Installation câm theo Warhol, Dada và Celan

Hãy tưởng tượng, một không gian rộng lớn, im lặng của chợ Costco … chung quanh treo chân dung phóng lớn của những người đeo khẩu trang với các kiểu vẽ sặc sỡ, và ở giữa là mười diễn viên đứng cách nhau hai mét, với khẩu trang lụa lập lòe dưới ánh đèn màu, ra dấu với nhau bài thơ Corona (Hào Quang) của Paul Celan, như một hợp tấu câm vượt qua mọi ngôn ngữ và khổ ải.

Bướm Vàng. Lại Thanhhà

Sự giao hưởng giữa tiếng Anh và tiếng Việt tạo ra những trường hợp trào lộng, giúp vui cho những độc giả nào hiểu tiếng Việt. Khi Hằng nói tiếng Anh, giọng phát âm đặc Việt Nam và khả năng ngữ âm của cô được diễn đạt qua tiếng Việt. Thí dụ, cô nói “Du ri-eo cao-bồi? Du đu nót nô.” Thay vì “You are [a] real cowboy? You do not know.”

BÀI HỌC DƯƠNG CẦM

Lu thân mến,

Tôi nhớ đã có lần nói với bạn rằng em trai Rick của tôi là một nhạc sĩ vĩ cầm và dương cầm, thầy piano của cậu ấy vừa mới qua đời. Rick liên lạc với tất cả các học trò của thầy và đang chuẩn bị một buổi lễ tưởng niệm dành cho người quá cố. Nhân tiện tôi hỏi cậu ấy, một bài học dương cầm thì gồm có những thứ gì trong đó, và đây là câu trả lời. Tôi nghĩ có lẽ bạn sẽ thích.

Một Người tên là Bìm-Bịp / A man named Coucal

Không về Bìm-Bịp buồn chi,
Ra đồng chỉ thấy hoa Quỳ mãi rung.
Phải chi Bìm-Bịp bay đi với em?
Liệu Bìm-Bịp có biết bay không?

Blemishes/ Trổ Đồi Mồi

Tưởng đâu đã khô héo, nhưng không, chỉ cần một cú nhấp chuột Thị liền sóng sánh. Triệu triệu người đã và đang mò lên youtube để nghe và ngó Khatia Buniatishvili, có ai trong số này bản lai diện mục truy lùng ra chân tướng của mình như Y Thị? / Y Thị thought she had withered, but a single mouse click and she can undulate. Millions and millions of people visit Youtube to listen to and watch Khatia Buniatishvili, but how many of them have found their real “self”?

Trích [ĐÃ LÀ MỘT PHIỀN TOÁI] / Excerpts from [JUST A NUISANCE]

Tôi biết trái tim chằng chịt vết thương
trái tim chưa bao giờ lành lặn
chẳng cầu được khâu vá
Khẩn nài vài nhát cắt sâu

Làm thế nào để ăn một bài thơ / How To Eat A Poem

Cắn đi. / Dùng những ngón tay cầm nó lên và liếm nước ngọt có /
thể chảy xuống cằm bạn. / Nó đã chín và ăn ngay bây giờ được rồi, chỉ còn chờ bạn thôi.
Bite in. / Pick it up with your fingers and lick the juice that
may run down your chin. / It is ready and ripe now, whenever you are.

Đọc và Dịch “Dance Me To the End of Love” / ”Dìu Nhau Cho Đến Tận Cùng Sắt Son” của Leonard Cohen

Tôi đã chọn động từ “dìu” như một ý tưởng gần nhất với sự hỗ trợ, che chở, trong một tình yêu/hôn nhân bền bỉ và tương đồng …. Khái niệm sắt son của Cohen là một khái niệm tương đối dựa trên Thiền học: tình yêu có thể dài lâu như tuổi thọ của đôi tình nhân, nhưng cũng có thể chỉ bằng một sát na, hay độ thời gian của một bài hát, một bản khiêu vũ.

