Trang chính » Sáng Tác, Thơ Email bài này

LẠ NHỈ | POMTIZEN

♦ 0 bình luận ♦ 15.11.2021

 

LẠ NHỈ 

gởi Tư Hoa Niên

1
Đứng trước cây đàn 50 dây của Lý Thương Ẩn*
Tôi lại nhớ Thuý Kiều
Ngàn năm trước và bây giờ,
tôi và những người đã chết
không có gì khác biệt

2
Lạ nhỉ
Có những dòng thơ không bao giờ ngủ
Lật qua lật lại 44 năm đó
Những điều tôi tìm ra đều không có thực
Nhưng tiếng đàn trong thơ cũ
nghe ra như ngón tay tôi vừa rướm máu

3
Tôi không biết
Chữ cũng có đời riêng của chữ

4
Những điều tôi buông bỏ
Những điều tôi phá vỡ
Những điều đã chết
44 năm
Khi ngửa bàn tay
Cỏ xanh vẫn chưa mọc lại

5
Cái ác của những đêm sao
Là giống quá
Cái ác của tình yêu
Là có một
Những điều tôi tưởng đã dấu kín
Vẫn lòi ở trang thơ,
trái tim
và tóc bạc
6
Năm đó chúng ta vừa vượt biển. Năm đó chúng ta là đoàn người tị nạn. Năm đó chúng ta mới nhập cư. Năm đó chúng ta dắt díu luộm thuộm. Từ một đất nước nghèo đói chiến tranh, hàng triệu người chết đạn bom, hàng trăm ngàn người chết vì biển cả và hải tặc, vừa lên bờ, chúng ta phải đối diện ngay với một màu da ngọng nghịu, những cái tên khó nghe, những bảng đường khó đọc. Em lầm lũi vào hành lang nhỏ khu nhà trọ. Anh dọ dẫm tìm đường từ San Diego hơn trăm dặm về phương bắc.

7
Thế mà bây giờ
trăng xanh hơn trước

8
Tôi không ngờ
thơ
chưa hề tha thứ
Tôi không ngờ
tôi
là người có tội

9
Chúng ta để yên
Chúng ta đã để yên trời sao năm đó

Chúng ta đã để yên
Chúng ta đã để yên màu xanh cây cỏ

Chúng ta đã để yên
từng câu từng chữ

Để chiếc gương
đã thành hộc tủ

10
Tôi đi qua Los Angeles tôi đã để yên Los Angeles
Tưởng không thể nghe mưa
Tôi đi hết Nha Trang tôi đã để yên Nha Trang
Tưởng không còn sóng biển
Năm đó nằm giữa cơn bão hai ngày
Tôi say như dã tràng như cát trắng

Lạ nhỉ
Nha Trang có chiều dài chiều rộng chiều sâu
Say thế nào
Vẫn không chạm vào đáy cốc

11
Tôi từng đọc từng thấy từng nghe thác đổ
Lúc chữ là em
Cũng là thác đổ

12
Lạ nhỉ
Lúc càng muốn ít
Nhưng thơ cứ cộng vào

13
Tôi đã để yên
Chiếc gương của vua Tự Đức
Tìm gì nữa những điều đã vỡ

14
Năm đó tôi nằm co ở San Diego
Vì không thể đào đến tận cùng
Thành phố không còn đất trống
Để chôn sống những lá thư tình

15
Ai đã vất chiếc đồng hồ qua cửa sổ
Ai lúc già
chữ vẫn là hoa

16
Năm đó chúng ta lên đài Griffith để tìm thêm những vì sao mới
Xe hỏng
Hoá ra tôi là người may mắn
ngủ lại cùng những vì sao

Những năm sau
nhiều lần vào sa mạc
Nằm trên mui xe
Để tìm được điều gì ngoài những vì sao năm ấy

