- Tạp Chí Da Màu – Văn chương không biên giới - https://damau.org -

Tiểu sử Judith Wright

Posted By Thường Quán On In Biên Khảo,Các Số Da Màu định kỳ,Da Màu số 21,Giới thiệu tác giả | No Comments

 

 

 

Judith Wright

 

Nhà thơ. Nhà hoạt động cho môi sinh và quyền đất đai của thổ dân Úc. Sinh 11 tháng 5 năm 1915, tại Armidale. Mất 26 tháng 6 năm 2000 tại thủ đô Canberra.
Judith Wright chào đời trong một tộc họ có trang trại ở sâu trong khu vực nông nghiệp trù mật Armidale, New England, của bang New South Wales. Bà tốt nghiệp cử nhân ngữ văn đại học Sydney, với nghề nghiệp sinh sống là nghiên cứu, thư ký đại học, thống kê học, biên tập (phụ tá biên tập cho Clem Christesen ở tập san văn chương Meanjin).
Judith Wright đến với thơ rất sớm, có lược bỏ đi giai thoại về bài thơ đầu tiên ở tuổi lên sáu (cho mẹ đang lâm trọng bệnh) thì các nhà nghiên cứu văn học giai đoạn không thể nào gạt qua những bài thơ thời vào nội trú ở Trường Nữ Học New England năm 14 tuổi của cô thiếu nữ Judith, ấy là những bài thơ đã mở đường vào tập thơ đầu tay The Moving Image ( Hình ảnh di động), xuất bản vào năm 1946. Nhà thơ Chris Wallace-Crabbe biên tập cuốn tuyển tập Six Voices (Sáu Giọng Thơ – gồm Kenneth Slessor, R.D. Fitzgerald, ẠD. Hope, Douglas Stewart, Judith Wright và James McAuley), xuất bản ấn bản đầu vào năm 1963, đã gọi The Moving Image “là một thành tựu rực rỡ” trong thi ca.
Thơ của Judith Wright tự khởi đầu gắn bó với đất nước, môi sinh và con người trên đất đai châu lục Úc. Viết và hoạt động cho môi sinh là hai công tác gắn bó trong suốt cuộc đời cầm bút của bà. Judith Wright là sáng lập viên và sau đó là chủ tịch của Hội Bảo Tồn Lâm Sinh Bang Queensland. Bà là người đỡ đầu (patron) cho nhiều hội đoàn, phong trào, tổ chức, gồm trong đó Hiệp Hội Công Viên Quốc Gia New South Wales, Phong Trào Chống Nguyên Tử ở Bang Queensland, tổ chức Mái Nhà Bảo vệ Phụ nữ (Women ‘s Refuge) ở thị phố Townsville, miền Bắc Úc; tổ chức Ân Xá Quốc Tế bang Victoria; Hội đồng Rừng Quốc Gia (National Forests Action Council) bang Victoria.
Bên cạnh ý thức sâu đậm về những vấn đề môi sinh là sự thông hiểu một lịch sử của những ngược đãi, áp bức mà thổ dân Úc phải gánh chịu. Năm 1975 Judith Wright từ Queensland di chuyển xuống bang New South Wales, không lâu sau đó bà cùng Nugget Coombs, một khoa học gia có lúc giữ chức vụ Thống Đốc Ngân hàng Quốc Gia, thành lập Ủy Ban Hoà Ước Thổ Dân (the Aboriginal Treaty Committee), một tổ chức tranh đấu đòi lại quyền sở hữu đất đai của các bộ tộc thổ dân và tìm kiếm một thỏa ước giữa thổ dân và người Úc di nhập.
Môi sinh và quyền đất của thổ dân là hai lãnh vực Judith Wright đã tranh đấu cho tới lúc nằm xuống vào năm 2000, ở tuổi 85. Một tuần trước khi mất, dù sức khoẻ đã yếu bà đã tham dự cuộc Tuần hành Hóa Giải tại Canberra.
Năm 1975, Judith Wright là người phụ nữ đầu tiên được đề cử vào Hội Đồng Đại học Quốc Gia Úc, bà giữ vai trò đề cử viên trực tiếp của Toàn Quyền Úc trong Hội Đồng này.
Năm 1992, Judith Wright trở thành người Úc đầu tiên nhận huy chương vàng của Nữ Hoàng Anh cho thơ ca.
Nhà văn Joan Williams trong lời cáo phó tưởng niệm Judith Wright trên báo The Guardian ngày 5, tháng bảy năm 2000, viết:
“Judith Wright không phải là một người theo chủ nghĩa lãng mạn, bà phán đoán đúng sai về những đổi thay trong kinh tế, trong phong thái sống, về tăng triển kỹ nghệ, về sự chuyển dời từ thôn quê ra thành thị. Trong cách thế riêng của bà, bà đã bước một bước xa hơn cho người Úc trong biểu tỏ những giá trị môi sinh, tâm linh, quốc gia qua thơ ca của bà.”
Tên của Judith Wright được đặt cho Trung Tâm Nghệ Thuật Đương Đại thành phố Brisbane, thủ phủ của bang Queensland, khánh thành vào năm 2001. Meredith McKinney, trong diễn từ khánh thành nhắc lại: ‘Judith Wright vẫn được biết tới như “lương thức của nước Úc”, một con người hoạt động không mệt mỏi cho môi sinh và cho thổ dân. Tuy nhiên, chính thơ ca của bà sẽ được ghi nhớ nhất, ấy là giọng thơ đã giúp tạo thành ý thức quốc gia kinh qua những giai đoạn trưởng thành của bà mà cũng là của toàn xã hội Úc.’

bài đã đăng của Thường Quán