“Nhảy qua một giấc mộng
Nhảy qua một bầu trời
Giấc mộng thì nửa vời
Bầu trời thì lộn ngược
Nhảy qua đời sẩy bước
Úp mặt soi vết thương
Thấy ở cuối con đường
Cầm dương bay áo đỏ.”
(Không đề 1– tập thơ Năm Chữ Ngàn Câu)
Nguyễn Lương Vỵ đã xong một cuộc chạy và một bước nhảy: qua bầu trời, cuộc đời, giấc mộng… Nhà thơ bây giờ không chỉ thấy, mà đã đến tận nơi có cầm dương áo đỏ bay ở cuối đường. Chúng ta buồn vì không còn anh, nhưng mừng là anh đã kịp hoàn tất, trước khi qua đời, tuyển tập gồm công trình di sản thi ca 50 năm.
Chuyên đề Nguyễn Lương Vỵ lẽ ra phải làm sớm hơn khi anh còn sống, nhưng chắc nhà thơ cũng hiểu, và chính anh cũng nhìn nhận trong Chuyện Vãn gửi Nguyễn Quốc Trụ:
“Có những bài thơ viết muộn,
vì không thể viết sớm hơn…”
Vậy thì chuyên đề này tuy không thể sớm hơn, nhưng cũng không là muộn, trong những ngày này, khi chúng ta đọc thơ anh và thấy lòng mình đau thắt như đang chảy máu.
Những bài thơ của NLV do Da Màu chọn đăng tuần này cho thấy tình cảm sâu nặng nhà thơ dành cho bạn hữu (thư gửi Nguyễn Tôn Nhan, thơ viết cho thi sĩ Thảo Phương, cho bạn cũ ở Quán Rường), cho quê hương, gia đình, cho những người bất hạnh hơn anh, với giọng thơ tự nhiên như hơi thở, với khí lực mạnh mẽ lẫn ngạo nghễ thách thức mọi bi thương. Những bài viết về thơ và cuộc đời Nguyễn Lương Vỵ của Nguyễn Thị Khánh Minh, Tô Đăng Khoa, Đỗ Xuân Tê, Nguyễn Tôn Nhan, Hoàng Thị Kim, Lê Lạc Giao lại cho thấy những mâu thuẫn dằn vặt giữa cõi thơ và cõi đời. Như Trịnh Y Thư đã nhìn thấy sự mâu thuẫn giữa hài hước và tính dục trong thơ NLV, chúng ta sẽ tìm ra những mâu thuẫn khác, giữa thái độ biểu hiện và nội dung thi ca, cũng như cách nhà thơ dàn xếp cuộc chiến giữa những ước vọng đớn đau và ý hướng vượt thoát qua triết lý và thiền học. Ý hướng này đã phát lộ ngay từ bài thơ đầu tay Nửa Đêm Thức Dậy Nhìn Mây Trắng, với tựa đề nghe như một nghịch lý mà cũng là một khoảnh khắc khai ngộ: chỉ cần thức dậy sẽ nhìn ra mây trắng. Thị lực của nhà thơ đã soi rọi được màn đêm trong lúc tối tâm nhất.
Trong tuần:
Tự Lực Văn Đoàn-Văn Học và Cách Mạng- Phần 16: “Số 80 Quan Thánh (1/2)”- nghiên cứu/ biên khảo của Thuỵ Khuê
Chuyên đề Nguyễn Lương Vỵ tiếp tục với:
“Anh Đi Vô Hạn Anh Về Vô Biên”- của Nguyễn Thị Khánh Minh
“Cảm Nhận Năm Chữ Ngàn Câu Nguyễn Lương Vỵ”- nhận định của Đỗ Xuân Tê
”Nguyễn Lương Vỵ- Thơ Năm Chữ Ngàn Câu và Cú-Nhảy-Lùi Qua Những Giấc Mộng Đời”- nhận định của Tô Đăng Khoa
”Giã Từ Nhà Thơ Nguyễn Lương Vỵ” (1952-2021) của Lê Lạc Giao
”Người Thơ Hát Âm”- nhận định của Nguyên Thị Khánh Minh
”Chỉ Thấy Tính Linh- Phải Đâu Là Chữ”- nhận định của Nguyễn Tôn Nhan
”Âm Vọng Tri Âm”- Thư Nguyễn Lương Vỵ Gửi Nguyễn Tôn Nhan
”Tôi Không Thích Nguyễn Lương Vỵ”- bút ký của Hoàng Thị Kim
và những bài thơ của Nguyễn Lương Vỵ: Bè Cao, Dạ Hành, Tượng, Khuya Ở Ngả Năm Gò Vấp, Bolero
Tuần tới: những mới của Nguyễn Minh Trân, Lê Chiều Giang, vi lãng, Trùng Dương và tiếp tục phần 3 “Ý Thức Là Gì” của Nguyễn Quỳnh.
