Trang chính » Biên Khảo, Giới thiệu tác phẩm Email bài này

Tùy Bút của Thu Tứ

Tùy Bút của Thu Tứ –

Đặng Thơ Thơ giới thiệu


 

Viết, gần đây bỗng dưng ngại xoáy vào mình. Cứ loay hoay cảm nghĩ một lúc lại thấy đã lạc khỏi mình mà ra một chỗ mênh mông. Đứng ở chỗ ấy, văn làm tự nhiên co lại, như thể cho vừa với cái lớn!

Viết ngắn cũng là hòa với nhịp sống gấp gáp bây giờ. Ai nấy chạy như ma đuổi, mình tuôn cả sông bể chữ ra, chẳng bất tiện sao…”

Thu Tứ viết ở bìa sau Tùy Bút như thế.

Tùy bút của Thu Tứ ngắn. Tác giả chọn lối viết lửng mà cô đọng, như quay phim từng đoạn, như phóng hình từng mẩu suy tưởng. Vận dụng một lối viết đặc thù, tha thiết, hoài nghi, tinh tế, đùa bỡn, ý nhị. Một nét riêng khác của Thu Tứ là sự vắng mặt các đại từ nhân xưng của người kể chuyện. Anh nói trống không, viết khơi khơi, theo dòng nghĩ. Có những đoạn rất dài hay cả toàn bài chỉ khởi đi bằng động từ, như thể người viết đi vắng để cho khung cảnh tự cất giọng bàn chuyện. Như thể đưa ống kính di chuyển theo động tác. Như thể không cần xác nhận tư cách nói. Như thể mình bật nghĩ trong đầu, mình buột miệng với mình, không thông qua xưng hô. Như thể thuyết minh trung tính trên nền không gian ngoại cảnh. Nếu đôi khi tác giả để cho một “y” nào đó lên tiếng, thì tiếng nói của “y” cũng chỉ là một phương tiện để người đọc nhập cuộc vào không gian đang được nhắc đến cách dễ dàng hơn, khỏi phải thông qua một cá tính rõ rệt nào. Và sự thâm nhập xảy ra gần như đồng thời, tức khắc.

Nhiều khi tùy bút lại là những phân chất cuộc sống cực kỳ tinh nhạy:

“Tháng bảy hạ vàng… cong vì nắng. Ngồi dưới bóng cây trên đồi xanh um nhìn xuống cánh đồng hơi bốc rưng rưng mà thấy mát quá.

– Chè ngon, anh nhỉ.

Trà ngon thực, ai hay cái hàng nước bé tẹo dựng nhờ trên đất chùa này có trà ngon thế. Chén nước đưa lên mũi thoảng hương như mùi cơm gạo tám vừa thổi, lại như mùi đỗ xanh mới nấu, nhấp vào vị ngọt chan chát đúng lối Tân Cương…

Vừa uống “chè” vừa ăn chè – chè lam. Thứ quà ngọt làm bằng nếp có màu nâu như đất và dẻo hơn đất sét này cũng ngon cách mộc mạc mà … sâu thẳm.

Ngồi trên gần đụng lá, dưới gần đụng đất, nhấm nháp hương hoa của cây cỏ, mắt dừng lâu lâu trên đám chuồn chuồn chuốt bằng tre đang đậu lắc lư ở đầu những que tre… Nãy giờ có ai nói gì không, mình có nói gì không? Cứ “thiền” chè thế này lúc nữa, sợ sẽ ngộ mà hóa thành chè mất!”

Đọc Thu Tứ, không phải là đọc từng đoạn, từng câu – mà là nhai thong thả, ngẫm nghĩ kỹ càng từng câu chữ. Ngay đầu tập, anh viết:

“Quê hương là tiếng nói. Viết bằng cái tiếng của quê, mỗi chữ mỗi trân trọng, yêu thương.”

Có vẻ như để ngòi bút dẫn đi một cách ngẫu hứng tùy nghi, thật ra người viết rất cẩn trọng, chọn lọc sắp xếp cảm xúc vào từng con chữ. Vì vậy những câu chữ trong Tùy Bút có sức chứa mênh mang hơn. Những thứ được nói ra, coi vậy mà chưa phải vậy. Phải đọc cả những thứ ẩn trong câu chữ. Phải đọc luôn cái không chữ. Đọc cái người viết chọn không nói ra. Đọc cái khoảng trống cố tình để lại trong từng tùy bút.

Một điều đáng ngạc nhiên, những bài viết tưởng như các tản mạn rời, khi kết hợp vào tuyển tập lại mang tính nhất quán về giọng kể và không khí, mang cấu trúc của những chương truyện về hành trình của một người du ngoạn, lang thang qua nhiều vùng đất, la cà trong nhiều nhà trọ và hàng quán, chứng kiến nhiều vẻ đẹp, nhiều chuyện mua vui, nhiều cái ngoắt ngéo, trong những lớp lớp thời gian chồng lấp và cũ kỹ… Hành trình của một tâm hồn nhạy cảm vừa là sự trở về tìm kiếm những thế giới cũ, vừa là sự hòa nhập vào cuộc sống, vừa là những giây phút “ngộ’ ra mình ở phía tương lai:

“… Y chỗ đó, hồi xưa có một thằng nhỏ vừa đi vừa ngó vô quán. Rồi hai chục năm sau có một thanh niên bước vô quán, vừa ăn cơm tấm uống bia vừa nhớ thằng nhỏ. Rồi gần hai chục năm nữa có một người lớn tuổi đứng ngay đằng trước chỗ… không có gì hết mà nhớ cả thằng nhỏ lẫn thanh niên…”

Toàn tập có nhiều suy nghiệm như thế – nói bằng một cách rất thơ như thế

Tùy Bút (Văn Mới – 2008) là tập sách thứ ba của Thu Tứ, sau Tìm Tòi và Suy Nghĩ và Thơ Văn do Của Tin xuất bản năm 2005. Da Màu trân trọng giới thiệu cùng độc giả.

bài đã đăng của Đặng Thơ Thơ

Phần Góp Ý/Bình Luận


Xin vui lòng bày tỏ trách nhiệm và sự tương kính trong việc sử dụng ngôn ngữ khi đóng góp ý kiến. Da Màu dành quyền từ chối những ý kiến cực đoan, thiếu tôn trọng bạn đọc hoặc không sử dụng email thật. Chúng tôi sẽ liên lạc trực tiếp với tác giả nếu ý kiến cần được biên tập.

Lưu ý: Xin vui lòng bỏ dấu tiếng Việt để giúp tránh những hiểu lầm đáng tiếc từ độc giả trong việc diễn dịch ý kiến đóng góp. Bài không bỏ dấu sẽ không được hiển thị. Xin chân thành cám ơn.

@2006-2023 damau.org ♦ Tạp Chí Văn Chương Da Màu
Log in | Entries (RSS) | Comments (RSS)