết học của Nguyễn Quỳnh
”James và Những Sự Kiện Đàng Sau Giải Pulitzer 2025”- tổng hợp của Đặng Thơ Thơ
“Khúc Cầu Hồn cho Một Trại Tị Nạn”/”A Requiem for A Refugee Camp”- bình luận của Mosab Abu Toha / Trần C. Trí chuyển ngữ
“Cái Bóng”- thơ Lê Sông Văn
Chuyên đề 50 Năm Văn Học Việt Nam Hải Ngoại (1975-2025):
”Tình Trạng Lão Hoá trong Sinh Hoạt Văn Học- nhận định của Nguyễn Mộng Giác (Nguồn: Tạp Chí Văn Học số 153-154)
”Người Chú”- truyện ngắn của Trần Doãn Nho (trích Tạp Chí Văn Học số 99)
Người Đi Chân Đất- chương 7- trường ca của Nguyễn Đức Tùng
người chú
Pháp trường là một triền núi vắng vẻ, ở khá xa thành phố. Nói là pháp trường, chứ thực ra chỉ là một bãi đất trống, với một cái cọc để trói tử tội, và một cái hố vừa đào chiều hôm trước. Chỗ bắn thay đổi luôn, mỗi nơi thường chỉ dùng cho một vụ xử.
Tình trạng lão hoá trong sinh hoạt văn học
(Nguồn: Tạp Chí Văn Học số 153-154)
Không biết từ lúc nào, ban biên tập các số báo Tết Việt ngữ có thông lệ tổng kết tất cả những gì xảy ra trong năm, xem bài …
KHÚC CẦU HỒN CHO MỘT TRẠI TỊ NẠN
Mosab Abu Toha là nhà văn, nhà thơ, học giả và quản thủ thư viện người Palestine từng sống ở dải Gaza. Ông được trao giải Putlizer 2025 về bình luận qua loạt bài về …
B-52 (Chương 1)
Thuận
Tác giả của mười tiểu thuyết, Thuân sống ở Pháp từ năm 1991 và viết văn bằng tiếng Việt lẫn tiếng Pháp. Tác phẩm của cô là đề tài nghiên cứu tại các trường đại …
ĐẠI NẠN LỚN NHẤT
Trích đoạn hồi ký Đi Tìm Thời Gian Đã Mất
Sáng sớm ngày 10 tháng Ba năm 1975, sinh viên Việt Nam thức dậy kinh hoàng với tin Ban Mê Thuột, một thị trấn lớn ở vùng …
vịnh thái lan
Có một hòn đảo nổi tiếng vì được nhắc nhiều những năm tám mươi, nơi giam giữ hành hạ những người vượt biển, đảo Kohkra. Trong lịch sử của nó, có một giai đoạn 22 ngày đêm, 500 tên cướp biển thay nhau hãm hiếp nhiều phụ nữ nhiều lần, với 57 tàu đánh cá của Thái tham dự.
Như Một Niềm Riêng
Bỗng nhiên ngồi bật dậy viết tung toé kẻo trễ.
BÀI TẬP bis
Tôi ngụ cư như tôi ngự cu
Tôi cay đắng như tôi căng đáy
Tôi mài kéo như tôi mèo cái
Tôi hiện đại …
Lịch sử truyền giáo và chữ quốc ngữ – Chương 11: Trương Vĩnh Ký (1837-1898) – Phần III: Vinh dự lầm than
Cuộc du lịch «vĩ đại và hoành tráng» quá, tạo tất cả điều kiện cho Trương Vĩnh Ký trở thành nhà bác học tương lai. Nhưng cũng có chỗ khiến ta hơi áy náy: Phan Thanh Giản lấy tiền đâu ra để dẫn cả đoàn hơn sáu chục người đi khắp Âu châu chơi trong tám tháng như thế?
Mẹ Tôi
Tôi nhìn thấy cái chết của tôi ở nơi mẹ tôi. Tôi thấy bà ngồi đó, trên bậc cửa, buổi sáng, nhận tin dữ về tôi từ một người lạ. Mẹ tôi mảnh người, giọng …
người đi chân đất – chương 6
Chào Sri Lanka, chúng tôi đã tới.
Đã được chào đón. Một ca sĩ đã hát. Đã bị vây khổn.
Đã thoát. Chúng tôi đã đi qua đất nước Lào và Thái Lan, Mã Lai và Nam Dương
Xinh đẹp. Chúng tôi đang đi vào cánh rừng của các bạn, bên đường
Chùm Thơ Lê An Thế
lịch sử đã lột da
và cũng không còn một chỗ trống
cho hàng triệu bóng ma chết trận từ hơn 50 năm trước
quay về vần vũ trên trời.
TỔ QUỐC TRĂM NĂM – Chương Tám – trích đoạn tiểu thuyết
Hai mươi mốt tháng Tư, nhà hai mươi ba biên chế toàn diện. Nghĩa là mọi người được chia tổ lại và hai phần ba di chuyển lên khu trên. Hảo, Uy, anh Tấn và …
Lịch sử truyền giáo và chữ quốc ngữ – Chương 11 – Trương Vĩnh Ký (1837-1898) – phần II – Sự phục hồi tên tuổi Trương Vĩnh Ký
Đến đây, một câu hỏi quan trọng cần nêu ra: Tại sao sau ba mươi chín năm bị quên lãng (1886-1925), Trương Vĩnh Ký lại được chính phủ thực dân phục hồi tên tuổi dưới danh nghĩa Nhà ái quốc và Nhà bác học?