Người thơ hát âm
Tôi đã đọc những thi phẩm: Âm Vang Và Sắc Mầu – Phương Ý – Hòa Âm Âm Âm Âm… – Huyết Âm – Tinh Âm – của nhà thơ NLV. Điều cảm nhận đầu tiên của tôi là cảm được cái khí nhất quán các tập thơ, một mạch một dòng sông, nhưng ở mỗi thi phẩm lại thể hiện mỗi lực chảy khác nhau.
cảm nhận 5 chữ ngàn câu Nguyễn Lương Vỵ
Khi chưa cầm được tập thơ trong tay, ý nghĩ ban đầu theo vô thức tôi cứ tưởng ai đó đã xếp chữ lầm tựa đề của tập thơ Năm Chữ Năm Câu của nhà …
Những giấc mơ thời Covid
Xong việc, chúng tôi bước trở lên cái cầu thang hẹp. Cũng thế, bằng cách thay nhau đặt bàn chân này trước bàn chân kia, mắt chăm chú nhìn xuống bậc thang để giữ thăng bằng. Được nửa cầu thang, tôi không thể đi tiếp vì có một người khách khác đang đi xuống.
Tự Lực Văn Đoàn Văn học và cách mạng (16)
Biệt thự 80 Quan Thánh là nhà của Khái Hưng thuê từ cuối năm 1934 để ở và làm trụ sở Phong Hóa Ngày Nay, nhà xuất bản Đời Nay và nhà in Ngày Nay. Kể từ tháng 4-1945, 80 Quan Thánh trở thành trụ sở của báo Việt Nam, báo Chính Nghĩa và của Việt Nam Quốc Dân Đảng.
Nguyễn Lương Vỵ – Thơ Năm Chữ Ngàn Câu và cú-nhảy-lùi qua những giấc mộng đời
Thông thường, những nhà thơ thực hiện thành công“cú nhảy lùi” sau khi đã tự mình bước tới “bờ hương chín” là người có tâm hồn rất thanh khiết và yêu thương trần gian hết mực. Ngoài ra, họ còn có tính kham nhẫn rất thâm sâu.
Tôi không thích Nguyễn Lương Vỵ.
Phải hiểu ngoài tính cách ngổ ngáo, ngông cuồng, kiêu căng thì tiềm ẩn bên trong Vỵ nhân bản đạo đức đối với bạn bè nghèo, sa cơ thất thế, hết lòng giúp đỡ. Một tay hảo hán khi đang là quyền cao chức trọng. Không phải ai cũng làm được. Anh quý Vỵ ở điểm này, Cung Tích Biền nói.
ÂM VỌNG TRI ÂM
Thơ tôi mần, thủy chung như nhất … là hình ảnh tôi lẽo đẽo bước theo sau ông Nội tôi (lúc đó tôi mới 9 tuổi) đi trên một cánh đồng vắng ra nghĩa địa, hai tay ôm một cái niêu đất nhỏ, ở trong đựng cái thai non 3 – 4 tháng, em tôi (mẹ tôi sẩy thai vì đuối sức, lam lũ quá nhiều)…. Có một cánh bướm chập chờn trên vai tôi suốt trên đường trở về nhà.
Giã Từ Nhà Thơ Nguyễn Lương Vỵ (1952-2021)
Lời giã biệt niềm chi đau gió hú
Khép lòng tay nghe nắng cũ thầm thì (NLV)
Tháng 10 2019, nhà thơ Du Tử Lê ra đi. Chúng tôi những người bạn của anh ở Orange County …
CHỈ THẤY TÍNH LINH, PHẢI ĐÂU LÀ CHỮ!
