Bằng cách đổ quân ào ạt vào miền Nam, người Mỹ đã biến chúng tôi – trong con mắt của người dân VN và của thế giới – thành một lũ ‘hợp tác’. Lẽ ra mọi sự đã có thể khác đi, cho chúng tôi và cho cả anh nữa, Rick ạ. Lẽ ra anh đã là thầy giáo, doanh gia, công nhân, hay gì gì đó. Nhưng chắc chắn không phải là thằng bum sống nhờ vào mấy cái lon rỗng trong thùng rác!”

Yêu thương trong nhiều truyện của Phùng thiệt da diết, hết mình. Lọc phần hư cấu, giữ lại chất sống của tác giả, chúng ta sẽ thấy rằng con người này vừa già dặn vừa ngây thơ dại dột khi yêu nhưng mà dù già dặn hay ngây thơ ai dột, tình của Phùng là tình chân thật, không pha trộn, tình “ở trong phổi trong tim, trong hồn nữa” nói như Hàn Mặc Tử.

Đứa bé sinh ra trong chiến tranh, nhìn ngắm chiến tranh suốt một thời thơ ấu, và tham dự vào cuộc chơi đầy bất trắc này khi đến tuổi trưởng thành. Sau này, khi hồi tưởng lại chuỗi sự kiện đã xảy ra trong đời mình, đứa bé ngày xưa nhận ra quả nó đã có một đời sống rất bình thường, thực không đáng gì khi so sánh với những điều cha nó đã kinh qua.

Khẩu súng lục từ chiếc hộp gỗ nhảy vào tay tôi như trò quỷ thuật, và trước khi người đàn ông kịp chớp mắt, mũi súng đã dí ngay vào lồng ngực bên trái của anh ta. Tôi biết viên đạn phải đi vào cơ thể anh ta từ chỗ nào. “Vĩnh biệt, cô Bội Ngọc.” Tôi chào từ biệt người đàn ông cùng lúc cơ thể anh ta bắn tung về phía sau, đập mạnh vào cánh cửa khép hờ.

Sau lưng họ là những bụi chuối. Tàu lá xanh óng mượt làm cô đọng lại mọi cảm xúc. Một cô ngồi ngả đầu trên hai đầu gối, dáng hình quen thuộc và rất trìu mến. Một cô nghiêng vai vuốt ve mái tóc. Bên chân họ, một con mèo xoải chân nằm ngủ. Cuộc sống tưởng như sẽ thanh bình yên ả mãi mãi… Cây chuối sẽ trổ hoa và ra trái, con mèo sẽ thức dậy và nhảy nhót, những đứa trẻ sẽ xuất hiện nghịch đất cát và đá bóng.

Người đàn ông đã chết rồi kia mà! Ồ không đâu! Sao lại chết một cách dễ dàng và … thuận tiện như vậy được! Cho hắn sống lại đi chứ! Để làm gì? Bạn hỏi. Thì để cho truyện được tiếp tục, và biết đâu. Tình Yêu lại có được một cơ may…

người đàn bà việt nam
ở mỹ sáu năm
(như chưa từng ở)
không thể nói trọn một câu tiếng anh
chỉ yes/no hoặc bẻn lẻn cười trừ
cùng người bán hàng ở tiệm goodwill và chợ lucky phía sau lưng nhà

Nếu phải phân biệt hai loại tự sự tiểu thuyết và tự sự hồi ký, thì Đại Học Máu của Hà Thúc Sinh, Câu Chuyện Kể Năm 2000 của Bùi Đình Tấn và cả Những Ngày Thơ Ấu của Nguyên Hồng đều thuộc tự sự hồi ký, viết là để kể cái gì; còn Đêm Oakland Và Những Truyện Khác của Phùng Nguyễn có thể xếp vào loại tự sự tiểu thuyết, sử-dụng cái Tôi cho mục đích tiểu thuyết. Tiểu thuyết hóa cái Tôi, tiểu thuyết đời sống và con người tác giả;

Khuya nghe tiếng thở đàn bà
con khôn nín khóc thương cha lở bồi

Khuya từ sáng tới khuya rồi
ra ràng buộc mỗi mình tôi buộc ràng

Đó là một cách gián tiếp xác nhận một văn tài. Hơn thế nữa, xác nhận một niềm hy vọng khá phức tạp (giống y như sự phức tạp trong cách lý giải truyện Vàng Tháp Hời trong truyện của Phùng Nguyễn). Hy vọng rằng thế hệ những nhà văn như tác giả “Tháp Ký Ức” thực hiện được một công việc mà những người thuộc thế hệ trước, do nhiều nguyên nhân, chưa thực hiện được: nhìn lại quá khứ, một cách thiết tha nhưng trầm tĩnh, để rút một bài học cho tương lai.

Chàng thật là vô tình. Mùa Đông đã thật sự đi qua mà chàng đâu có hay. Khi chàng dọn đến khu apartment hai phòng này thì trời đã vào Thu. Những chiếc lá trên cành lê hoa đã trở màu và bắt đầu rơi rụng. Suốt mùa Đông, chàng đã quá quen thuộc với những cành lê hoa trơ trụi in hình trên nền trời xám xịt. Chàng cũng xám xịt và trơ trụi suốt mùa Đông…

nhắm mắt. và nghe thinh lặng thì thào
với tầm hiện tại
bêu, thảm hại một biển. ước vọng cô đơn
mở mắt. ngậm ngùi
hiện đại khập khiễng. bức tử môi sinh

cái váy tùm hum trên đầu
thưa em đĩa đội thông làu đĩa bưng
đĩa mon men cuộc chiếu mùng

đẽo, đục một cách kiên trì
cái xã hội mà chúng ta đang ngẩn người trên từng thước tấc lề đường vô cảm
khi những con dân da vàng
đã bị bỏ đói ý thức
từ thời bao cấp.