Trải Nghiệm Học Thuật: Thơ (Tính) Củ Hành

Hầu hết những bài thơ hay trên thế giới từ giữa thế kỷ 20 là những bài thơ trong dạng củ hành. Nhiều lớp vỏ bao chặt, vây kín những gì bí ẩn ở trong lõi …. Nghệ thuật thơ gọi là “Lợp Tứ”: nhà thơ tạo bài thơ có nhiều lớp tứ bao bọc hoặc liên hệ với nhau để diễn đạt ý nghĩa.

THÁNG TƯ- APRIL

 
LTS: “Tháng Tư” của Lê An Thế được sáng tác vào năm 2007 và được Lê Đình Nhất Lang chuyển ngữ năm 2010. Vào lúc 10:00 sáng ngày 30/4/2019, bài thơ này đã được …

trong chuồng mưa máu / in the pen of rain and blood

chiều mật độ phi thường xoay trục thành hình
phông chữ biểu bì xâm trên không khí tỳ vết

glow-in-the-dark insatiable boulder
the privatization of hope

Tôi không muốn gặp ánh mắt những bà mẹ nghèo … / I want to unmeet the eyes of mothers ….

Kundera bảo rằng đời lưu vong nhẹ khôn kham nhưng tôi nghĩ nó là một trĩu nặng bủa vây bởi nhẹ hẫng, để giúp kẻ lưu vong nổi trôi không bị chết đuối và cũng không bao giờ dám nhìn lại. Lưu vong là sự diễn lại liên hồi cảnh tượng Pietà trước ánh mắt hai chiều của thần Janus. / My favorite Czech writer thinks of exile as an unbearable state of lightness. I think it’s heaviness enshrouded in lightness, so the exiled can float, and not look backward ….

NHỮNG NGỌN ĐỒI VOI TRẮNG

Mình có thể có cả thế giới”.
“Không đúng. Mình không thể”.
“Mình có thể đi khắp nơi”.
“Không đúng. Nó không còn là của chúng mình”.

ĐỌC BÁO

Thế rồi, tôi đang cầm tờ báo trên tay thì có tiếng người ở ngoài cửa. Vì rất ít ai đến cửa sau nên tôi biết ngay là có điều bất thường, và tôi đoán không sai. Đó là gã đàn ông báo đăng vừa trốn khỏi tù hôm qua. Hắn muốn biết hắn có thể vào nhà, cưỡng hiếp và hành hung tôi một chút được không.

Những vật không cần thiết

Chẳng hạn ta có con cái, chúng lớn lên và ta đã chấp nhận điều đó, và rồi khi ta lục lọi trong kho và kìa, nó đó, đứa con đầu tiên, vẫn như ngày xưa – mới một tuổi rưỡi, vẫn chưa biết nói, thơm tho như bột yến mạch và xốt táo, khóc sưng cả mặt, thất lạc nhưng tìm lại được, đang chờ ta bao chục năm nay đằng sau cái rương đồ cũ trong kho …

15 năm nhìn lại…

Con người phản chiến lược luôn giữ sự tôn trọng đối với mọi lựa chọn độc dị/đặc thù, và canh giữ không để quyền lực đè bẹp một ai, kể cả khi nó đưa đám đông giật lùi hay đi tới. Cũng như Foucault, tôi muốn can đảm nhận rằng: những năm ấy chúng tôi đã xứng đáng là người trí thức … / Like Foucault, I wish to assert with candor: in those years, we were behaving as genuine intellectuals.

Bob Dylan: Nghịch Lý Giữa Vô Hình và Đa Diện

Khái niệm đa-diện-nhưng-vô-hình của Dylan thật ra rất quan trọng đối với ông. Nó thể hiện sự tự do tột cùng của một nghệ sĩ. Không ai có thể bắt hay giam giữ một sinh vật vô hình nhưng đồng thời có khả năng biến hóa thành bất cứ một thứ gì khác.

Những con sông / Rivers

Tôi đã sống ở thành phố này hơn 40 năm. Chúng tôi không sống gần bên sông, nhưng thành phố được nuôi dưỡng bởi một con sông đẹp chảy qua trái tim của nó. Mỗi sáng khi tôi đi qua cầu bắc ngang con sông để tới sở làm, tôi vẫn nghĩ mình may mắn xiết bao để sống và làm việc ở một thành phố đẹp và thanh bình như thành phố này.

