

Những vần thơ của Bác
Câu chuyện này không phải sáng tác của tôi. Tôi chỉ là người viết lại theo lời kể của cậu tôi về một cuộc gặp gỡ ở Hà Nội hai mươi ba năm trước.
Cậu tôi bị đưa ra Hà Nội theo diện tù nhân chính trị năm 1976. Khi được thả năm 1984, họ bố trí cho cậu một xuất xe lửa từ trại tù về Hà Nội. Trách nhiệm của ban quản giáo trại tù chỉ đến thế. Muốn vào Sài Gòn, cậu tôi phải tự xoay sở lấy. Với một bộ quần áo rách, một đôi dép mòn, và một cái bụng đói, cậu tôi ngồi ở vỉa hè hít thở lấy sức trước khi đi bộ vào Nam.
Một cô gái dắt xe đạp đi ngang hỏi:
“Chú mới ở tù ra phải không?”
“Sao cô biết?”
“Có phải chú là ‘ngụy’ không?”
Cậu tôi không trả lời. Cô gái nói:
“Chú đừng ngại. Cháu cũng vừa mới ở tù ra đấy.”
Cậu tôi nhìn lên quan sát. Cô gái da trắng xanh, ăn mặc xoàng xĩnh, ghi-đông xe mắc một cái làn trong đựng bó rau muống héo. Trông cô tiều tụy, có lẽ mới ra tù thật. Nhưng tại sao một cô gái nói giọng Hà Nội, mới khoảng ngoài hai mươi, linh lợi, có duyên như thế lại bị bắt bỏ tù?
“Cháu là họa sĩ. Cháu sống bằng nghề vẽ bích chương. Công an bắt cháu vì tội dám sửa thơ bác Hồ trên cái bích chương kia.”
Cô chỉ lên bức tường cao của một cơ quan nhà nước, bảo cậu tôi đọc. Thơ Bác Hồ đấy. Chú thấy thế nào?
Vì lợi ích mười năm trồng cây.
Vì lợi ích trăm năm trồng người.
“Đấy không phải là thơ. Mà nghe nói ông ấy ăn cắp câu này của một người Tàu nổi tiếng.” Cậu nói.
Cô gái thích chí:
“Thế mà người ta dám bảo cháu đấy là thơ của Bác. Nhưng cháu không nghĩ là Bác ăn cắp. Cháu chỉ thấy người ta viết sai, người ta hiểu sai. Bác Hồ đâu có làm thơ dở như vậy. Thật ra không phải cháu sửa thơ Bác. Cháu chỉ viết lại cho đúng ý của Bác thôi. Mà cháu chỉ đổi có mỗi một chữ thôi. Thế mà người ta bắt cháu.”
Cậu tôi bảo cô ngồi xuống vỉa hè, bảo cô nói khẽ thôi, kẻo lại bị theo dõi rồi bắt bớ nữa. Thế cô đổi chữ gì nào?
“Mười năm trồng cây và trăm năm trồng người, ý thì tàm tạm, nhưng vần thì hỏng. Chữ người thì không thể vần với chữ cây được. Thế là cháu đổi chữ người thành chữ cầy, chú ạ.”
Cậu tôi bèn lẩm nhẩm:
Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng cầy.
Ôi hay. Hay thật! Thế mới là thơ Bác Hồ chứ!
Sau đó cô gái mời cậu tôi về nhà ăn cơm cùng gia đình. Họ trở thành bạn thân. Cậu tôi giờ đang ở Virginia. Cô gái họa sĩ vẫn còn ở Hà Nội. Tôi viết lại câu chuyện này với hy vọng lần tới cô sẽ được mời vào ban giám khảo bình chọn Tuyển Tập 100 Bài Thơ Hay Nhất Thế Kỷ. Cô xứng đáng lắm.
bài đã đăng của Đặng Thơ Thơ
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 3/3) - 12.07.2018
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 2/3) - 04.07.2018
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 1/3) - 29.06.2018
- CÁO PHÓ của gia đình Duy Lam Nguyễn Kim Tuấn - 28.04.2018
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 23-29/4/2018 - 23.04.2018
- ngủ trưa tu viện thành phố cổ - 13.04.2018
- Formula 409® - 30.03.2018
- Trà đạo tốc hành - 16.10.2017
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 12-18/6/2017: POSTCARD của Trần Thị NgH - 12.06.2017
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 25/12/2016-1/1/2017: bưu thiếp của đặng thơ thơ - 25.12.2016
- “Giường và Điểm Tâm”: Một Định Nghĩa Truyện Chớp và Siêu Hư Cấu Đời Sống - 14.12.2016
- Đối Thoại Với Nhà Văn Nguyễn Viện- kỳ 2/2 - 29.11.2016
- Đối Thoại với Nhà Văn Nguyễn Viện- kỳ 1/2 - 28.11.2016
- Nói chuyện với Tru Sa về Ảo Giác Mù - 06.06.2016
- Nói Chuyện Với Nhà Văn Nguyễn Thị Hoàng Bắc về Gió Mỗi Ngày Một Chiều Thổi - 28.04.2016
- Phỏng Vấn Văn Học trong Bên Kia Con Chữ và Nghệ Thuật - 04.03.2016
- xông đất chùa Gia Mầu - 19.02.2016
- khuyến mãi mùa giáng sinh - 24.12.2015
- những khả thể của selfie- từ chủ đề selfie trên Da Màu - 13.11.2015
- thân thể và chữ viết- nghệ thuật đương đại trung đông - 30.10.2015
- Võ Phiến và “Sự Chờ Đợi” - 05.10.2015
- một thể loại khó hiểu - 29.09.2015
