Chuyến xe lửa bị phục kích ít nhất mỗi tháng một lần, nhưng [người dân miển Nam] nói tới “các vụ tấn công” bằng giọng chấp nhận giống như khi nói về trận gió mùa ắt sẽ đến. Và họ tiếp tục đi chuyến xe này mỗi ngày. Chuyến đi nguy hiểm …. Đối với họ cuộc sống không hề thay đổi, và mối đe dọa của địch quân thì tiên đoán được và bất biến, tựa như thời tiết.

Từ sáng tới khuya, bất cứ lúc nào, vừa leo xuống các bậc thang dẫn vào thế giới ngầm dưới lòng đất, bạn sẽ thấy sự tất tả, bận rộn xuôi ngược của khối lượng khổng lồ những con người đang di chuyển nhanh như máy. Họ gần như chạy chứ không phải đi, từ ga này qua ga khác.

Người ta có thể nhìn vào Las Vegas khoảng một dặm (mile) xa, từ tuyến đường 91 mà không thấy nhà cửa, cây cối, chỉ có bảng hiệu. Những bảng hiệu đó, chúng trụ trên tháp cao, chúng xoay, chớp nháy, khi ẩn khi hiện, chỉ để tạo sự chú ý cặp mắt người nhìn.

Thời các Sa Hoàng, người dân không có cái gì, vì tất cả đều thuộc về triều đình. Thời Cộng sản, nhà nước và Đảng giàu mạnh, nhưng dân thì hoàn toàn vô sản. Trong khi thời Cộng Hoà ngày nay, cái gì cũng có, nhưng dân không có tiền mua

Seattle là một thành phố của nhiều biên cương, những tuyệt tác về kiến trúc và vô số ánh nhìn. Tôi cảm thấy mình như đi vòng vòng, rồi ở một khúc quanh nào đó bất ngờ khám phá ra một thế giới khác. Có thể Seattle là những hộp lồng vào nhau, hộp nhỏ trong hộp lớn hơn ….

Đầu tháng 8 năm nay có vài người bạn quí từ miền Tây sang chơi, tôi mừng/lo hết lớn. Lúc mọi người ở phi trường về, tôi mời đi ăn phở Đại Hàn. Ai cũng …

Cây trăm năm đã hiếm, cây chết trong rừng trăm năm mà vẫn còn ghi lại dấu vết màu thời gian càng hiếm biết bao! Bạn có thấy thân gỗ mục ấy có nói gì đâu, nhưng những bài học từ những thân gỗ im lìm ấy đã nói với bạn biết bao điều !

“Đại bác đêm đêm dội về thành phố, người phu quét đường dừng chổi lắng nghe.” Ca từ kia là đời sống thật của người dân Hội An một thời, là một tuổi thơ dữ dội của chính tôi, của … những người chưa đủ lớn để tham gia chiến tranh nhưng đã trải qua những ngày đội bom đạn đi học.

Khi chiếc ghe đưa chúng tôi trở lại Ghat thiêu người, khoảng mười giờ tối, xác người đàn bà quấn vải trắng không còn nằm trên bờ sông nữa. Bà có thể vừa hay đang được hỏa thiêu. Giàn hỏa là một lò lửa thấp chất đầy những thanh củi lớn, khi đó đang bốc lửa đỏ rực.

Không hiểu cớ sao nền văn minh huy hoàng đã một thời gieo ảnh hưởng toàn cõi Nam Á và Đông Nam Á, chợt dừng lại ở biên cương Đại Việt? Đoàn quân viễn chinh trang bị vũ khí tâm linh Ấn-độ giáo, Hồi giáo, Phật giáo cùng văn hoá ẩm thực cà-ri từ đại lục Ấn tràn qua Tích-lan, Miến-điện, Xiêm-la, Mã-lai-á, Chiêm thành, Ai-lao, lại không xâm nhập vào lãnh thổ Việt?

Ấn-độ là thánh địa cho muông thú. Rất nhiều giống thú được dân Ấn thánh hoá: Thần Hanuman là hoá thân khỉ, thần Ganesha là voi (thường đồng hành với chuột), và bò, hổ, rắn, chim công, lạc đà … Mỗi loài … được coi như linh thú thân cận với một vị thánh trong Ấn-độ giáo.

Chúng tôi đến Accra lúc ở đó đang bừng lên không khí chống Mỹ với biểu tình hàng ngày trước toà đại sứ Hoa Kỳ. Từ vài năm qua, sau khi Trung úy Jerry Rawlings lên nắm quyền lãnh đạo bằng đảo chính, tình hình chính trị trở nên bất ổn với nghi ngờ có người Mỹ nhúng tay.