Câu ấy (có phải là câu hỏi thảng thốt trước thi ca không?) Không phải của tôi đâu, mà là của một thi nhân đời Tống nào đó thảng thốt hỏi khi đọc thơ Tô Đông Pha, nguyên văn thế nầy: Chỉ kiến tính linh, bất kiến văn tự (抵 見 性 靈, 不 見 文 字)
Anh đi vô hạn anh về vô biên
Mỗi khi ngồi quán cà phê, hễ nhớ tới Nguyễn Tôn Nhan là Vỵ lại lẩm nhẩm Nhan đi vô hạn Nhan về vô biên…
Vỵ ơi, lại có ngày hôm nay, tôi dùng chính hai câu thơ của anh khóc anh Nhan, để khóc anh. Ra đi vậy đó hả bạn hiền?
TƯỢNG | BÈ CAO
Tình cờ gặp anh chàng cụt một chân hát rong
Cười như trẻ thơ, khóc như quỷ đói
lạnh xương vai và buốt xương sườn
Anh quẳng cho ta câu hát có đờm
BOLERO
hơn bốn mươi năm rồi đó
đàn lên lấy nhịp bá vai
bá vai chiều bá vai bạn
hát bóng gầy hát bóng phai
KHUYA Ở NGẢ NĂM GÒ VẤP
Vẫn một mình ngồi đây nhớ bạn
Vẫn hình dung Nhan ngồi kề bên
Vẫn giọng nói vang xa và ấm
Vẫn niềm khuya thơ ngấm trời quen
Đọc Thơ Nguyễn Lương Vỵ
Hình ảnh quê hương hiện rõ nhiều lần trong thơ Nguyễn Lương Vỵ. Chúng ta gặp rất nhiều địa danh trong thơ của NLV: Qui Nhơn, Ninh Chữ, Nha Trang, Đèo Cả, Pleiku, Phố Cổ Hội An, Tam Kỳ, Ngũ Hành Sơn, Đà Lạt, Sài Gòn… hầu hết là Miền Trung.
Tự Lực Văn Đoàn: Văn học và Cách mạng (15)
Nguyễn Thị Thế mô tả tình anh em bền chặt, vẽ chân dung chính xác các anh và hai em, nhưng đã viết những trang hồi ký cay đắng về Tình mẹ con, thuật lại hình ảnh người mẹ nghiệt ngã, toàn trị trong gia đình, với một ngòi bút thản nhiên, chân thật.
Tưởng niệm nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ
Đọc anh, tôi đọc được những tâm, những huyết, những âm, những chữ… và tất cả anh hoà trộn vào nhau thành một khối đặc quánh, rất Nguyễn Lương Vỵ. Bạn đọc không cần sống, thở, nghe, nhìn hay cảm xúc. Dường như tác giả đã làm giùm bạn việc này rồi.
Số
Chuyện thực ngoài đời lắm khi vượt qua trí tưởng tượng của con người. Tôi có cái duyên gặp được một số nhân vật khá lý thú. Nhìn bề ngoài họ cũng chỉ bình thường nhưng họ lại kể cho tôi nghe những mẩu chuyện đời rất kỳ lạ…
Quê Hương Và Lục Huyền Âm Nguyễn Lương Vỵ
I. Quê hương và thi nhân
Quê hương là một nơi chốn, một “thổ ngơi” đặc biệt in sâu trong lòng thi nhân. Điều này ai từng yêu thơ, đọc thơ, thưởng thức thơ đều nhận …
với hiện thực để tồn tại là điều tất yếu
niệm thần chú ghép những hạt lửa
ngửa mặt nhìn hư vô sực nức mùi tử khí
ảo giác rối loạn nguyên tố thuyết ngũ hành
mặt trời định vị chẳng biết đang cười hay khóc
ý tưởng về chuyện tắt lửa đã qua hàng triệu năm
XẬP XÒE ÉN LIỆNG
Không phải khi nào người ta cũng nghĩ tới một người khác. Anh quá bận việc và thuở ấy mới vào đời có bao nhiêu là dịp làm quen, mà mình thì cứ tưởng trên đời có bao nhiêu là người đang chờ mình ở sau khúc đường kia rồi bạn thấy nó kéo ra mãi mà thực ra chẳng có khúc đường nào cả, hay có khi sau một khúc quanh thật anh chỉ gặp mỗi một cái cột đèn khô không khốc.
