“Hãy sống như
những con tàu
phải lòng
muôn hải lý,
Mỗi ngày
bỏ
sau lưng
nghìn hải-cảng-mưa-buồn!”
– Trần Dần
TÁM
Không nơi chốn nào là kín
trước bước chân
Tình duyên, hạnh phúc
có thể giật lùi
Lịch sử, chiến tranh
từng quay lại
yên ổn
tìm những khoang trống cho mình
trong pháo đài cổ
kệ sách
ghế đá công viên
và lòng đất
Người đưa thư
lấp kín các ô sắt ích kỷ
bằng các thông tin bề kích địa cầu
Một nụ hôn
chợt đến từ phía sau
có thể xô tình xuống vực
Đảo hoang tròn
theo mỗi cơn sóng lượn
Chiếc xe lăn
vô chủ
vô phương
Bàn chân không cần mắt
Bút để hóa cứt thành thơ cũng là bút
Phần trắng còn lại trên giấy
chắc gì là đoạn cuối đường
Có sóng trên giấy
như có sóng trong lòng
Có gió bốc dưới mỗi bàn chân
và trong từng ngòi bút
Mùi trang giấy viết tinh khôi
ngửi suốt đời không ngán
Độ cứng ở những nơi thiếu bàn chân
kích thích
Chiếc xe trắng một vòng thành phố
trở lại hiếp chân tường
thỏa mãn nhà xe
ở từng hơi phả
Những bàn chân không có hành trình tròn
không có mặt đường thỏa thích
Câu thơ đẻ non
có bước chân an ủi
Bài thơ không khi nào quay lại một âm vần
có bàn chân hiểu nổi
Không khoảng không nào thừa
Nắng mưa sẽ tìm đến
Có những bàn chân lạc
Bao mùa xuân rồi
Hoa rụng tối trời
Mồ hôi đổ vội
Mũi tên kẻ đậm
Máu đỏ đầu chân
Vết điểm chỉ còn son
Những đùi vế vút lên
sáng lại câu thơ cổ điển
Con đường sôi âm ỉ
ngút ngã tư già
Chế ngự từng thước tấc
phố nhà chưa lấn hết
Đường biên xấu hổ
cổng thành chúm chím gót chân
Nóc nhà thờ ngang cánh chim
thánh rỏ lệ mát bàn chân lữ khách
Những đứa con thừa cha
chạy ra
ném
các đụn tuyết không tan
Miếng gỗ vụn đợi lửa
không bao giờ
biết hành hương
Những bàn chân khát đất
những bàn chân bội thực đức tin
tránh con đường Chúa thổ huyết
tránh cả những chợ đêm
nơi côn trùng làm vua
Đường đất và sông nước
cái gập ghềnh đâu cũng như nhau
Bàn chân lượn từng ly khúc khuỷu –
từng ly khúc khuỷu làm cong mặt bằng
thẳng tới chân trời và chân lý
Có thể chao hồn
khi rẽ
đường lượn hải âu
trong khoảnh khắc chuyển đổi tự hào
hoặc là đổ ngã
hoặc là cao lên tầng không mới
trong hơn
Khúc quanh phá vỡ các tuyến tính kinh viện
giải tẩy thuốc tê cho gan bàn chân
Kìa,
vực bên chỗ rẽ
Kìa,
ghềnh dưới thác trên
Đừng đả đảo các kẻ thù vô tội!
Đảo
khoảng sống giữa vùng đau
Ngọn hải đăng có thể tắt
không buồn
Gió lưu trữ ánh sáng cũ
Bước chân không bao giờ hôn đảo
Con thuyền tự lo lấy phận trôi
Không bến bãi nào là đủ đầy
Không hải cảng nào biết hoang phí
Các ô trắng đợi màu
Gái chờ quả dại
Bài thơ thật không đi lùi
Con đường dài không thể ở sau lưng.
CHÍN
Điểm cuối đường ú tim
xoãi chân mỏi nu na nu nống
Em có bao giờ trước mặt cuộc tình tàn?
Đừng hỏi vì sao anh hỏi vậy
Nếu ai cũng sống
cuộc đời đã chết từ lâu!
Cuối đường
sóng vỗ tới bàn thờ tổ
Hỏa diệm sơn yếu lửa
Mỗi người ngô nghê đi một chút
thì gió sẽ đổi làn
giảm độ cuồng
Đôi khi anh
xốc vai
thẳng cổ
ngóng chân
Điểm cuối mỉm cười đón nhận
Những người đàn bà khóc
luôn phải ở phía sau
Đứa trẻ nằm xe đẩy
– không chịu trở về
đòi mẹ thả lời hứa bậy –
là người lớn hôm nay
Con chúng ta là thế hệ bay
tay cầm Coca-Cola tự mua lấy
Không theo luồng gió, đường ray
điểm cuối có thể ở ngay dưới vạch xuất phát
Lòng – Hải – Lý đang chờ giờ hỏa táng
Con đường tan theo mây
Hải cảng thôi còn đợi
Thiên niên kỷ thứ ba mất đơn vị bàn chân
Em giữ lại vành tang
khi ra khỏi nhà mồ đồng loại
Cái chết được chuẩn bị
rộn ràng không kém mùa xuân
Tiếng cười xưa dẫu không thể vang ngân
Ngưỡng cửa mới cao hơn mây đảo
Đường dài tích trữ độ ngọt cho ngày chân ngưng bước
Nước mắt là ruột thừa ở thế hệ đang lên
Con chúng mình
sẽ bay
Đơn vị đường đời không còn là mỗi bước đi
Người đưa thư bỏ nghề
làm mẫu tượng đài
khi thông tin tự vào nhà qua các cửa sổ mạng
Những nụ hoa không nở
ly café mồ côi
sẽ có mặt nơi điểm cuối
Vật chứng yêu là đôi lứa
Đường là một bước chân dài
Thơ không có độ lùi
Điểm cuối
khi đến rồi
đảo không còn bảo thủ
đứng rời
nhìn chuyến đi hấp hối
Bàn chân
(tất nhiên!)
có quan tài riêng của nó
hình bàn chân
Em nhớ tìm về điểm cuối
Trên con đường đã có thơ
hạnh phúc không trở lại
Đám búp-bê mở mắt thấu dặm dài
miệng đồng ca thế kỷ
con chúng mình – nhạc trưởng
Nắng theo chúng mình thuở chưa có lửa
nên con từ nắng sinh thành
Tới gần rồi,
điểm cuối!
Đảo mưa trong anh
anh nắng trong em
Đường mòn đau thêm
thổn thức lịch trình xoắn ốc
Câu thơ treo ngửa
nấc
Búp-bê và con chờ hân hoan
Hoa trên mộ tự vẫn
khi mỗi nấm mộ đứng dậy
đòi quyền sống
Hải âu rùng mình
tiếc thời múa trong mưa bụi
Điểm cuối không mắt
không vồ vập hỏi về nơi xuất phát
(Đàn bà sao không vậy với đàn ông?)
Bước chân lăn tự nhiên
sau cái búng đầu tiên của Tạo hóa
Các trường hút tỏa từ khi xuất phát
bao vây tứ phía bàn chân
Bàn chân chối từ bài định
tự chết như tự sống
Khi bàn chân nằm xuống
vẫn chỉ thẳng
lên trời
con đường chôn trong chân người
Khi hải cảng chìm xuống
những cọng mỏ neo
trơ
khúc xương
bữa tiệc đường đời.
(Trích trường ca Lòng Hải Lý)
Đảo Vancouver, tháng 5-1997; Tu chỉnh, tháng 8-2009
.