Nếu buổi sáng hôm nay…
Tuỳ bút “Nếu Buổi Sáng Hôm Nay …” là một bài viết cách đây gần 38 năm, khi cuộc chiến tranh Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới.. ngày một dữ dội hơn và ác liệt hơn … Giờ đây chúng ta đang sống trong một đất nước thanh bình – ở trong nước cũng như ở miền đất mới –nhưng những cuộc chiến tranh khác trên những vùng đất khác của trái đất vẫn đang diễn ra hằng ngày. Với chúng ta, chiến tranh đã đi qua hơn 30 năm, và hình ảnh của ngôi trường trong tuỳ bút này chỉ là bóng mây quá khứ, chúng tôi vẫn muốn xin phép bạn đọc được đăng lại như một kỷ niệm. Sẽ là hạnh phúc nếu không còn một tiêng súng và xác người trên bất cứ một vùng đất nước nào trên quả địa cầu này.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngày bắt đầu cho một năm học mới của các em, bầu trời có hạ thấp xuống tận mái ngói và những đám mây xám trên cao kia có làm cho các em ngại ngùng cơn mưa có thể bôi ướt quần áo mới mà các em đang mặc thì chính là cũng với bầu trời xanh xám ấy, đám mây chập chùng kia, nỗi lo âu nọ đã một buổi vây quanh tôi cách đây không đầy mười lăm năm.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngày đầu tiên đến trường sau ba tháng nghỉ hè, các em có nghe được trái tim mình đập rộn ràng vì sắp gặp lại bạn bè cùng lớp, sắp nhìn lại một cách luyến tiếc những dấu vết quen thuộc trên mặt gỗ, dưới hộc bàn cũ (vì đã phải đổi lớp khác), ngửi được một mùi thơm dịu dàng nhưng ngây ngất tỏa ra từ những trang sách mới đang nằm mở trên tay các em, thì cũng chính là với nhịp đập rộn ràng ấy của trái tim mà tôi đã bắt gặp, đã nghe thấy đã nhìn ngắm, đã ngất ngây thuở đó không lâu là bao.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngồi trong lớp học, giữa bốn bức tường còn xông ngái mùi vôi mới quét làm các em ngộp thở, tấm bản đồ Việt Nam treo trên vách trước mặt có làm các em tưởng đến những bài Địa Lý khô khan, cây thước kẻ bằng gỗ mun trên tay thầy (cô) đập trên mặt bàn có làm cho mạch máu trong cơ thể các em đôi lúc muốn ngưng chảy, thì chính là tôi đã hết sức giống các em buổi sáng hôm đó cách đây nào có xa xôi gì.
Nếu buổi sáng hôm nay, bài thầy cô giảng mở đầu buổi học có bị tiếng súng cắt ngang, cơn mưa to có rơi ào ạt trên mái ngói và ngoài sân trường nhầy nhụa bùn dơ những ngọn cỏ non tắm ướt màu xanh biếc có làm các em vừa lo sợ hãi hùng vừa ước ao thích thú, thì hình ảnh đó chính là hình ảnh mà nay tôi vẫn còn lưu giữ trong tâm trí phiền muộn mình.
Nếu buổi sáng hôm nay, khi hăm hở bước vào lớp học các em có tiu nghỉu vì bàn ghế trống trơn, cột ngã tường xiêu, bản đồ cháy xém, dấu đạn ghim lỗ chỗ trên từng tấm vách và trường sở buồn thiu vì không còn tiếng nói bạn bè, không còn bóng dáng thầy cô, thì nỗi buồn thảm ấy của các em cũng chính là nỗi buồn thảm mà tôi đã xót xa hồi nọ.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngày thứ nhất của năm học mới, băng qua bờ ruộng hẹp, dưới cơn mưa tầm tã trên đường đến trường các em có nghe thấy tiếng đạn rít dưới hố bom, áo quần sách vở các em có bết bùn vì chui nhủi tránh đạn, thì các em cũng nhớ cho rằng cảnh ấy đã có lần xảy đến cho tôi.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngày đầu tiên của một năm học mới, thầy các em không đến kịp giờ, và không bao giờ còn có thể đến kịp với các em nữa vì lúc ấy ở một nơi nào đó trên đất nước thân yêu đau khổ nầy thầy các em đang ôm súng, đang chiến đấu, đang bị thương, đang biệt tích, đang chết cho các em có thể lớn lên, các em biết không nước mắt mà các em đang chảy bây giờ, những hàng lệ đó trước đây tôi đã từng để yên cho chúng tự do lăn dài trên gò má mình.
Nếu buổi sáng hôm nay, ngày bắt đầu cho một năm học mới…
Ôi bao nhiêu ngày tựu trường trong đời ta!