chiều mật độ phi thường xoay trục thành hình
phông chữ biểu bì xâm trên không khí tỳ vết

glow-in-the-dark insatiable boulder
the privatization of hope

Kundera bảo rằng đời lưu vong nhẹ khôn kham nhưng tôi nghĩ nó là một trĩu nặng bủa vây bởi nhẹ hẫng, để giúp kẻ lưu vong nổi trôi không bị chết đuối và cũng không bao giờ dám nhìn lại. Lưu vong là sự diễn lại liên hồi cảnh tượng Pietà trước ánh mắt hai chiều của thần Janus. / My favorite Czech writer thinks of exile as an unbearable state of lightness. I think it’s heaviness enshrouded in lightness, so the exiled can float, and not look backward ….

Mình có thể có cả thế giới”.
“Không đúng. Mình không thể”.
“Mình có thể đi khắp nơi”.
“Không đúng. Nó không còn là của chúng mình”.

Thế rồi, tôi đang cầm tờ báo trên tay thì có tiếng người ở ngoài cửa. Vì rất ít ai đến cửa sau nên tôi biết ngay là có điều bất thường, và tôi đoán không sai. Đó là gã đàn ông báo đăng vừa trốn khỏi tù hôm qua. Hắn muốn biết hắn có thể vào nhà, cưỡng hiếp và hành hung tôi một chút được không.

Chẳng hạn ta có con cái, chúng lớn lên và ta đã chấp nhận điều đó, và rồi khi ta lục lọi trong kho và kìa, nó đó, đứa con đầu tiên, vẫn như ngày xưa – mới một tuổi rưỡi, vẫn chưa biết nói, thơm tho như bột yến mạch và xốt táo, khóc sưng cả mặt, thất lạc nhưng tìm lại được, đang chờ ta bao chục năm nay đằng sau cái rương đồ cũ trong kho …

Con người phản chiến lược luôn giữ sự tôn trọng đối với mọi lựa chọn độc dị/đặc thù, và canh giữ không để quyền lực đè bẹp một ai, kể cả khi nó đưa đám đông giật lùi hay đi tới. Cũng như Foucault, tôi muốn can đảm nhận rằng: những năm ấy chúng tôi đã xứng đáng là người trí thức … / Like Foucault, I wish to assert with candor: in those years, we were behaving as genuine intellectuals.

Khái niệm đa-diện-nhưng-vô-hình của Dylan thật ra rất quan trọng đối với ông. Nó thể hiện sự tự do tột cùng của một nghệ sĩ. Không ai có thể bắt hay giam giữ một sinh vật vô hình nhưng đồng thời có khả năng biến hóa thành bất cứ một thứ gì khác.

Tôi đã sống ở thành phố này hơn 40 năm. Chúng tôi không sống gần bên sông, nhưng thành phố được nuôi dưỡng bởi một con sông đẹp chảy qua trái tim của nó. Mỗi sáng khi tôi đi qua cầu bắc ngang con sông để tới sở làm, tôi vẫn nghĩ mình may mắn xiết bao để sống và làm việc ở một thành phố đẹp và thanh bình như thành phố này.

Như một con sâu trên móc lưỡi câu
Như một hiệp sĩ từ một pho truyện cổ
Ta để dành những dải ren tơ cho người.

Bài thơ trên hết là bản thông tin. Nó là Hiến Pháp của nội quốc. Nếu mày đề xướng và thổi phồng nó với những mục đích cao siêu thì mày chẳng khá hơn đám chính khách mà mày khinh bỉ. Vì mày lúc đó chỉ là đứa phất cờ tuyên dương lòng yêu nước cho thứ tình cảm rẻ tiền. Hãy nghĩ về chữ nghĩa như khoa học, thay vì nghệ thuật.

Một chữ thường hiện đi hiện lại trong các bài hát là circus (gánh xiếc) khiến những kẻ ái mộ Bob Dylan nhớ đến khoảng đời cầm ca lang bạt của ông trước khi thành ngôi sao độc sáng. Nhưng trò xiếc circus còn là ẩn dụ để ví von không gian dystopia của văn minh tranh đua vật chất trống vắng các ý nghĩa và giá trị.

