tặng anh Chân Phương, như một “chat” cuối cùng
Spain– Salvador Dali
Nhà thơ vừa mới qua đời tuần rồi dường như là bằng chứng sống cho câu “Reading is long, life is short”[i]. Không còn gì đúng hơn! Anh đã đọc hết một cuộc đời. Trong cuộc sống khá ngắn ngủi, anh đọc cả chục ngàn cuốn, mỗi cuốn mấy trăm ngàn chữ. Mà mỗi chữ cứ cho là mười năm.
Tại sao mười năm?
Trong một buổi cà phê ở khu Little Saigon, chỉ có anh và tôi, anh đã nói rất nhiều về những sách anh đã đọc, phải nói là thiên kinh vạn quyển. Đáng tiếc là những kiến thức ấy tôi chẳng nhớ gì hết. Điều duy nhất tôi nhớ là một câu anh nói về chính mình.
“Có những bài thơ nằm trong ngăn kéo cả mười năm, chỉ vì còn thiếu một chữ chưa nghĩ ra. Chỉ một chữ thôi.”
Qua câu nói đó tôi đến được nhà anh, nghe nói ở một hòn đảo giữa biển, và vào tận trong phòng làm việc. Một thế giới đầy sách, những cuốn sách thuộc hàng kinh điển mà giá trị đã đóng đinh vào thời gian. Nhưng tôi chủ tâm tìm thứ khác: một cái bàn viết có nhiều ngăn kéo, nơi anh từng ngồi làm thơ, những bài thơ chỉ còn thiếu một chữ. Có thể gọi đùa chúng là những bài thơ có lỗ hổng. Xem nào, tôi sẽ mở ngăn kéo ra. Những thứ anh viết trong này gần với tác phẩm hơn bản thảo, bởi chỉ thiếu có một chữ nữa thôi. Chúng là những kiến trúc còn để hở một ô gạch trống, hay mái nhà còn một viên ngói chưa lắp xong. Chúng không bị đóng kín. Chúng ẩn chứa hy vọng. Chúng còn có khả năng biến dạng. Khoảng tường trống có thể trở thành một hành lang, một căn phòng, một bao lơn, ngay cả một khu vườn, và đương nhiên: ánh sáng.
Bấy giờ hẳn anh sẽ nói:
“Trong này là những chữ trống. Những chữ vắng mặt nhưng có thật. Chúng nằm cả trong này.”
Đó là bí mật của các nhà thơ. Thế giới thơ của họ bám vào những khoảng trống bí ẩn, bắt đầu và kết thúc tại một điểm vắng mặt, mãi mãi như thế.
[i] Kundera, Milan. The Curtain– An Essay in Seven Parts. HarperCollins, 2006
Tạm dịch “đời người thì ngắn ngủi mà việc đọc thì lâu dài”
bài đã đăng của Đặng Thơ Thơ
- Đôi điều về vở kịch Người Mẫu- Phỏng vấn Thu Phong - 25.11.2021
- Một Ngày Trước Khi Đổi Giờ - 08.11.2021
- Thế giới truyện ngắn Trần Doãn Nho: Con người là ẩn số của chính mình - 14.09.2021
- “Thế nào mới thật là một câu thơ?” - 26.08.2021
- 1. Tôi Đã Làm Gì Trong Năm Chuột- 2. Bữa Tiệc Giao Thừa của Da Màu - 13.02.2021
- văn chương thiếu nhi/thiếu niên- phần 2: chiếc áo màu thời gian & tổng kết chuyên đề - 18.12.2020
- Văn Chương Thiếu Nhi/Thiếu Niên- Phần 1: Đối Thoại với Đỗ Quyên - 04.12.2020
- Mất Tích trong Viện Bảo Tàng - 18.11.2020
- thời trang mùa xuân và phức cảm Freud - 17.04.2020
- những kẻ mắc dịch- kỳ 2/2 - 03.04.2020
- những kẻ mắc dịch - kỳ 1/2 - 27.03.2020
- Tình Yêu Thời Coronavirus & Chuyện tình trước ngày tận thế - 11.03.2020
- Tôi Đã Làm Gì Trong Năm Heo? - 13.02.2020
- Hoàng Đạo như một Ẩn Số - 20.09.2019
- Đặng Thơ Thơ phỏng vấn Trần Thị NgH - 08.07.2019
- Trịnh Cung và Căn Cước Di Dân - 17.06.2019
- Một Câu - 12.05.2019
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 3/3) - 12.07.2018
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 2/3) - 04.07.2018
- Nói Chuyện với Như Quỳnh de Prelle, và Song Tử (phần 1/3) - 29.06.2018
- ngủ trưa tu viện thành phố cổ - 13.04.2018
- Formula 409® - 30.03.2018
- Trà đạo tốc hành - 16.10.2017
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 25/12/2016-1/1/2017: bưu thiếp của đặng thơ thơ - 25.12.2016
- “Giường và Điểm Tâm”: Một Định Nghĩa Truyện Chớp và Siêu Hư Cấu Đời Sống - 14.12.2016
- Đối Thoại Với Nhà Văn Nguyễn Viện- kỳ 2/2 - 29.11.2016
- Đối Thoại với Nhà Văn Nguyễn Viện- kỳ 1/2 - 28.11.2016
- Nói Chuyện Với Nhà Văn Nguyễn Thị Hoàng Bắc về Gió Mỗi Ngày Một Chiều Thổi - 28.04.2016