Chim Trên Vòng Dây Kẽm / It Seems the Better Way

Như một con sâu trên móc lưỡi câu
Như một hiệp sĩ từ một pho truyện cổ
Ta để dành những dải ren tơ cho người.

Cách Phát Ngôn Thơ / How to Speak Poetry

Bài thơ trên hết là bản thông tin. Nó là Hiến Pháp của nội quốc. Nếu mày đề xướng và thổi phồng nó với những mục đích cao siêu thì mày chẳng khá hơn đám chính khách mà mày khinh bỉ. Vì mày lúc đó chỉ là đứa phất cờ tuyên dương lòng yêu nước cho thứ tình cảm rẻ tiền. Hãy nghĩ về chữ nghĩa như khoa học, thay vì nghệ thuật.

Bob Dylan – Nobel Văn Học 2016: Một Sự Kiện Phức Tạp

Một chữ thường hiện đi hiện lại trong các bài hát là circus (gánh xiếc) khiến những kẻ ái mộ Bob Dylan nhớ đến khoảng đời cầm ca lang bạt của ông trước khi thành ngôi sao độc sáng. Nhưng trò xiếc circus còn là ẩn dụ để ví von không gian dystopia của văn minh tranh đua vật chất trống vắng các ý nghĩa và giá trị.

khi

Khi ra đi, nó không biết chờ
Khi ra đi, nó không biết nói
Khi ra đi, nó không biết gọi
Khi ra đi, chỉ biết ra đi

giản thiểu/minimalist

Có ra đi, có chẳng thèm tới
bạn bên trời là bạn cơi mây
giản thiểu buổi thơ, người chẳng thiết rượu
câu hài ngựa tải nhoẻn cỏ [đủ để] gây men
Because we leave, we arrive, like it or not
Friends from a distance are folks knocking at my door of bursting clouds
Keep the reading to the necessary list of three, but then found out someone

lưu diệu vân, lưu mêlan & nhã thuyên: into the gate of imagination

Bài nhận định về tập thơ Poems of Lưu Diệu Vân, Lưu Mêlan & Nhã Thuyên (do Vagabond Press xuất bản) của tác giả/dịch giả Trịnh Y Thư được viết bằng Anh ngữ, và sau đó được Thái Hà chuyển sang Việt ngữ. Bài viết không chỉ đề cập đến phong cách và chủ đề sáng tác của ba tác giả nói trên, mà còn thảo luận về những tác giả Việt Nam quen thuộc, cũng như phản ảnh quan niệm riêng của Trịnh Y Thư về thơ Việt

Sao chổi / Comets

Sao chổi – một cộng hợp của tuyệt đối tối
không mang theo tải trọng nào ngoại trừ chính nó
và lửa trời, ngoài trái đất trái đai,
và không gian, những câu hỏi cuối ngày,

It may, yet
when it’s a catch,
it’s not a comet but the wish
itself. A sum
of darkness
carrying no payload but extraterrestrial fire
and space, late-hour questions,

lối thoát giọt đỏ / the bindi escape

bắn đạn bạc xuyên qua cánh hoa mỏng tựa giấy tro
dẫn dắt một chiếc la bàn lạc đường về đúng hướng bằng một chuỗi câu hỏi
cải tử đất chết theo thời gian với một cái xẻng thủng bị thương
làm nứt một cái lư bằng ý chí
nhổ gai khỏi những con mắt đờ đẫn
mũi nhọn lời xin lỗi

making silver bullets pass through ash-thin petals,
leading a lost compass back on its track with a string of questions
resurrecting timeworn earth with a punctured shovel
cracking open an urn with will
picking thorns out of glassy eyes
the pinpoint of apologies

Trở về, căn bản / Back, to the Basics

Một đảo mây nổi
đã ở đó với mi nhiều ngày
Mưa tới từ hướng Bắc, đánh ran từng trận, những trận mưa thời khoản hạn định
Tôi còn nợ quý vị bao nhiêu?

An island of white cumulus
that have been with you for days
Rains come from the North side, pattering, in installments
How much did I still owe?

Uất kim hương đầu / First Tulips

Những cánh uất kim hương đầu bao giờ cũng bị hiểu lầm
không như hồng nhung,
hay anh đào.