Khi ra đi, nó không biết chờ
Khi ra đi, nó không biết nói
Khi ra đi, nó không biết gọi
Khi ra đi, chỉ biết ra đi

Có ra đi, có chẳng thèm tới
bạn bên trời là bạn cơi mây
giản thiểu buổi thơ, người chẳng thiết rượu
câu hài ngựa tải nhoẻn cỏ [đủ để] gây men
Because we leave, we arrive, like it or not
Friends from a distance are folks knocking at my door of bursting clouds
Keep the reading to the necessary list of three, but then found out someone

Bài nhận định về tập thơ Poems of Lưu Diệu Vân, Lưu Mêlan & Nhã Thuyên (do Vagabond Press xuất bản) của tác giả/dịch giả Trịnh Y Thư được viết bằng Anh ngữ, và sau đó được Thái Hà chuyển sang Việt ngữ. Bài viết không chỉ đề cập đến phong cách và chủ đề sáng tác của ba tác giả nói trên, mà còn thảo luận về những tác giả Việt Nam quen thuộc, cũng như phản ảnh quan niệm riêng của Trịnh Y Thư về thơ Việt

Sao chổi – một cộng hợp của tuyệt đối tối
không mang theo tải trọng nào ngoại trừ chính nó
và lửa trời, ngoài trái đất trái đai,
và không gian, những câu hỏi cuối ngày,

It may, yet
when it’s a catch,
it’s not a comet but the wish
itself. A sum
of darkness
carrying no payload but extraterrestrial fire
and space, late-hour questions,

bắn đạn bạc xuyên qua cánh hoa mỏng tựa giấy tro
dẫn dắt một chiếc la bàn lạc đường về đúng hướng bằng một chuỗi câu hỏi
cải tử đất chết theo thời gian với một cái xẻng thủng bị thương
làm nứt một cái lư bằng ý chí
nhổ gai khỏi những con mắt đờ đẫn
mũi nhọn lời xin lỗi

making silver bullets pass through ash-thin petals,
leading a lost compass back on its track with a string of questions
resurrecting timeworn earth with a punctured shovel
cracking open an urn with will
picking thorns out of glassy eyes
the pinpoint of apologies

Một đảo mây nổi
đã ở đó với mi nhiều ngày
Mưa tới từ hướng Bắc, đánh ran từng trận, những trận mưa thời khoản hạn định
Tôi còn nợ quý vị bao nhiêu?

An island of white cumulus
that have been with you for days
Rains come from the North side, pattering, in installments
How much did I still owe?

Những cánh uất kim hương đầu bao giờ cũng bị hiểu lầm
không như hồng nhung,
hay anh đào.

nhưng một bản dịch chính xác là thế nào?

và những từ ngữ đang hóa bê tông trong mực của những trang giấy cuối cùng phải mang hình hài của nó?

“tôi biết những điều không trở lại nhưng không biết điều sẽ đến”

(dấu vết của khoảng trống)

Chào BBT,

Mới thử một cách gởi hình – một bắt chụp khoảnh khắc – và giờ phải thêm lời, nếu không các bạn có thể hoang mang tại sao có tấm hình này. Nó là một Chúc mừng Giáng Sinh tất nhiên rồi, từ Mt. Waverley

Hai gã đàn ông đào xuống đất một cái hố. Nó rộng rãi và tương đối ấm cúng. Như một cái huyệt. Nơi người ta cố thủ.

Trước mặt họ là khẩu súng. Một kẻ đã phát minh ra nó, để người ta có thể dùng nó bắn vào con người. Thường người ta chẳng quen biết gì những con người đấy. Người ta còn không hiểu ngôn ngữ của họ

Thế căn nhà của ông nhất định bị trúng bom vào lúc hai giờ rưỡi, một người đàn ông vừa nói vừa nghiêm trọng trề môi dưới. Cái này tôi vẫn thường nghe. Khi quả bom rơi xuống, đồng hồ đứng lại. Đấy là do sức ép

Chúng tôi đứng giữa vài cội hắc dương. Có cái gì hơi sáng nằm kia. Đi, Radi nói, mình nằm ở đấy. Tôi thấy một bộ xương người, như là cái tôi từng biết trong trường học.

Tôi chưa bao giờ gặp ông, nhưng cảm thấy bàng hoàng sau khi đọc bài Cuộc đời tôi ông viết trong trang xã luận của New York Times. Ông đã dùng cùng nhan đề của bài luận ngắn triết gia David Hume – cha đẻ của triết thuyết khai sáng ở Anh -.
I never met him, but was quite shaken reading his My Own Life in the New York Times Op Ed page. He uses the same title as the brief essay David Hume – forefather of British enlightenment –

Ở Rừng Thúy chúng tôi được hạnh phúc, nhưng thỉnh thoảng tôi cũng sợ. Tôi thấy một con rắn con, dài và mảnh như dây giầy, nở ra từ một cái trứng ở khe tủ quần áo trong phòng ngủ tháng Tư năm ngoái. Những con bọ nai – loại bọ gây bệnh Lyme – đã được phát giác trong phòng giặt ….

Emptied second glass
Moon turns white and eye turns black
Suddenly cracked face

Con hãy lấy tập vẽ của con, cọ vẽ và màu nước … hòa màu xanh lá cây (gruen), thật nhiều, với màu trắng (weiss), màu của hơi sương và hơi nước và tô thêm màu xanh nước biển (blau), 2 phần màu xanh lá cây và một phần trắng xanh (bleumarin) … thì con có thể thấy được phần nào màu xanh của mùa Thu [Huế.]

em có thương anh không
không

then we got maried
why