GHI CHÉP NHÀ QUÊ
Người mẹ gầy hơn lịch sử
Nói rất nhanh nếu có dịp mời chú đến chơi
Ở đây máu và bùn đẹp hơn bất cứ nơi nào
Ở đây mỗi buổi sáng bầy chim đến hót rất tự do
Ở đây chàng thi sĩ trẻ vuốt mái tóc rễ tre
Hàm răng trắng hơn sự thật
Nguyễn Lương Vỵ: Vấn nạn của cái Being
Đọc tập thơ, thú thật có lúc tôi muốn tìm một nốt nhạc nghịch âm nào đó, và mặc dù trước khi gấp sách, tôi bắt gặp vài ba bài thơ xuôi và thơ tự do, nhưng nhạc tính của những bài thơ đó vẫn không thoát khỏi sự êm dịu cố hữu của thuận âm. Bạn cũng sẽ thất vọng nếu bạn tìm kiếm sự khai phá (hoặc đột phá, bứt phá, công phá, nếu muốn nói theo ngôn ngữ thời thượng) trong thơ Nguyễn Lương Vỵ.
“Tiếu Ngạo” Cùng “Bảy Chữ Ngàn Câu” Tập Thơ Thứ 11 Của Nguyễn Lương Vỵ
Thời mới lớn, hạnh phước lớn của chúng tôi là mỗi chiều tối được cùng mấy người bạn văn nghệ kéo nhau ra bãi biển nằm nói chuyện trên trời dưới đất. Có khi cùng …
Âm Vang Sắc Màu trong cõi thơ Yêu Thương Định Phận của Nguyễn Lương Vỵ
Nói đến thơ Nguyễn Lương Vỵ trước tiên tôi hình dung khối lượng thơ khổng lồ của anh. Làm thơ từ thuở bé và xem thơ như thứ nghiệp dĩ cuộc đời thử hỏi đến tuổi gần bảy mươi, sự nghiệp thơ của Nguyễn Lương Vỵ không thể đề cập đến kiểu bài thơ này hoặc tập thơ kia…
1. Tôi Đã Làm Gì Trong Năm Chuột- 2. Bữa Tiệc Giao Thừa của Da Màu
Mỗi năm mỗi thêm người trên bàn tiệc, ngồi chật cứng. Chen chúc nhau.
Tôi rót rượu mơ chính tay mình ủ từ tháng tư. Tôi bày bình hoa Chim Thiên Đàng Tung Cánh cùng một ít trái cây. Và tôi ngâm bài thơ Lê Sông Văn mới gửi cho cả bàn tiệc nghe
Canh Tý-2020: từ đại dịch đến chuyện bầu cử
Những gì Trump để lại sau bốn năm cầm quyền, dù tiêu cực hay tích cực, sẽ để lại những dấu ấn sâu đậm trong chính trường Hoa Kỳ và thế giới. Gạt qua những xúc cảm nhất thời của chuyện bênh chuyện chống, chuyện được chuyện thua, điều làm tôi thích thú nhất là rốt cuộc, sau nhữnh tranh cãi, kiện cáo lôi thôi, Hoa Kỳ đã có một cuộc chuyển quyền êm thắm. Như đã từng.
CUỘC BIỂN DÂU, RƯỚI CHÚT RƯỢU HỒNG
Tinh thần Lã Sanh Môn này theo tôi khá lâu. Là một người viết trước 1975, sau 1975 trở thành một đạo diễn, một soạn giả và là một người đi dạy (ngoài ý muốn), tôi phải luôn chọn sự thật nào để khi tác phẩm ra đời không phản bội những độc giả, khán giả tin tưởng mình, vừa không bị kiểm duyệt cắt xén, vừa để làm nên một tác phẩm theo tiêu chí của tôi: nói giùm những người không nói được.
Bông hoa Thủy-tiên
Chàng ngồi hút thuốc, thấy thân thể nhẹ nhàng như làn khói, cố định trí nghĩ xem mình ở đâu, nhưng không thể nhớ ra được, chỉ mang máng rằng cái gian phòng này, chàng đã thấy một lần, mà những việc sẩy [xảy] ra chàng cũng đã trải qua một lần.
Thể loại
Bàn tròn (556)
- Biên Khảo (4401)
- Các Số Da Màu định kỳ (2377)
- Chuyên Đề (2463)
- Dịch Thuật (2391)
- Học Thuật (584)
- Kệ Sách eBook (118)
- Nghệ Thuật (643)
- Sáng Tác (18018)
- Sinh Hoạt (821)
- Tòa Soạn (1239)
Bình Luận mới