Lang thang trong Quảng Trường Thiên An Môn, tôi cảm giác như đi vào một quá khứ thụt lùi nhanh chóng. Có lẽ cũng vì mùi than cháy nồng trong không khí Bắc Kinh, một thứ mùi mà cho tới ngày nay tôi vẫn kết hợp với thứ Chủ Nghĩa Cộng Sản mà tôi nhớ được từ chuyến thăm viếng Tiệp Khắc thuở ấu thơ.

Chúng ta có thể “đi” nhờ vào con mắt và cái nhìn người khác , như qua phim ảnh, tài liệu, tra khảo…, nhưng cái “đi” và nhìn của mỗi người mới thật sự mang thêm cho chính mình những cảm xúc, suy nghĩ cùng kinh nghiệm sống. Chúng có những giá trị riêng, khó có thể thay thế bằng sách vở.

Sông Nho Quế
Chợ Đông Văn
Phố cổ Đông Văn

Chúng tôi đi về hướng chỉ tay của tượng Chúa đến khi chạm bờ biển rộng. Ở đó mỗi ngày mặt trời cắm lên mặt nước. Bãi cát trải dài những bố cục nhô nhấp tròn và những người đàn ông miệng dính đầy muối mặn.

trong khi những người làm thơ, những người bạn tôi yêu từ xa
nói về chính trị và những cuộc thảo luận nảy lửa về thơ
thì tôi ca hát nhảy múa và nói về tình yêu

Khái niệm rộng, hẹp, xa, gần, hàm chứa trong tựa đề Oku của Basho cũng có thể áp dụng cho hành trình dịch thuật. Các đôc giả thấm nhuần văn chương Đông Phương có lẽ sẽ cảm thấy gần gũi khi đọc thơ Basho. Ngược lại, các độc giả … như người dịch, vì lớn lên ở ngoài nước – sẽ ngạc nhiên và thích thú khi tìm thấy trong Basho nét sáng tạo rất hiện đại.

Chỉ lâu lâu, khi tiếng súng săn vịt trời vọng lên đâu đó chung quanh, hay một cuộc tranh chấp nào đấy diễn ra trong bầy chim, vài con hạc, hay nhiều hơn thế, vụt bay lên, vẽ thành một đường cong lảo đảo, rồi dần dần thành một chữ v chao lượn.

đêm ở Pác Ngoài
cổ tích quay tròn võ trấu
thật giả rượu ngô
ngửi lại môi người

Du hành là sự chuyển tiếp tiếp liên tục, giữa đi và đến là những giây phút đợi chờ dai dẳng nối liền. Chính những khoảng lặng đợi chờ ấy nung nấu thêm khát khao những gì bất ngờ đang rình rập ở điểm dừng kế tiếp.

đêm của khách sảnh đá cẩm xanh và đêm
của gạch men trắng phòng tắm và đêm của sự vắng mặt,
những bàn tay chiếm đoạt như thể ngươi đang mười lăm lần nữa.

MOUFFETARD
MUSEE DU LOUVRE
PONT-NEUF
PALAIS ROYAL
OPERA GARNIER
PARC MONTSOURIS

Không với tính cách du lịch mà là một du khảo/ fieldtrip tới với một khúc đoạn khác của con sông Mekong, khúc sông đã từng loang máu và nổi trôi những chùm xác không đầu của người Việt. Cáp Duồn luôn luôn như một mối ám ảnh.

Đầu tiên là thoáng chút cảm động sau đó là hụt hẫng vì thấy đỉnh núi quá đỗi dịu dàng. Cảm hứng muôn đời cho bao nhiêu văn nhân thi sĩ là đây ư? Khuất sau vùng đồi núi, cái đỉnh tam giác trắng tinh hiện ra giữa nền trời thu xanh ngắt trông thật mềm mại

Hai đường tàu trơn mưa vỡ toang không tiếc
Màu lá sẫm chìm dần không nói hết
Màu đen ướt tiễn đưa gì đã chất chồng quá nhiều ly biệt
Chỉ là thêm một năm sắp qua.

Tôi đã tìm về cái ngày xưa của ông Aziz, cái thời chú bé tóc xoăn mắt sáng còn thoăn thoắt khắp các hẻm ngang ngõ dọc phía sau ngôi thành cổ Taourirt. Người thanh niên tôi nhờ dẫn đường đã ngạc nhiên, không hiểu sao một gã đàn ông da vàng lạ hoắc lạ huơ ở đâu tới lại rành rẽ đường đi nước bước đến thế

Tầng trên, vài chiếc ghế cũ để gần cửa sổ. Vài ba khách đọc. Một gã đeo mắt kính cận dày, ốm, râu bồm xồm, dáng vẻ sinh viên đại học, đọc Celan, ngước lên một chốc, rồi lại cắm đầu đọc tiếp.