Tam Đảo 04-14-2024
(Đinh Từ Bích Thúy chế biến từ ảnh Đặng Thơ Thơ chụp Noguchi Garden, Pacific Arts Plaza, Costa Mesa, California)
Lịch Trình Trong Tuần
“Ai Vượt Cạn, Ai Trầm Mình Giữa Quen và …
Trong nhà chúng tôi bạn không cần đồng hồ.
Mùi hương sẽ cho bạn biết chỗ của vầng thái dương trên trời.
Chẳng có gì đổi thay trong căn nhà đó từ sau cái chết của mẹ tôi.
Các chị tôi vẫn luôn tay dọn dẹp những căn phòng mà năm anh em trai…
Tôi bắt đầu nghĩ đến 30 tháng 4 như một ngày ở phía tương lai, tuy thời điểm đó đã xảy ra vào 33 năm trước. Trên biểu đồ của hai trục thời gian và không gian, ngày 30/4 là một khái niệm di động và tương đối. Có lúc triệt tiêu, có lúc thặng dư. Nó đi lại giữa những cặp thái cực như trong nước và ngoài nước, chiến thắng và quốc hận, giải phóng và xâm lăng, cộng sản và quốc gia, chính nghĩa và trá ngụy, lịch sử và sự bôi xóa lịch sử…
Tuy nhiên, sự phản bội không chỉ giới hạn trong việc buôn bán phụ nữ và trẻ em nay đã thành nạn dịch. Thật ra, nó đã trở thành câu chuyện của chính Việt Nam …. [C]huyện bị lừa phỉnh, bị phản bội, vẫn tiếp tục đóng khung lịch sử đất nước Việt Nam.
Họ, những người chiến bại cùng giòng máu ấy, sau khi, “tiếng ồn ào của những cuộc xung sát đã im bặt” (cách nói của Bảo Ninh), tiếp tục hứng chịu khổ nạn: khổ nạn hòa bình. Người lành lặn thoát chết thì đi ở tù, người tàn tật thì, cho đến bây giờ, 35 năm sau, vẫn còn là những công dân … không-có-hạng trên đất nước của mình!
Mãi mãi cỏ cây cùng hơi thở chúng ta bị vùi lấp trong đống cặn bã thời sự
Mãi mãi em cô đơn ghé vai ngủ nhoài trên bậc thềm dân tộc
Lở mất rồi
Lỡ mất thôi
lơ lớ giọng cười hô hố
cùng một duộc tàu-ô
thất tiết rồi mẹ âu bất tử
mùa trứng giao long cụt sừng
hô hoán sa mạc về phương nam
vơ vét tận cùng hạt cát
I’ll give you twenty endless years
Twenty years seven thousand nights of artillery
Seven thousand nights of artillery lulling you to sleep
Are you sleeping yet or are you still awake
Trong giấc mơ một bạn gái tôi chia sẻ, chị nè, một buổi sáng nào thức dậy, cờ vàng rợp trời, tôi cà rỡn và sởn tóc gáy, vậy cờ đỏ bỏ cho ai, chị bạn nổi giận, bao nhiêu máu xương mỗi người đã đổ xuống, tôi và chị còn chưa hết giận hờn nhau sao? Cũng hay, nếu loài người tự cho mình vốn cao cấp hơn nên ký ức biết thù dai hơn loài thú?
Về đặt tên cho cỏ
đánh dấu chỗ ta ngồi
đánh dấu trời
một khoảng xanh tầm mắt
đánh dấu rừng
biến dạng một bàn chân
đêm quạnh hiu
như thể,
bơi qua cánh rừng cô độc
với những hàng cây
rụng hết dĩ vãng
I don’t believe history; I want to turn it all over, smack it and push it out the door
I doubt my country’s delicacies, its distinctive culture; I want to
dig deep, turn them up-side-down, and shove
Sau một thời gian, nhiều người không thể nào thoát được tình trạng nghiện-chiến-tranh này và theo đuổi nó như tự đi tìm cái chết. Ngay cả khi họ về với đời sống dân sự họ vẫn không thể nào trở lại cuộc sống bình thường. Họ bị ám ảnh bị mê hoặc bởi cơn nghiện. Chiến tranh đã mang cho họ cảm giác hối hả thúc giục cũng như lẽ sống của cuộc đời.