Bà Xã Trong Văn Chương
“Bà xã khỏe không?”. Phải hiểu là ông bạn vừa hỏi thăm vợ mình. Thường chúng ta trả lời: “Cám ơn bạn. Nhà tôi vẫn thường”. “Nhà tôi” có lẽ là một từ rất Việt. …
Về vấn đề ngôn ngữ và sự sáng tạo của nhà văn, nhà thơ (phần 2/2)
Trong suy nghĩ của tôi, thời Tản Đà, trong thơ lục bát, người ta thường hay gieo vần và ngắt vần ở những quãng chẵn. Thơ, như thế, rất êm đềm, chảy thư thái một dòng. Dù sao, với con người nghệ sĩ Tản Đà, tôi không chắc câu thơ mà chúng ta đang thảo luận nhất thiết đã phải được ngắt như thế.
Năm mươi năm nhìn lại
Một nửa thế kỷ đã trôi qua. Năm mươi năm không phải là một thời gian ngắn, đã bao thăng trầm trải qua trong một đời người nhưng tại sao chúng ta không bao giờ …
người đi chân đất – chương 5
Con ngủ giấc ngàn năm của người thua cuộc
Của đứa trẻ mới ra đời, đứa trẻ chưa được ra đời
Của kẻ phạm tội chưa bao giờ được cởi trói
Con bắt đầu nhìn thấy thế giới trước khi nhìn thấy tâm hồn mình
Nhìn thấy bằng cách đứng trong sự sợ hãi, ngồi trong sự đói, đi trong nhẫn nhục
Và đi và đứng và ngồi và ý thức về thân thể như một đời sống khác
Thử tìm một lối tiếp cận văn sử học về hai mươi nhăm năm văn học Việt Nam hải ngoại 1975-2000
Hai mươi nhăm năm. Một phần tư thế kỷ. Khi nhìn lại chặng đường vừa qua của văn học Việt Nam, người ta nhận thấy do một tình cờ, một định mệnh hay một thần …
Ra Biển Thêm Một Lần
Một buổi chiều, cách đây rất lâu, tôi thấy tôi ở đang Việt Nam, một mình trên bãi biển Vũng Tàu, một thị trấn ven biển gần Sài Gòn, dõi mắt ra biển khơi. Cuộc chiến đang diễn ra một cách khốc liệt. Huế và Đà Nẵng đã thất thủ.
một giờ trực canh
Gần đây trong khi lục lọi đống giấy tờ cũ tôi bất ngờ phát hiện tấm thẻ căn cước quân nhân của mình, tấm thẻ với bức ảnh tôi thời còn trẻ măng, trên ve …
Dịch phẩm tiếng Nhật Buớm Trắng của Nhất Linh
Bướm Trắng là cuốn tiểu thuyết phân tách tâm lý thường được giới phê bình văn học đánh giá là sâu sắc nhất của nhà văn Nhất Linh.
Tác phẩm này xuất bản lần đầu …
mầu son cũ
(Để nhớ lại một màu son)
Người đàn bà trẻ tìm thấy đoạn văn viết ngắn dưới đây trên trang mạng riêng của Mẹ, bằng tiếng Việt Nam, khi chị vào máy tìm hồ sơ …
mấy sông cũng lội… (kỳ 10)
“Hồi đó, bọn cướp có làm gì Thủy không?” Thu Trang bật ra một câu hỏi tàn nhẫn. “Why not?” Mắt Jenny tròn lên, rực lửa trong một thoáng ngắn ngủi. “Of course, they did. Nếu không thì đâu còn là pirates nữa!”
Nhìn lại một năm [1995] văn chương hải ngoại
(Nguồn: Văn Học số 117&118-Xuân Bính Tý, 1996)
·
Năm 1995 đánh dấu hai mươi năm trưởng thành của cộng đồng tị nạn Việt Nam hải ngoại, nên trong tất cả mọi ngành sinh hoạt, người …
Về vấn đề ngôn ngữ và sự sáng tạo của nhà văn, nhà thơ (phần 1/2)
Bóng tà tà dương, trong cái nhìn của tôi trên mặt ngữ pháp để thử lý giải câu thơ của Tản Đà—một câu thơ mà tôi nghĩ là có thể có nét sáng tạo đặc biệt—từ bài Mấy Suy Nghĩ Thơ, tôi đã nghĩ là nó không thể là một kết hợp của hai danh từ kép bóng tà và tà dương. Nó phải là một mệnh đề…
Tâm Thức Lưu Đày và Thân Phận Chính Trị của Một con người
Khi tôi chết nỗi buồn kia cũng hết
đời lưu vong tận tuyệt với linh hồn[1]
Biến cố chính trị minh định thân phận chính trị[2] con người. Bởi chính con người tạo ra biến cố mà …
mấy sông cũng lội… (kỳ 9)
Người đàn ông nhổ nước miếng xuống đất một cách khinh miệt.”Tại sao nó không tự tử?” “Ông nói ai?” Thu Trang bất giác đưa tay sờ lên tấm thẻ tị nạn cứng cạnh nằm trong túi áo. Người đàn ông hằn học, “Tại sao nó nằm đờ ra đó mà hưởng, tại sao nó uốn éo bàn chân, tại sao nó nắn bóp hai vai thằng Thái Lan? Tại sao? Lẽ ra nó phải cắn lưỡi tự tử chứ… Tại sao? Tại sao. Hả trời?”
Bình Luận mới