17
Lục lạo gì nữa giữa trái đất này
Ham muốn gì nữa giữa trời sao này
Thay đổi gì nữa lịch sử này

Năm đó tôi muốn thay đổi hết cỏ cây trái đất
Và làm mới trời sao

18
Lạ nhỉ
Không tìm thêm điều gì khác
Tôi cứ nhập nhằng giữa chữ
và em

19
Chữ trong yêu là chữ tượng hình
Và lúc nhớ mưa Ngâu
Tôi không biết chữ lạnh hay tôi lạnh

20
Năm ấy chúng ta vào thành phố
vừa lục lạo vừa tò mò vừa sợ hãi vừa kiếm tìm
Chiếc ghế công viên làm một thiên đàng
Chúng ta dựa vào
Chỉ có mấy câu thơ
Lạ nhỉ
Xa nửa vòng thế giới
Tiếng mẹ và tình yêu rất giống quê hương

21

Lạ nhỉ
Sao tôi vẫn lạ nhỉ
Em ơi

California 10/31/2021

*Theo huyền sử Trung Hoa, vua Phục Hy ra lệnh Tố Nữ gảy đàn làm lễ tế trời. Tố Nữ sử dụng cây đàn Cẩm Sắt 50 dây, tiếng ai oán bi thương. Vua bèn cấm. Lý Thương Ẩn (813-858), nhà thơ lớn đời Vãn Đường trong bài thơ 8 câu Cẩm Sắt có nhắc đến cây đàn này:

錦瑟
錦瑟無端五十弦，
一弦一柱思華年
莊生曉夢迷蝴蝶，
望帝春心托杜鵑
滄海月明珠有淚，
藍田日暖玉生煙
此情可待成追憶，
只是當時已惘然

李商隱

Cẩm Sắt
Cẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tư hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Vọng đế xuân tâm thác Đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam Điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ võng nhiên

Dịch nghĩa:
Không biết vì đâu mà cây đàn sắt có 50 dây
Mỗi dây mỗi trụ đều gợi nhớ đến thời trẻ
Trang Tử nằm mộng thành bướm
Lòng xuân vua Thục gởi vào chim Đỗ Quyên
Trăng sáng trên biển xanh châu rơi lệ
Nắng ấm chiếu vào ngọc Lam Điền thành khói
Tình này đã trở thành nỗi nhớ về dĩ vãng
Đến bây giờ còn lại là nỗi đau

Gần một ngàn năm sau, trong tác phẩm Kiều, nơi đoạn cuối, khi Kim Trọng gặp lại Thuý Kiều sau 15 năm chia cách, Kim nhờ Kiều gẩy đàn, “thong dong hỏi lại ngón đàn ngày xưa”, lục bát Nguyễn Du, cũng dựa vào bài Cẩm Sắt:

Khúc đâu đầm ấm dương hoà
Ấy là Hồ điệp hay là Trang sinh

Tôi nghĩ, Nguyễn Du và Lý Thương Ẩn, không chắc đã thấy đã nghe tiếng đàn Cẩm Sắt 50 dây nọ. Nhưng trong thơ họ, có thể nghe ra tiếng đàn day dứt đau thương của kiếp người.

 

POMTIZEN

Công dân hạng hai ở Mỹ
Công dân hạng hai ở Việt Nam
Không nơi nào là nơi để ở
Tôi thành công dân của một bài thơ.

9-2021

Chú thích: Jack Kerouac có một tập thơ nhan đề:
“Pomes All Sizes”, cố tình viết sai chính tả, tôi mượn 3 mẫu tự đầu, ghép tạm vào tên của một bài thơ.

bài đã đăng của Lê An Thế

Phần Góp Ý/Bình Luận


Xin vui lòng bày tỏ trách nhiệm và sự tương kính trong việc sử dụng ngôn ngữ khi đóng góp ý kiến. Da Màu dành quyền từ chối những ý kiến cực đoan, thiếu tôn trọng bạn đọc hoặc không sử dụng email thật. Chúng tôi sẽ liên lạc trực tiếp với tác giả nếu ý kiến cần được biên tập.

Lưu ý: Xin vui lòng bỏ dấu tiếng Việt để giúp tránh những hiểu lầm đáng tiếc từ độc giả trong việc diễn dịch ý kiến đóng góp. Bài không bỏ dấu sẽ không được hiển thị. Xin chân thành cám ơn.

@2006-2023 damau.org ♦ Tạp Chí Văn Chương Da Màu
Tạp Chí Văn Chương Da Màu
Log in | Entries (RSS) | Comments (RSS)