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 21-27/9/2015- chủ đề ảnh tự chụp: Man Ray và Trịnh Cung - 21.09.2015
- họ đã dịch nó như thế - 14.09.2015
- Nữu Ước- những điều không thấy - 11.09.2015
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 27/7-2/9/2015- chân dung tự họa- họa sĩ Trịnh Cung - 26.07.2015
- Thiệp mời tham dự ra mắt sách “Khả Thể” của nhà văn Đặng Thơ Thơ - 02.02.2015
- Khảo Sát Khái Niệm Di Sản, Gia Tài, và Bóng Ma của Mẹ trong Văn Học Miền Nam (qua các tác phẩm của Viên Linh, Dương Nghiễm Mậu, Nhã Ca, Minh Quân, và Trùng Dương) - 06.01.2015
- phỏng vấn Lưu Thủy Hương - 08.12.2014
- Ảo Thuật của Cô Anh Đào - 17.10.2014
- mình nó ngồi trong ghế bành - 19.09.2014
- Da Màu–phần 3 - 02.09.2014
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 10-17/8/2014- nghệ sĩ René Magritte (1898-1967) - 13.08.2014
- Nói Chuyện với Tru Sa về “Con Ngõ Vắng” - 19.06.2014
- Alice Munro, Mỹ Học Mới trong Một Thế Giới “Vắng Mặt” - 25.04.2014
- Tính Giễu Nhại và Tinh Thần Hậu Hiện Đại trong những tác phẩm chưa xuất bản của Hoàng Đạo - 20.07.2013
- và ông vẫn là người duy nhất có thể tới dù không đóng vai nào trong câu chuyện - 05.10.2012
- Xảy ra vào mùa thu…/ … happen, in the autumn … - 26.03.2012
- Hệ Lụy của “Phái Đẹp” hay “Đừng Nhìn Em Nữa Anh Ơi!” - 29.11.2011
- tam đoạn luận sau Tứ Thư - 18.11.2011
- Tôi đọc Thảo Trường - 29.08.2010
- nhét một căn phòng vào một hạt cát - 21.06.2010
- Da Màu phỏng vấn Đặng Thơ Thơ - 21.06.2010
- tình yêu- màu cờ - 08.05.2010
- 30 tháng 4 và một ngày ở phía tương lai - 02.05.2010
- tháng ba - 24.03.2010
- February - 03.03.2010
- tháng hai - 17.02.2010
- trò chơi của những năm sau - 30.11.2009
- xảy ra vào mùa thu - 13.11.2009
- mùa hè ... từng đoạn ngắn - 15.09.2009
- Một nơi để viết - 07.09.2009
- cây du thứ mấy trên thế giới - 17.07.2009
- Slippery Elm - 17.07.2009
- điếu khúc - 30.03.2009
- Đường Một Chiều nói với Ly - 28.03.2009
- những buổi chiều lửa - 21.03.2009
- Đọc Tập Sống của Đặng Mai Lan - 25.02.2009
- Hội Nhập và Nơi Chốn? - 19.02.2009
- Tháng Giêng 2009 - 15.01.2009
- bây giờ giữa chúng ta - 10.01.2009
- về một hải trình đến thành phố biển - 06.01.2009
- Nói chuyện với Nguyễn Thúy Hằng (phần 2/2) - 13.11.2008
- Nói chuyện với Nguyễn Thúy Hằng (phần 1/2) - 12.11.2008
- Đặng Thơ Thơ: Giữa Người Viết và Người Đọc - 11.11.2008
- lý lịch hoang tưởng của tôi - 04.11.2008
- Ký Ức của Người Loạn Tính - 26.10.2008
- a summer closing ceremony - 06.10.2008
- a summer closing ceremony - 05.10.2008
- đi tìm bản kinh thánh cuối - 05.09.2008
- lễ bế mạc một mùa hè - 27.08.2008
- Hoàng Đạo - tiểu sử và sự nghiệp văn hóa - 22.07.2008
- Hoàng Đạo - tiểu sử và sự nghiệp văn hóa - 22.07.2008
- vô đề - 09.06.2008
- Con yêu ai nhất - 05.06.2008
- Nhà Trẻ - 04.06.2008
- Phòng triển lãm mùa đông - 03.06.2008
- Những Bài Thơ Đến Trước Giấc Ngủ của vi lãng - 05.04.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 4 - 27.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 3 - 26.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 2 - 25.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ - 24.03.2008
- Tùy Bút của Thu Tứ - 15.03.2008
- Quà cho người đàn bà lý tưởng - 24.12.2007
- Quà Giáng Sinh Ý Nghĩa Nhất? - 12.12.2007
- Buổi chiều ở Prague - 20.10.2007
- cuộc chơi của dân da màu - 10.10.2007
- Con yêu tinh thứ một trăm lẻ tám - 10.08.2007
- Bush và Triết - 15.07.2007
- Uncle’s Poetry - 30.06.2007
- Những vần thơ của Bác - 31.05.2007
- Lịch sử nhìn từ âm bản - 30.04.2007
- Chiến tranh trên cánh đồng hoa tu-líp - 18.04.2007
- MỞ TƯƠNG LAI - 27.01.2007
- Người vợ Khổng Tử và cô giáo nữ quyền - 20.01.2007
- Nữ Quyền Trốn Học / Feminism Plays Hooky - 13.01.2007
- Nữ Quyền Trốn Học - 06.01.2007
- Đa Văn Hóa - 30.12.2006
- damau.org như một hình thức vượt biên giới - 23.12.2006
- luân hồi đen - 16.12.2006
Phần Góp Ý/Bình Luận