Thành phố lao đao như trong cơn mê. Helen ra phố, vắng tanh. Im vắng đến rợn người. Cấp bách lắm rồi. Lưỡi dao cạo cán dài của ông thợ hớt tóc nằm gọn trong vòng sợi dây da mài dao, trên mặt đất, lưỡi dao lấp loáng ánh nắng. Không cưỡng được, nàng cúi người nhặt nó, e rằng kẻ nào đạp phải sẽ bị đứt chân.
Kiểm tra lại túi tiền [không có vàng]
Người ngư dân hỏi hắn muốn đi đâu
Hắn bảo: muốn đi . . . Vượt biên
! ? !
Bây giờ là năm 2010
bầu trời vẫn đổ bóng mầu tím
xuống cuộc đời một cách kỳ dị
trông có vẻ hoang tưởng
đâu đó những con bò khát nước vùi
mặt vào những vũng lầy
của chúng ta
Just picture me in
a strange new house
alone in my language
Hãy tưởng tượng ra em
một đời sông cát lở
một cuộc tình hư hao
Một cuốn truyện cho dù dựa lên những sự kiện… về nước Tiệp khắc của những năm đầu mở vòng tay đón chào chủ nghĩa cộng sản, vẫn không thể được xem như một báo cáo chính trị; điều mà Kundera hy vọng khi cuốn sách đến tay người đọc là nó phải được đọc trong tinh thần văn chương…
khi 3 giờ sáng em còn lết trên đường phố hẹp Sài gòn chưa tắt ánh đèn
anh bỏ đi khi em ụa mửa vài lần sau ngày hành kinh cuối
em nằm trong cái thau bự chứa đầy nước ấm
cái thai lớn dần đẩy cái rún lồi ra khỏi lỗ
chiến tranh không còn nữa
khi con biết nói cười
em đã lớn khôn rồi
và mẹ già theo tuổi
chiến tranh thì trẻ mãi
vẫn hấp dẫn loài người
Beneath that thick layer of fog is the city
There, I have a past
Like that of a bus station, a market, a town
Young lad
Come to me. Don’t be afraid
Đối với những người viết trẻ, đặc biệt những người viết ở hải ngoại, tôi rất ngưỡng phục. Không ngưỡng phục sao được, khi mỗi ngày 8 tiếng đồng hồ môi miệng họ phải dành cho tiếng Anh, tiếng Mỹ. Họ là những người mang sức sống cho chữ nghĩa, qua kiến thức mà họ du nhập, và qua tấm lòng thiết tha với tiếng mẹ mà họ có lẽ rất khó khăn để gìn giữ.
Mọi người nhìn nhau, không thấy ai đấu tố. Sau đó cũng không thấy hình phạt. Chúng tôi cũng chỉ lặng lẽ cười với nhau. Ít lâu sau, khi nghe tin anh Nguyễn Mạnh Côn chết, lại nghe kể trước khi chết miệng anh còn kêu cơm cơm. Tự nhiên, tôi bỗng thấy mình khóc.
Hình trục dài chồng trên hai hình tròn
luồn trong hình tam giác
dạng hai góc chĩa thẳng giữa hình trụ
(dĩ nhiên những kiệt tác cụ-thể đều được chú thích:
phải thưởng thức theo lối ba chiều siêu thực).
generally
nobody is still wailing
death and separation
persecution, poverty, and starvation
have gone into the past
Nước Đức có hơn sáu mươi năm để ngoái nhìn cuộc chiến của mình, để nhận chịu trách nhiệm lịch sử của mình, để chuộc lỗi với các dân tộc từng là nạn nhân của nó. Chúng ta đã có ba mươi năm. Chẳng lẽ cũng cần ba mươi năm nữa để người Việt mình có thể chuộc lỗi với nhau?
ở bài viết này và những bài viết sau, chúng tôi sẽ sử dụng một nguồn tư liệu khác, có kết hợp với nguồn tư liệu Hán Nôm, để tiếp tục soi rọi vào lịch sử của xưng hiệu TVTN cũng như của đền Cờn.
Anh hỏi có phải “cái ‘nhân cách’ dù là ‘nhân cách nhà quê’ đi chăng nữa, cũng là điều đáng trân trọng trong mỗi con người…?” Xin thưa, trong cái đầu nghiêng lệch của tôi, nó là điều duy nhất có thể cứu rỗi được trần gian này, chứ không riêng gì một nước Việt.
Bình Luận mới