- Phỏng Vấn Văn Học trong Bên Kia Con Chữ và Nghệ Thuật - 04.03.2016
- xông đất chùa Gia Mầu - 19.02.2016
- khuyến mãi mùa giáng sinh - 24.12.2015
- những khả thể của selfie- từ chủ đề selfie trên Da Màu - 13.11.2015
- thân thể và chữ viết- nghệ thuật đương đại trung đông - 30.10.2015
- Võ Phiến và “Sự Chờ Đợi” - 05.10.2015
- một thể loại khó hiểu - 29.09.2015
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 21-27/9/2015- chủ đề ảnh tự chụp: Man Ray và Trịnh Cung - 21.09.2015
- họ đã dịch nó như thế - 14.09.2015
- Nữu Ước- những điều không thấy - 11.09.2015
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 27/7-2/9/2015- chân dung tự họa- họa sĩ Trịnh Cung - 26.07.2015
- Thiệp mời tham dự ra mắt sách “Khả Thể” của nhà văn Đặng Thơ Thơ - 02.02.2015
- Khảo Sát Khái Niệm Di Sản, Gia Tài, và Bóng Ma của Mẹ trong Văn Học Miền Nam (qua các tác phẩm của Viên Linh, Dương Nghiễm Mậu, Nhã Ca, Minh Quân, và Trùng Dương) - 06.01.2015
- phỏng vấn Lưu Thủy Hương - 08.12.2014
- Ảo Thuật của Cô Anh Đào - 17.10.2014
- mình nó ngồi trong ghế bành - 19.09.2014
- Da Màu–phần 3 - 02.09.2014
- hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 10-17/8/2014- nghệ sĩ René Magritte (1898-1967) - 13.08.2014
- Nói Chuyện với Tru Sa về “Con Ngõ Vắng” - 20.06.2014
- Nói Chuyện với Tru Sa về “Con Ngõ Vắng” - 19.06.2014
- Alice Munro, Mỹ Học Mới trong Một Thế Giới “Vắng Mặt” - 25.04.2014
- Tính Giễu Nhại và Tinh Thần Hậu Hiện Đại trong những tác phẩm chưa xuất bản của Hoàng Đạo - 20.07.2013
- và ông vẫn là người duy nhất có thể tới dù không đóng vai nào trong câu chuyện - 05.10.2012
- Xảy ra vào mùa thu…/ … happen, in the autumn … - 26.03.2012
- Hệ Lụy của “Phái Đẹp” hay “Đừng Nhìn Em Nữa Anh Ơi!” - 29.11.2011
- tam đoạn luận sau Tứ Thư - 18.11.2011
- Tôi đọc Thảo Trường - 29.08.2010
- nhét một căn phòng vào một hạt cát - 21.06.2010
- Da Màu phỏng vấn Đặng Thơ Thơ - 21.06.2010
- tình yêu- màu cờ - 08.05.2010
- 30 tháng 4 và một ngày ở phía tương lai - 02.05.2010
- tháng ba - 24.03.2010
- February - 03.03.2010
- tháng hai - 17.02.2010
- trò chơi của những năm sau - 30.11.2009
- xảy ra vào mùa thu - 13.11.2009
- mùa hè ... từng đoạn ngắn - 15.09.2009
- Một nơi để viết - 07.09.2009
- cây du thứ mấy trên thế giới - 17.07.2009
- Slippery Elm - 17.07.2009
- điếu khúc - 30.03.2009
- Đường Một Chiều nói với Ly - 28.03.2009
- những buổi chiều lửa - 21.03.2009
- Đọc Tập Sống của Đặng Mai Lan - 25.02.2009
- Hội Nhập và Nơi Chốn? - 19.02.2009
- Tháng Giêng 2009 - 15.01.2009
- bây giờ giữa chúng ta - 10.01.2009
- về một hải trình đến thành phố biển - 06.01.2009
- Nói chuyện với Nguyễn Thúy Hằng (phần 2/2) - 13.11.2008
- Nói chuyện với Nguyễn Thúy Hằng (phần 1/2) - 12.11.2008
- Đặng Thơ Thơ: Giữa Người Viết và Người Đọc - 11.11.2008
- lý lịch hoang tưởng của tôi - 04.11.2008
- Ký Ức của Người Loạn Tính - 26.10.2008
- a summer closing ceremony - 06.10.2008
- a summer closing ceremony - 05.10.2008
- đi tìm bản kinh thánh cuối - 05.09.2008
- lễ bế mạc một mùa hè - 27.08.2008
- Hoàng Đạo - tiểu sử và sự nghiệp văn hóa - 22.07.2008
- Hoàng Đạo - tiểu sử và sự nghiệp văn hóa - 22.07.2008
- vô đề - 09.06.2008
- Con yêu ai nhất - 05.06.2008
- Nhà Trẻ - 04.06.2008
- Phòng triển lãm mùa đông - 03.06.2008
- Những Bài Thơ Đến Trước Giấc Ngủ của vi lãng - 05.04.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 4 - 27.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 3 - 26.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ, kỳ 2 - 25.03.2008
- CTB nói chuyện với Đặng Thơ Thơ - 24.03.2008
- Tùy Bút của Thu Tứ - 15.03.2008
- Quà cho người đàn bà lý tưởng - 24.12.2007
- Quà Giáng Sinh Ý Nghĩa Nhất? - 12.12.2007
- Buổi chiều ở Prague - 20.10.2007